Inleiding
Er is veel misverstand over het boek Handelingen. Zo wordt er bijvoorbeeld gedacht dat de gemeente van nu - de kerk - begonnen is in Handelingen 2. Ofwel: toen God Zijn heilige Geest uitstortte, was dat de start van het lichaam van Christus.
Een belangrijke oorzaak van deze gedachte is dat er al eeuwenlang vanuit gegaan wordt dat de kerk het 'geestelijk Israël' is. Men zegt: 'Zoals God in het Oude Testament een verbond had met Israël, zo heeft Hij dat in het Nieuwe Testament met de gemeente'.
Aanvankelijk deed de kerk Israël na. En in de Rooms Katholieke Kerk is dat nog steeds goed terug te zien. Zo hebben de kerkgebouwen een indeling die enigszins te vergelijken is met die van de tabernakel en de tempel. Er is zelfs een ark en de dienst wordt bediend door priesters.
Op 31 oktober 1517 stelde Luther allerlei misstanden in de kerk aan de kaak: het begin van de reformatie en het protestantisme. Er kwam licht op de rechtvaardiging door het geloof. Van de zeven sacramenten, werden er binnen de protestantse kerk twee in stand gehouden: doop en avondmaal. En de gedachte bleef bestaan dat de kerk in de plaats van Israël gekomen was en was de kerk dan ook een verbondskerk.
In de 19e eeuw was er sprake van het ontstaan van de evangelische beweging, de 'vrije kringen'. Vaak kwamen deze voort uit de gevestigde - meestal protestantse - kerken. Binnen de evangelische beweging zijn richtingen ontstaan als de vergaderingen van gelovigen, vrije evangelische gemeenten, baptistengemeenten en pinkstergemeenten. Vanuit de evangelische hoek was er vaak kritiek op het Israël-standpunt van de gevestigde kerken. Evangelischen waren er namelijk achter gekomen dat de kerk 'helemaal niet in de plaats van Israël was gekomen'. Men kreeg meer zicht op Gods plan met de gemeente, maar ook met Israël. Er kwam meer aandacht voor het profetisch woord.
Toch bleef men vasthouden aan de eerste Pinksterdag in Handelingen 2 als de geboortedag van de gemeente van nu. Soms gebeurt het zelfs dat er met Pinksteren in kerken beschuit met muisjes wordt uitgedeeld als symbool daarvan ...
Anderen verzuchten: 'Was het maar weer zo, zoals het in de Handelingentijd was. Iedereen had alles gemeenschappelijk'. De gedachte dat Handelingen 2 het begin van de gemeente is, is ook de reden dat mensen ervan overtuigd zijn dat zij het evangelie van het koninkrijk moeten prediken. Daarbij strekt men zich uit naar genezingen, wonderen, tekenen, het spreken in tongen, profeteren. En ook in de vrije kringen bleef men vasthouden aan het verbond en de diverse uitingen daarvan.

Waar is de christenheid terechtgekomen? Over het algemeen kunnen we stellen: niet daar waar het boek Handelingen ons naartoe leidt! Wanneer u dit boek uit hebt, zult u dat met mij eens zijn. Het is mijn persoonlijke overtuiging dat een goed begrip van Handelingen de gelovige van nu een onvoorstelbare kijk geeft op de positie die de kerk - en de gelovige van nu - werkelijk heeft in Gods plan.
Ik daag u uit om bij het lezen en bestuderen van dit boek te proberen uw christelijke, geestelijke of theologische 'bagage' even naast u neer te zetten. U hebt dan als het ware even de handen vrij om de handvatten te pakken die in dit boek worden aangereikt. Vergelijk een en ander dan vooral met wat er in de Bijbel staat. Dat kan gemakkelijk omdat in dit boek vele verwijzingen naar de Bijbel opgenomen zijn.

Over Handelingen
Het boek Handelingen is een 'sleutelboek' in de Bijbel. De inleiding van dit Bijbelboek is te vinden in de eerste elf verzen van hoofdstuk 1. Hier staat nauwkeurig beschreven waar het in de rest van het boek over gaat. Ook in huidige non-fictie boeken (zoals het boek dat u nu in handen hebt!) staat aan het begin een inleiding. Dit helpt je als lezer om de rest van het boek goed te begrijpen.
Dat geldt ook voor Handelingen, dat een geschiedkundig boek is, en daarom een ander karakter heeft dan bijvoorbeeld de brieven in het Nieuwe Testament. De inleiding in Handelingen 1 is opgesplitst in twee delen. Het eerste deel - vers 1-3 - heeft betrekking op het schrijven door Lukas als zodanig, terwijl het tweede deel - vers 4-11 - een inhoudelijke inleiding geeft op wat we kunnen verwachten in de rest van het boek. Met dit laatste bedoelen we natuurlijk: wat er in de periode die in Handelingen beschreven is, zou gaan gebeuren!

Het blijkt in de inleiding om drie begrippen te gaan:
- koninkrijk (vs. 3 en 6);
- getuigenis (vs. 8) en
- wederkomst (vs. 7 en 11).

Tegen deze achtergrond is dit boek geschreven. Als je daarna verder leest, zie je dat deze drie dingen stuk voor stuk worden ingevuld. De inhoud sluit op een volmaakte manier aan bij de inleiding van dit boek. Veel Bijbellezers vergeten bij het lezen van Handelingen dat de Heere Jezus in deze inleidende woorden precies omschrijft hoe het boek is opgebouwd!
Zoals gezegd, beschrijft de inhoud geschiedenis. En wel: de geschiedenis van een bijzondere periode in het plan van God. En die geschiedenis leidt ergens naartoe.
In het begin daarvan is er de verwachting van de komst van de Koning en Zijn koninkrijk. De plaats waar alles zich afspeelt, is Jeruzalem. Het draait vooral om de apostel Petrus. En wat de onbevooroordeelde (!) lezer vooral opvalt, is dat deze geschiedenis geheel en al te maken heeft met het volk Israël. We zien het begin van het nieuwe verbond, waarvan de Heere bij monde van de profeet Jeremia Foto Jeremia-Rembrandt gezegd had, dat dit met het huis van Juda en met het huis van Israël gesloten zou worden.

Zijn we in Handelingen getuige van ‘de geboorte van de kerk’?

Zo zijn we in Handelingen niet getuige van de geboorte van de kerk, maar van de voortgang van Israëls geschiedenis. De Heere Jezus was op aarde geweest met het oog op het toekomende tijdperk (de toekomende eeuw) en nu Hij opgestaan was uit de dood, was de vraag toch heel terecht: "Heere, zult U in deze tijd voor Israël het koninkrijk weer herstellen?" Want als er één moment was om dat te doen, dan was het toch wel in de díe dagen?!

Maar ... de Handelingentijd gaat verder. We zien hoe mensen door de Heere als getuigen worden ingezet. Eerst in Jeruzalem, daarna in Judea en Samaria en tot slot tot aan het uiterste van de aarde. Het boek overspant een periode van circa drieëndertig jaar; een periode waarin bijzondere dingen gebeuren, waarin mensen van de ene verbazing in de andere vallen. Soms is men in verwarring en geheel "buiten zichzelf" - ofwel: in extase (bijv. Hand. 2:6 en 7).
Aan het einde van die periode van ruim drie decennia is de situatie behoorlijk anders dan in het begin. Het koninkrijk is niet op aarde gevestigd; de Koning blijft - voorlopig - in de hemel. De plaats waar 'we ons bevinden' is Rome en we hebben van doen met de apostel Paulus, die aan het begin notabene nog niet eens een gelovige was! Op de helft van de Handelingentijd wordt hij door de Heere ingezet als getuige tot aan het uiterste van de aarde. Dit getuigenis sluit hij in Handelingen 28 - het slothoofdstuk van dit Bijbelboek - af met gedenkwaardige, monumentale woorden, waarbij hij de profeet Jesaja aanhaalt. En dan zijn we - door God zo geleid - terechtgekomen bij de zeven late brieven van Paulus; daarin lezen we hoe God de gemeente en de gelovige van nu ziet.
Het Nieuwe Testament bevat zes geschiedkundige boeken: de evangeliën, Handelingen en het boek Openbaring. Dit laatste boek beschrijft geschiedenis die nog moet plaatsvinden. De evangeliën beschrijven de eerste drieëndertig jaar van Nieuwtestamentische geschiedenis, Handelingen de tweede periode van drieëndertig jaar en daarna komt het boek Openbaring dat naadloos blijkt aan te sluiten op de Handelingentijd, maar nog niet in vervulling is gegaan.
Lukas - de schrijver van het derde evangelie en van het boek Handelingen - heeft een doorgaande beschrijving van de heilsgeschiedenis rond het begin van onze jaartelling opgesteld. Met precies in het midden daarvan de dood en opstanding van de Heere Jezus en Zijn hemelvaart. Het is mooi om te zien hoe Lukas (als enige) de geschiedenis met Simeon en het Kind Jezus beschrijft en daarbij Simeons woorden over de Heere als "de zaligheid" en "het licht om de heidenen te verlichten" opgetekend heeft (Luk. 2:30 en 32). Aan het einde van zijn geschiedschrijving noteert Lukas namelijk uit de mond van Paulus dat "de zaligheid van God aan de heidenen gezonden is" (Hand. 28:28).

Over dit boek
Het boek is opgesplitst in twee delen. In het eerste, meer thematische deel komen de zogenaamde 'Inleidingsvragen' aan de orde. Een blik op de Inhoudsopgave van dit boek maakt meteen duidelijk dat dit eerste deel het grootste deel is. Wie het eerste deel heeft doorgenomen, heeft daarmee langzaam maar zeker een compleet beeld gekregen van de grote lijnen van dit boek en daarmee van het bijzondere karakter van de Handelingentijd. Het is verleidelijk om bepaalde paragrafen die je in de inhoudsopgave tegenkomt meteen op te zoeken en erover te lezen. Toch is het aan te raden gewoon te beginnen bij het begin. Het is de vergelijken met een schilderij waarvan de eerste streken ruw worden opgezet, maar die vervolgens ingekleurd worden. Dit inkleuren wordt afgerond in het tweede deel, dat het gehele boek Handelingen gedeelte voor gedeelte doorloopt.
Achterin zijn nog enkele bijlagen opgenomen als achtergrondinformatie en een overzicht van verschillende Everread-uitgaven, waarnaar in dit boek verwezen wordt. Om een nog completer beeld te krijgen van de fase in Gods plan waarin wij leven, is het goed om ook deze uitgaven erbij te nemen en ze te bestuderen. Juist omdat daarin meer informatie is te vinden die - om dit boek overzichtelijk te houden - onmogelijk aan bod kon komen.

Hoe wij de Bijbel lezen
In Handelingen 17:11 gaat het over de houding van de Bereeërs ten opzichte van het verkondigde Woord. Foto Bereers-Bijbel Dat Woord nemen ze aan "met grote bereidwilligheid". Eigenlijk staat er: met alle bereidwilligheid. Dit laatste woord (prothumia; van pro = voor & thumos = sterke passie, hartstocht of emotie) zou je ook kunnen omschrijven als: een positieve passie.
Dat de Bereeërs die hadden wil niet meteen zeggen, dat ze het aan hen gepredikte Woord zomaar aannamen. Maar het laat zien, dat zij onbevooroordeeld wilden luisteren. Wat een les! Hoe vaak gebeurt het dat gelovigen niet eens willen luisteren naar wat er gepredikt wordt of tijdens Bijbelstudies naar voren gebracht wordt. Er zijn er genoeg die al vooraf zeggen: 'Dit is wat ik altijd geloofd heb, daar wijk ik niet van af'. Met zo'n houding groei je niet in je kennis van Gods Woord. Dat is geen 'edele' houding.
Je kunt het gepredikte Woord pas beoordelen als je ook de tweede stap zet, zoals de Bereeërs deden: dagelijks de Schriften onderzoeken of het wáár is wat er gepredikt wordt. Daardoor word je overtuigd.
Vergeleken met de Bereeërs kunnen wij aardig wat meer Schriften nagaan dan zij in die tijd konden! Wij hebben de rest van Handelingen en zo is het voor ons om eenvoudig Gods geschiedlijn te volgen, die ons brengt bij waarheden in de (late) brieven van Paulus. Waarheden die de Heere tot dát moment nog niet had geopenbaard ...

En zo mogen wij ons in liefde aan de waarheid houden en in alles naar Hem toegroeien, Die het Hoofd is, Christus (Efe. 4:15). Dan worden we erbij bepaald dat we deel mogen uitmaken van het lichaam van Christus, de gemeente, de volheid van Hem, Die alles in alles vervult (Efe. 1:23). Je mag ten volle genieten van en leven uit de verlossing door Zijn bloed, de vergeving van de overtredingen (Efe. 1:7). Wat een leven!

En dan in Paulus' voetsporen Christus - de Hoop van de heerlijkheid - kennen.

"Hém verkondigen wij, terwijl we ieder mens terechtwijzen, en ieder mens onderwijzen in alle wijsheid, opdat wij ieder mens volmaakt zouden stellen in Christus Jezus" (Kol. 1:27 en 28).
Het was Paulus' bede dat ook wij dat geheimenis zouden kennen. Heel veel zegen toegewenst bij het lezen van dit boek!

Voor info & evt. bestellen: Everread.nl