Mooie baby
Het is een bijzondere geschiedenis, van Mozes. Temeer omdat hij later als profeet optreedt en zelf zegt een type, een schaduwbeeld van Christus te zijn (Deut. 18:15).
De Israëlieten verbleven destijds in Egypte en het volk groeide tegen de verdrukking in (Exod. 1:12). Het leidde ertoe dat farao, de koning van Egypte, hen als een bedreiging zag geen halve maatregelen nam. De vroedvrouwen kregen de opdracht baby’s van het mannelijk geslacht te doden. Zij deden dat, uit vrees voor God, niet en dus schakelde farao een tandje bij: “Toen gebood de farao heel zijn volk: Al de zonen die geboren worden, moet u in de Nijl werpen, maar al de dochters mag u in leven laten” (Exod. 1:22).

In Exodus 2:1 kezen we: “Een man uit het geslacht van Levi ging en nam een dochter van Levi tot vrouw.” Die man was Amram en hij huwde zijn tante Jochebed (Num. 6:19). Samen kregen zij, volgens Numeri 26:59, drie kinderen: Aäron, Mozes en Mirjam. Hoewel als laatste genoemd, was Mirjam de oudste. Aäron was drie jaar oud toen Mozes werd geboren (vgl. Exod. 7:7) en Mirjam was kennelijk ouder, want zij moest op haar broertje letten toen hij in een biezen mandje tussen het riet aan de oever van de Nijl werd gezet. In Micha 6:4 worden zij samen genoemd als drietal dat de Israëlieten uit Egypte heeft geleid.
Nu hadden zijn ouders de twee oudere kinderen ongetwijfeld lief, maar Mozes was voor hen toch een bijzonder kind, in ieder geval voor Jochebed: “De vrouw werd zwanger en baarde een zoon. Toen zij hem zag, dat hij mooi was, verborg zij hem drie maanden” (Exod. 2:2).
Zij zagen dat hij ‘mooi’ was en verborgen hem. Had Mozes even mazzel, zou je denken.

Als baby Mozes nou lelijk was geweest, wat dan?

Je voelt wel, hier is meer aan de hand! Dat woord ‘mooi’ is de vertaling van het Hebreeuwse ‘tov’. Dit wordt meestal vertaald met ‘goed’ (“En God zag dat het goed was”), maar kan ook betekenen: mooi, schoon, welvaart, voorspoed, e.d.
De Septuagint (de Griekse vertaling van het Hebreeuws) gebruikt het word ‘asteion’, en dat vinden we later ook in het (Griekse) Nieuwe Testament.
Handelingen 7: 20 “In die tijd werd Mozes geboren. Hij was bijzonder mooi.”
Hebreeën 11:23 “Door het geloof werd Mozes, toen hij geboren was, drie maanden lang door zijn ouders verborgen, omdat zij zagen dat het een heel bijzonder kindje was.”
Er was dus wel iets bijzonders met Mozes. In Handelingen 7 staat voor ‘bijzonder mooi’ letterlijk ‘goddelijk mooi’, of: mooi/schoon voor God (zie Statenvertaling).

Bovendien begint Hebreeën 11:23 met: “Door het geloof…” Zij worden geschaard onder de geloofsgetuigen wier handelen niet voortkwam uit eigen wil of denken, maar uit geloof, vertrouwen op Gods Woord. Dr. Bullinger schreef daarover: “Dit zegt ons onmiddellijk dat Mozes' ouders een directe uitspraak van God moeten hebben gehad, Die hen precies vertelde wat er zou gebeuren en wat zij moesten doen. Als hun handelen gebaseerd was op de schoonheid van hun kind, dan zou dit voortkomen uit genegenheid en liefde. Maar er staat dat hetgeen zij deden "door geloof" was. Dit sluit alle andere en minder verheven redenen uit. Genegenheid had hun vrees niet verdreven, het zou het hebben vergroot. Hoe meer zij hun kind bewonderden en liefhadden, des te meer zouden zij gevreesd hebben dat hem kwaad aangedaan werd. Maar zo was het niet. Het was "door het geloof". En hoe meer zij geloofden, des te minder werd hun angst. Ze moesten van God een beschrijving van hun kind hebben gehad. Zo zagen zij, toen ze hun kind aanschouwden, de waarheid van wat zij hadden gehoord. En geloofden zij God, zoals ook Abraham deed. Het was "door het geloof" en hierdoor verborgen zij het kind en vreesden zij de gevolgen van het Gode-meer-gehoorzamen-dan-mensen niet (…) het was door het geloof in het Woord van Hem, Die alle dingen verordineerde. Het was niet door menselijke verwachting of vooruitzien, maar door geloof. Dit wordt ons verzekerd door Gods Woord. Het bevel van de Farao aan zijn volk luidde: "Al de zonen die geboren worden, moet u in de Nijl werpen, maar al de dochters mag u in leven laten" (Exod. 1:22). Jochebed vertrouwde haar zoon toe aan het water van dezelfde rivier. Maar hij was veilig te midden van deze wateren des doods, door een door God ontworpen en bevolen bescherming. En ditzelfde Goddelijke bevel heerste en overheerste alles, opdat Zijn raadslagen zouden worden uitgewerkt. Ook dat zijn zuster Mirjam daar aanwezig was, was door God zo bedoeld, zoals alle stappen het doel van de Heere hier voltooiden” (Uit: Geloofsgetuigen – Dr. E.W. Bullinger – Everread Uitgevers).

Mozes werd bewaard door de HEERE in een biezen mandje. Saillant detail is, dat het Hebreeuwse woord voor ‘mandje’ (tebah) hetzelfde is dat in Genesis gebruikt wordt voor de ‘ark’ van Noach. In beide gevallen spreken zij dus van bescherming van Hogerhand.

Terwijl Mirjam haar broertje in de gaten houdt, ziet ze dat de dochter van farao, met haar dienaressen, komt om zich daar te wassen. Zij ontdekken het mandje en zien daarin de baby liggen: “En zie, het jongetje huilde” (Exod. 2:6). De tranen van deze baby kondigden de bevrijding Israël aan en de nederlaag van satan. God heeft het zwakke uitverkoren om het sterke te beschamen (1 Kor. 1:25-27).
En: “Uit de mond van kleine kinderen en zuigelingen hebt U een sterk fundament gelegd, omwille van Uw tegenstanders, om de vijand en wraakzuchtige te laten ophouden” (Ps. 8:3).
Eenmaal volwassen geworden, zou hij door de HEERE geroepen worden om de leidsman van Israël te zijn…

Mozes
Exodus 2:10 e.v. vermeld het vervolg van de geschiedenis: “En toen het jongetje groot geworden was, bracht zij hem bij de dochter van de farao, en hij werd haar tot zoon. Zij gaf hem de naam Mozes. Want, zei ze, ik heb hem uit het water getrokken.”
De prinses geeft hem de naam ‘Mozes’. Het Hebreeuwse ‘Moshe’ betekent: uit (het water) getrokken. “In het Egyptisch betekent het overeenkomstige woord ‘mes’: voortbrengen, dan: kind, zoon. Het zou dus zoveel willen zeggen als: kind van een onbekende vader. Anderen nemen de naam al seen Egyptische afkorting voor Ra-mes-su = Ra (of: Re) heeft hem voortgebracht. Mozes zou dan eigenlijk Ramses heten. Een andere Egyptische betekenis kan zijn: kind van de Nijl” (Bijb. Encyclopedie – Kok Kampen, pag. 529).
Hoe dan ook, zijn naam, zijn persoon, zijn leven en werk, in alles vinden wij een geweldig type terug van de latere Profeet, de Zoon van God, de Heere Jezus Christus: “Want een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven”(Jes. 9:5). Het geboren-zijn wijst op Zijn vleeswording, het geven-van-een-Zoon op Zijn opstanding (vgl. Rom. 1:4). In de Psalmen wordt profetisch over Hem gesproken: “Als water ben ik uitgestort…” (Ps. 22:15) in de dood. “Hij stak Zijn hand uit van omhoog, Hij greep mij, Hij trok mij op uit grote wateren” (Ps. 18:17).
Mozes is door God uitverkoren en aangesteld (Hand. 7:23); Christus is dé Uitverkorene… Bij zijn eerste verschijning werd Mozes door Israël verworpen en ging van hen weg. Later verschijnt hij opnieuw en wordt dan aanvaard als verlosser en leidsman. Typerend voor Christus. Hij is verworpen door Zijn broeders en heeft hen verlaten. Bij Zijn terugkeer zal Israël Hem aanvaarden!
En zo kunnen we doorgaan. Er zijn wel 70 overeenkomsten aan te wijzen tussen Mozes en Christus, waarin de typologie tot uitdrukking komt.

• Exod. 2:11 Mozes was begaan met het lot van zijn volksgenoten - “Komt tot Mij”.
• Exod. 3:1 Mozes was een herder
• Exod. 4:19 Allen die hem naar het leven stonden zijn dood – vgl. Matt. 2:20 “reis naar Israël, want allen die het kind naar het leven stonden zijn gestorven”.
• Exod. 18:13 Mozes was rechter
• Num. 21:7 e.a. Mozes was een voorspraak
• Deut. 1:23 Mozes koos 12 mannen uit om het land te verkennen - 12 apostelen (Matt. 10); later koos hij 70 mannen uit de oudsten van Israël - 70 discipelen (Luk. 10)
• Deut. 18:15 “Een Profeet uit uw midden, uit uw broeders, zoals ik, zal de HEERE, uw God, voor u doen opstaan; naar Hem moet u luisteren.”

Et cetera, et cetera.

Exodus 2:10 zegt ook nog dat Mozes haar tot zoon werd, de zoon van een prinses. Het woord ‘zoon’ (Hebr.: ben) wijst niet zozeer op een mannelijk kind, maar veel meer op: erfgenaam. Als Mozes dus aan het Egyptische hof gebleven was, zou hij kans maken om later koning te worden. Hij maakte echter een andere keuze en werd de bevrijder en leider van het volk Israël. Door hem heeft God Israël tot Zich gebracht en tot Zijn eigen volk verkozen. Door hem maakte God Zijn woorden aan Israël bekend en aldus werd Mozes de middelaar van het oude verbond. Duizenden jaren later werd opnieuw een baby geboren, een zeer bijzonder kind. Hij was het Woord in eigen persoon en werd de Middelaar van een nieuw verbond.
En wie is daar bij de geboorte van dat Kind betrokken? Mirjam!

Maria
Deze naam is de Griekse vorm van het Hebreeuwse Mirjam. De zuster van Mozes was een kind van Amram en Jochebed. Amram betekent: Het volk is verheven / verhoogd volk, en Jochebed: De HEERE is (haar) heerlijkheid. Die betekenissen kunnen worden toegepast op Maria. Zij kwam voort uit een verheven volk, want Gods volk, en als gelovige vrouw was de HEERE voor haar ongetwijfeld heerlijkheid.
Uitgerekend deze jonge dame krijgt een engel op bezoek, die haar vertelt dat zij moeder gaat worden. Bijzonder, want zij was (nog) niet getrouwd en had geen gemeenschap met een man. Maar de engel Gabriël is komt met de boodschap van God: “En zie, u zult zwanger worden en een Zoon baren en u zult Hem de naam Jezus geven. Hij zal groot zijn en de Zoon van de Allerhoogste genoemd worden, en God, de Heere, zal Hem de troon van Zijn vader David geven, en Hij zal over het huis van Jakob Koning zijn tot in eeuwigheid en aan Zijn Koninkrijk zal geen einde komen. (Luk. 1:31-33).
Het is allemaal te groot voor Maria om te (kunnen) bevatten, maar zij is een gelovige vrouw en vertrouwt dus op het Woord van God: “Zie, de dienares van de Heere, laat met mij geschieden overeenkomstig uw woord” (vs. 38).
Je zou er met enige vrijheid het volgende aan kunnen toevoegen: ‘Door het geloof… heeft Maria kracht ontvangen om moeder te worden en een zoon te baren…’. De Zoon van God en de Zoon des mensen, en ja, de Zoon van een prinses!

Zoon van een prinses
Het stond al in de intro van dit artikel: Zoon met een hoofdletter. Waarom? Omdat we via de broer van Mirjam terechtkomen bij de Zoon van Mirjam, de Meerdere van Mozes, Jeshua haMassiach – Jezus, de Messias, de Christus.
Het Kind moest de naam Jezus ontvangen: “…want Hij zal zijn volk zalig maken van hun zonden”(Matt. 1:21). Jezus betekent: de HEERE redt.
Beide ‘ouders’ kregen uitdrukkelijk de opdracht Hem zo te noemen. Het woord ‘ouders’ tussen aanhalingstekens, omdat Jozef, de man van Maria, niet de lijfelijke vader is. Zonder tussenkomst van een man werd Maria zwanger, nl. door de kracht van de Allerhoogste.

Wie zijn die ‘ouders’ van Jezus en wat is hun plaats in de afkomst van Jezus?

Lees verder in deel 2 van dit artikel.