Bijbelmagazine
De eerste zin uit de Bijbel luidt: “In het begin schiep God de hemelen en de aarde.” Hier staat ELOHIM in het Hebreeuws en dat is een meervoud. Er staat dus eigenlijk: In het begin schiep ‘Goden’ de (beide) hemelen (tweevoud) en de aarde.
Als een mens zegt in god te geloven en hij definieert dat verder niet, in wie gelooft hij dan? Wij als gelovigen onder elkaar weten dat wel, maar wat bedoelt iemand anders met ‘god’?
ELOHIM wordt b.v. ook voor afgoden gebruikt b.v. in Genesis 31, vers 30: “ ... maar waarom heb je dan mijn (af)goden gestolen?” Hieronder enige notities over namen en titels van de Schepper.
A- ELOHIM komt precies 2700x voor in het Oude Testament. De eerste keer in Genesis 1:1 en
gedurende het hele hoofdstuk wordt Hij dan ook alleen maar ‘God’ genoemd. Hij is het Opperwezen Die schept en herschept: De Schepper.
Vanaf Genesis 2:4 staat er: ‘HEERE God’, omdat nu de mens geschapen is en de scheppende God ook een naam blijkt te hebben, waarmee Hij door die mens aangesproken wil worden. God schiep de mens en maakte direct afspraken en deed toezeggingen.
Vers 28: “Wees vruchtbaar, wordt talrijk, vervul de aarde en onderwerp haar, en heers over de vissen van de zee, over de vogels in de lucht en over al de dieren die over de aarde kruipen. En God zei: Zie Ik geef u al het zaaddragend gewas dat op heel de aarde is, en alle bomen waaraan zaaddragende boomvruchten zijn; dat zal u tot voedsel dienen.”
Nu is er dus een mens om met de Schepper te communiceren en daarom wordt er vanaf Genesis 2:4 gesproken over HEERE God, want HEERE is Zijn Naam. ELOHIM wordt in de HSV vertaald met ‘God’ (of letterlijk dus: Goden).
B- JHWH komt 6828x voor en wordt op twee manieren uitgesproken: JEHOWAH of JAHWEH.
God, de Schepper, maakt Zichzelf bekend met Zijn naam in een gesprek met Mozes zoals beschreven in Exodus 3 vers 13: “En Mozes zei tegen God (ELOHIM): Zie wanneer ik bij de Israëlieten kom en tegen hen zeg: De God (ELOHIM) van uw vaderen heeft mij naar u toe gezonden, en zij mij zeggen: Wat is Zijn Naam? Wat moet ik dan tegen hen zeggen? En God (ELOHIM) zei tegen Mozes: IK BEN DIE IK BEN. Ook zei Hij: Dit moet u tegen de Israëlieten zeggen: IK BEN heeft mij naar u toe gezonden.”
Exodus 3:15 “De Heere (JHWH) de God (ELOHIM) van uw vaderen, de God (ELOHIM) van Abraham, de God (ELOHIM) van Izak en de God (ELOHIM) van Jacob heeft mij naar u toegezonden. Dit is voor eeuwig Mijn Naam (shem), dit is Mijn Naam ter gedachtenis van generatie op generatie.”
Voor ‘Naam ter gedachtenis’ staat niet het normale woord shem maar ‘zeker’ en dat betekent: herinnering.
Het verschil tussen IK BEN en JHWH
‘IK BEN’ is de beschrijving die de Schepper aan Zichzelf geeft en JHWH is de Naam waarmee Hij door mensen (lees: met name Israël) genoemd wil worden.
Exodus 6:1-2: “Toen sprak God (ELOHIM) tot Mozes en zei tegen hem: Ik ben de Heere (JHWH): Ik ben aan Abraham, Izaäk en Jacob verschenen als God (EL), de Almachtige (SHADDAY), maar met Mijn Naam HEERE (JHWH) ben Ik hun niet bekend geweest.”
Dit wordt bevestigd in Jesaja 42, vers 8: “Ik ben de HEERE (JHWH) – dat is Mijn Naam: Mijn eer zal Ik aan geen ander geven, evenmin Mijn lof aan de (afgods)beelden.”
Bovenstaande verzen geven veel duidelijkheid over God, de Schepper, Die boven de mens staat en hoe Hij Zichzelf omschrijft en hoe Hij genoemd wil worden. Het is ook JHWH, Die als de God van het Verbond met Israël wordt genoemd. JHWH is dus de naam van de eeuwige en onveranderlijke God. Hij is Degene, Die was en is en komen zal, de Alpha en de Omega, de Eerste en de Laatste.
Genesis 21:33 zegt: “En Abraham plantte een tamarisk in Berseba en hij riep daar de Naam van de HEERE (JHWH), de eeuwige God (EL) aan.”
Het verbond met Abraham was toen net gesloten (zie vs. 22-31). Een duidelijk voorbeeld staat in 2 Kronieken 18, vers 31: “Het gebeurde dan, zodra de bevelhebbers van de strijdwagens Josafat zagen, dat zij zeiden, Dat is de koning van Israël. Zij omringden hem om tegen Hem te strijden, maar Josafat schreeuwde om hulp. De HEERE hielp hem en God wendde hen van hem af.”
Hier wordt verschil gemaakt tussen de ‘HEERE’ en ‘God’. Voor ‘HEERE’ staat ‘JHWH’ en dat is de God van het Verbond, en voor ‘God’ staat ‘ELOHIM’.
‘JHWH’ wordt hier dus gebruikt om Zijn functie als Verbondsgod aan te geven, omdat Josafat om hulp schreeuwde en Israël een verbond had met JHWH en dat schept verplichtingen voor beiden. Maar voor de Syriërs was Hij gewoon (een) God die hen weg stuurde. Dat is dus het kenmerkende verschil tussen de woorden ‘HEERE’ en ‘God’.
De relatie tussen Jezus en JHWH
Verder is het van belang te weten wat de relatie is met de naam Jezus. De engel zegt in Lukas 1:31 tegen Maria dat ze zwanger zal worden en dat haar Zoon JEZUS moet heten en die Naam betekent: De HEERE redt. Die HEERE is JHWH van het Oude Testament.
‘Jezus’ is de vertaling van Iesous, de Griekse vorm van het Hebreeuwse Jehoshua. Met enige vrijheid zou je dus kunnen zeggen dat - in Nederlands geschreven - de letters JE verwijzen naar de eerste twee letters van JEHOWAH, want Hij is Degene Die redt.
C- EL komt 237x voor en betekent in essentie: ‘De Almachtige’ en is ook zo naar het Nederlands toe vertaald in de HSV.
EL is gelijk aan ELOHIM maar dan in al Zijn kracht en sterkte. Het wordt vertaald met ‘GOD’, net als ELOHIM, maar EL is God de ‘Almachtige’ (Engels: Omnipotent) en meer de Schepper Die Zijn almacht gebruikt om te scheppen. Het komt de eerste keer in Genesis 14:18 voor: “En Melchizedek, de koning van Salem, bracht brood en wijn: Hij was de priester van God (EL), de Allerhoogste (ELYON).” Het volgende vers zegt dat de Allerhoogste (ELYON) God (EL) ook de Degene is Die hemelen en aarde bezit.
EL is de benaming van God Die alles weet en ziet (Gen. 16:13) en Degene Die alles doet voor Zijn volk. Genesis 17, vers 1: “Toen Abraham 99 jaar oud was, verscheen de Heere (JHWH) aan Abraham en zei tegen hem: Ik ben God (EL), de Almachtige (SHADDAI).”
D- ELYON (54x) wordt gebruikt om de Heere God als Eigenaar en Bezitter van de hele aarde aan te duiden.
Psalm 57, vers 3: “Ik roep tot God (ELOHIM), de Allerhoogste (ELYON), tot God (EL), Die Zijn werk aan mij voltooien zal.”
Psalm 83, vers 19: “Dan zullen zij weten, dat U – Uw naam is HEERE (JEHOWAH) – U alleen de Allerhoogste (ELYON) bent over de hele aarde.”
E- JAH komt 48x voor, de eerste keer in Psalm 68, vers 5: “Zing voor God (ELOHIM), zingt psalmen voor Zijn Naam: baan de wegen voor Hem Die door de vlakten rijdt, want HEERE (JAH) is Zijn Naam.”
Psalm 89, vers 8: “HEERE (JAH), God (ELOHIM) van de legermachten, wie is als U? Groot van macht bent U, HEERE (JHWH), Uw trouw omringt U.”
Psalm 94, vers 7: “… en zij zeggen, De HEERE (JAH) ziet het niet, de God (ELOHIM) van Jakob merkt het niet.”
JAH is JEHOWAH in een bijzondere, intieme relatie en we vinden het ook terug in: HalleluJAH.
F- ELOWAH komt 54x voor en is het enkelvoud van ELOHIM, Hij is Degene Die aanbeden moet worden. ELOWAH heeft meer met Gods wil te maken dan met Zijn kracht.
Het komt de eerste keer voor in Deuteronomium 32 vers 15: “… toen verliet hij God (ELOWAH) die hem gemaakt heeft, hij versmaadde de Rots van zijn heil.” Vers 17: “Zij hebben geofferd aan demonen, niet aan God (ELOWAH); aan goden (ELOHIM) die zij niet kenden.”
Deze Naam wordt altijd gebruikt in contrast met valse goden en afgoden. Hij is nadrukkelijk de Levende God, in tegenstelling tot de dode afgoden. In de HSV steeds weergegeven als ‘God’.
G- SHADDAI komt 49x voor en wordt steeds in de HSV vertaald met ‘De Almachtige’. Het staat niet voor God als de Bron van kracht, maar als de Bron van genade; niet als Schepper, maar als milde en overvloedige Gever. Deze naam refereert niet aan Zijn Scheppingskracht, maar aan de Gever van alles wat Zijn volk nodig heeft.
Het komt de eerste keer voor in Genesis 17, vers 1: “ … Ik ben God (EL), de Almachtige (SHADDAI), wandel voor Mijn aangezicht en wees oprecht.”
H- ADON is één van drie titels: ADON, ADONIM en ADONAI en wordt meestal vertaald naar
het Nederlands met ‘Heere’. Ze omvatten alle drie leiderschap (van God) en onderworpenheid van de mens, maar met onderlinge verschillen. 
ADON komt 280x voor en is de Heer als Bestuurder van/op deze aarde, maar wordt in Genesis 18:12 ook door Sara voor haar man Abraham gebruikt.
Psalm 136, vers 3: “Loof de Heere (ADON) der heren (ADONIM), want Zijn goedertierenheid is voor eeuwig.” ADONIM is het meervoud van ADON.
Het gebruik van ADON ADONIM heeft een hogere status en is meer bedoeld als Eigenaar en Bezitter van de aarde met alles erop.
ADONAI komt 432x voor en is afgeleid van ADON en hiermee wordt God voorgesteld in Zijn relatie tot de aarde. Hij draagt Zijn bedoelingen en zegeningen uit op de aarde. Het komt bijna overeen met JEHOWAH, maar ADONAI beperkt Zich tot aardse zegeningen, e.d.
I- ELAH komt 81x voor en is waarschijnlijk afgeleid van een Chaldees woord en het komt overeen met het Hebreeuwse ELOHA. Ezra 4, vers 24: “Toen hield het werk aan het huis van God (ELAH) in Jeruzalem op … ”
Dit woord komt de eerste keer voor in Ezra en ook in Daniël en slechts één keer in Jeremia 10: “De goden (ELAH) die de hemel en de aarde niet gemaakt hebben, die zullen van de aarde en vanonder de hemel vergaan” (vs. 11).
Zo kennen we ook de volgende tien samengestelde namen van de HEERE (JHWH), d.w.z. met een aanvulling er achter:
| 1. JEHOWAH-JIREH | De HEERE zal voorzien | Gen. 22:14 |
| 2. JEHOWAH-ROPHEKA | De HEERE, uw Heelmeester | Ex. 15:26 |
| 3. JEHOWAH-NISSI | De HEERE is mijn Banier | Ex. 17:15 |
| 4. JEHOWAH-MEKADDISHKEM | De HEERE, Die u heiligt | Ex. 31:13 (id.: Lev. 20:8; 21:8; 22:32, Ez. 20:12). |
| 5. JEHOWAH-SHALOM | De HEERE is vrede | Richt. 6:24 |
| 6. JEHOWAH-ZEBAOTH | De HEERE van de legermachten | 1 Sam. 1: 3 (komt 235x voor) |
| 7. JEHOWAH-ZIDKENU | De HEERE, onze gerechtigheid | Jer. 23:6 (id. 33:16) |
| 8. JEHOWAH-SHAMMAH | De HEERE is er/daar | Ez. 48:35 |
| 9. JEHOWAH-ELYON | De HEERE, de Allerhoogste | Ps. 7:18 |
| 10. JEHOWAH-ROI | De HEERE (is) mijn Herder | Ps. 23:1 |
Hieronder een serie Bijbelteksten met de verklaring en de namen en benamingen en/of titels van de Schepper erachter
| Ex. 34:6 | Toen de HEERE (JHWH) bij hem voorbijkwam, riep hij; HEERE (JHWH), HEERE (JHWH), God (EL), barmhartig en genadig, geduldig en rijk aan goedertierenheid en trouw. |
| Ex. 34:14 | De Naam van de HEERE (JHWH) is immers: de na-ijverige God (EL). |
| Deut. 10:17 | Want de HEERE (JHWH), uw God (ELOHIM), is de God (ELOHIM) der goden (ELOHIM) en de Heere (ADONAI) der heren (ADONIM), die grote, machtige en ontzagwekkende God (EL), Die niet partijdig is en geen geschenk in ontvangst neemt. |
| Deut. 33:26 | Niemand is er als God (EL) (van) Jesjurun (d.i. een naam voor Israël-OV) |
| Deut. 33:27 | De eeuwige God (EL) is voor u een woning en onder u Zijn eeuwige armen. |
| Deut. 33:29 | Welzalig bent u Israël, Wie is zoals u? U bent een volk dat door de HEERE (JHWH) verlost is. Hij is een schild en een hulp voor u. Hij is uw majesteitelijke zwaard … |
| Joz. 22:22 | De God (EL) der goden (ELOHIM), de HEERE (JHWH), de God (EL) der goden (ELOHIM), de HEERE (JHWH), Hij weet het: Israël zelf zal het ook weten. |
| Neh. 9:17 | Maar U bent een God (ELOWAH) die menigvuldig vergeeft, genadig, barmhartig, geduldig, rijk aan goedertierenheid en U hebt hen niet verlaten. |
| 2 Sam. 22:14 | De HEERE (JHWH) deed het vanuit de hemel donderen, de Allerhoogste (ELYON) liet Zijn stem horen. |
| Ps. 110:1 | De HEERE (JHWH) zei tegen mijn Heere (ADONAI) … |
| Jes. 9:5 | En men noemt Zijn Naam, Wonderlijk, Raadsman, Sterke God, Eeuwige Vader, Vredevorst. |
| Jes. 43:10,11 | U bent Mijn getuigen, spreekt de HEERE (JHWH) en Mijn dienaar die Ik verkozen heb, opdat u weet en Mij gelooft, en begrijpt dat Ik Dezelfde ben: vóór Mij is er geen God (EL) geformeerd en na Mij zal er geen zijn. Ik, Ik ben de HEERE (JHWH), buiten Mij is er geen Heiland. |
| Jes. 47:4 | Onze Verlosser, HEERE (JHWH) van de legermachten is Zijn Naam, de Heilige van Israël. |
| Jes. 48:16 | Zo zegt de HEERE (JHWH), uw Verlosser, de Heilige van Israël: Ik ben de HEERE (JHWH), uw God (ELOHIM), Die u leert wat nuttig is, Die u leidt op de weg die u gaan moet. |
| Jes. 61:1 | De Geest van de Heere (ADONAI) HEERE (JHWH) is op Mij, omdat de HEERE (JHWH) Mij gezalfd heeft, om een blijde boodschap te brengen aan de zachtmoedigen. |
| Jer. 10:10 | De HEERE (JHWH) God (ELOHIM) is echter de Waarheid, Hij is de levende God (ELOHIM), een eeuwige Koning. |
De namen en titels zoals in de Herziene Statenvertaling (HSV) weergegeven
| Tekst | HSV | Hebreeuws |
| Gen. 1:1 | God | ELOHIM |
| Gen. 21:33 | God | EL |
| Ezra 4:24 | God | ELAH |
| Gen. 2:4 | HEERE God | JEHOWAH ELOHIM |
| Gen. 15:2 | Heere HEERE | ADONAI JHWH |
Samengesteld met EL
| Gen. 17:1 | God, de Almachtige | EL SHADDAI |
| Gen. 14:18 | God, de Allerhoogste | EL ELYON |
| Gen. 21:33 | Eeuwige God | EL OLAM |
| Jes. 9:5-6 | Sterke God | EL GIBBOR |
Samengesteld met JHWH
| Gen. 2:4 | HEERE God | JHWH ELOHIM |
| Gen. 15:2 | HEERE Heere | JHWH ADONAI |
| 1 Sam. 1:3 | HEERE van de legermachten | JHWH SEBAOT |
Andere samenstellingen van namen
| Deut. 33:27 | De God van ouds af | ELOHIM QEDEM |
| Jes. 30:18 | De HEERE is een God van recht | JHWH ELOHIM MISHPAT |
| Neh. 9:17 | God, Die menigvuldig vergeeft | ELOHIM SELIKHAH |
| Naam | Aantal | Een paar willekeurige Schriftplaatsen |
| ELOHIM | 2700 | Gen.1:1, 2, 3/Ps.3:2, 7/ 7:9/ 10:13/ 18:21/ 20:5 |
| JEHOWAH | 6828 | Gen.2:4,5,7,8,9,15,16,18/Ps.1:2,6/3:3/4:5/5:8 |
| EL | 237 | Gen.14:18,19/16:3/21:33/28:3/Ps.5:4/7:11/10:11 |
| JAH | 52 | Ps.68:4/ 77:11/ 89:9/ 94:7,12/ 104:35/ 105:1,3,4,7 |
| ADOWN /ADONIM | 280 | Gen.18:12/ 19:2/ Ex.21:5/ Dt.10:17/23:15/Joz.3:11 |
| ADONAI | 432 | Gen.15:2,8/18:3,27,30/Ps.2:4/16:2/22:30/35:17,23 |
| ELOWAH | 54 | Dt.32:15,17/2 Kron.32:15/ Job 3:4,23/Ps.18:31 |
| ELYON | 36 | Gen.14:18,19,20,22/Ps.7:17/9:2/18:13/21:7/46:4 |
| ELAH | 81 | Ezr.4:23/5:1,2,5,11,12,13/Dan.2:11,18,19,20 |
| SHADDAI | 49 | Gen.17:1/28:3/35:11/43:14/Ps.68:14/91:1/Jes.13:6 |
Hoe groots, veelzijdig en machtig komt de Schepper van hemelen en aarde hieruit tevoorschijn.
Wonderlijk hoe breedvoerig Hij beschreven wordt en nog schieten woorden te kort, want Hij is veel méér dan in woorden vastgelegd kan worden. Wat ons rest is een diepe knieval te maken voor Hem, Die zo’n immens werk begonnen is en Hij zal het ook allemaal afmaken tot in de kleinste details. De door Hem geleverde prestaties in het verleden zijn voor ons een absolute garantie voor de toekomst. Die kunnen we dan ook met vertrouwen tegemoet zien!
