Het tweede gezicht: de horens en de smeden (1:18-21)

In dit visioen ziet Zacharia eerst vier horens. Vervolgens worden hem vier smeden getoond die de vier horens komen vernietigen. De vier horens zijn zij die Juda, Israël en Jeruzalem verstrooid hebben. Deze horens, zo kunnen wij in vers 21 lezen, vertegenwoordigen verschillende (heiden)volken. Wat het begrip 'horen' betreft, moet gedacht worden aan horens zoals dieren die met zich meedragen als verdedigings- en aanvalswapen. Het staat hier, evenals bijvoorbeeld in Daniël 8, symbool voor de macht van een volk. Maar wie stellen de horens in Zacharia 1 voor? Vaak wordt een link gelegd met vier volken die in het beeld vertegenwoordigd zijn waarvan Nebukadnezar in Daniël 2 droomt. Dit zijn achtereenvolgens Babel (gouden hoofd), de Meden en de Perzen (zilveren borst en armen), de Grieken (koperen lendenen) en de Romeinen (ijzeren benen). Het is echter onwaarschijnlijk dat zij hier bedoeld worden. Er wordt namelijk in Zacharia over de horens gezegd dat zij Juda, Israël en Jeruzalem verstrooid hebben. De verstrooiing had dus reeds plaats gevonden op het moment dat de Meden en de Perzen, de Grieken en de Romeinen nog moesten opkomen. Een andere opvatting legt een verband met de vier horens uit Daniël 8. Deze horens vertegenwoordigen de vier delen waarin het Griekse rijk van Alexander de Grote uiteengevallen is. Ook zij treden echter pas op als de verstrooiing al heeft plaats gevonden. Welke volken moeten wij dan als de vier horens beschouwen? Een antwoord hierop is wellicht te vinden in 2 Koningen 24 vers 2:
"En de Here zond tegen hem de benden der Chaldeeën, en die van Aram, Moab en de Ammonieten; Hij zond hen tegen Juda om het te gronde te richten, volgens het woord dat de Here gesproken had door zijn knechten, de profeten."

De woorden die hier gesproken worden, hebben betrekking op Juda en Jeruzalem. In het spraakgebruik van die tijd duidde het begrip 'Chaldeeën' ook op Assyrië, dat de tien stammen in ballingschap had gevoerd. Onder het Nieuw Babylonische rijk van Nebukadnezar was Assyrië bij Babel ingelijfd. Zodoende vinden wij hier de vier volken die Juda, Israël en de tempel verstrooiden en die beschouwd kunnen worden als de vier horens. De vraag is nu wie de vier smeden zijn. Het is eigenlijk niet mogelijk dat dit aardse volken zijn, omdat volken in dit gedeelte als 'horens' voorgesteld worden. Dit principe is duidelijk in Daniël 8 terug te zien. In deze profetie wordt de ene horen door de andere overwonnen. De smeden moeten dus iets anders zijn dan aardse volken. Een oplossing valt te vinden wanneer wij het optreden van de smeden rond de dag des HEREN plaatsen. De smeden voor die tijd plaatsen is vrijwel onmogelijk, omdat de horens tot op heden nooit op die wijze neergeslagen zijn zoals in Zacharia en andere profetieën beschreven wordt. Als het oordeel van de vier horens rond de dag des HEREN geplaatst wordt, zouden de vier dieren uit Openbaring 6 als de smeden gezien kunnen worden. Dit valt echter wel wat moeilijk in te passen, omdat de vier dieren enkel de oordelen aankondigen, en ze niet daadwerkelijk uitvoeren. De oordelen die de vier dieren aankondigen komen daarentegen wel overeen met de inhoud van het boek Zacharia. Achtereenvolgens worden de komst van het witte paard (Christus), het rossige paard (oorlog en bloedvergieten), het zwarte paard (hongersnood) en het vale paard (de dood) aangekondigd. Wellicht kunnen deze vier verschillende paarden als de vier smeden gezien worden. Deze uitleg wordt ondersteund doordat in de rest van Zacharia ook meerder malen over kleurige paarden gesproken wordt. Een andere oplossing is om de vier smeden als de vier engelen uit Openbaring 9 te zien. Zij worden bij de rivier Eufraat losgelaten, wat ligt in het toenmalige rijk van de Chaldeeën (nu zo ongeveer Irak). Wellicht is hun optreden dan ook beperkt tot de regio van het Midden-Oosten. Deze engelen gaan uit en doden het derde deel van de mensen. Dan te bedenken dat alleen al in het huidige Irak momenteel meer dan twintig miljoen mensen wonen! Dit zal dus een enorme catastrofe zijn. Het oordeel wordt uitgevoerd door een enorme legermacht bestaande uit tweehonderd miljoen ruiters. Zij dragen rossige, blauwe en zwavelkleurige harnassen. De paarden hebben leeuwenkoppen en uit hun bek komt vuur, rook en zwavel. Hun staarten zijn als slangen. Het is moeilijk voor te stellen hoe dit er concreet uit zal zien. Het moet in ieder geval erg angstaanjagend zijn. Maar de goddeloze mensen in die tijd zullen zo ver heen zijn dat ook dit hen niet aanzet tot bekering van hun zondige werken. Deze werken komen overigens overeen met die van de Israël omringende volken in de tijd van hun verstrooiing. Ze bestaan uit moorden, toverijen, hoererij, dieverijen en het aanbidden van boze geesten en afgoden.

Samengevat kunnen wij stellen dat niet eenduidig valt aan te geven wie de vier smeden zijn. Eén ding staat echter vast, namelijk dat zij de vier horens zullen neerslaan. Wanneer dat gebeurt, zal gerechtigheid gedaan worden aan Israël. Dit laatste is ook de boodschap van deze profetie: de HERE Zelf zal Israël wreken. Hij vergeet Zijn volk niet en laat niet toe dat iemand aan Zijn oogappel komt. Toch zal Gods toorn zelfs voor de gewraakte heidense volken niet eindeloos zijn, zoals wij bijvoorbeeld bij Moab kunnen zien.
Eerst is er het oordeel:
"Afgehouwen is de hoorn van Moab en zijn arm is gebroken, luidt het woord des HEREN." (Jer. 48:25)
Uiteindelijk is er toch ook verlossing:
"Maar Ik zal in het lot van Moab een keer brengen in het laatst der dagen, luidt het woord des HEREN." (Jer. 48:47)
Zo komt de HERE in alles tot Zijn doel. Niet alleen met Israël en ons, maar ook met de rest van de wereld. Hij is een genadig en rechtvaardig God!

Het derde gezicht: de man met het meetsnoer (2:1-13)

In hoofdstuk 1 vers 17 konden wij lezen dat het meetsnoer weer over Jeruzalem gespannen zou worden. In het derde gezicht wordt wederom over een meetsnoer gesproken. Een man is op weg om er Jeruzalem mee op te gaan meten. Vanuit de context van het gedeelte (vers 1-5) valt op te maken dat dit echter niet is voor de herbouw van de stad, het is om muren rond de stad te plaatsen. Jeruzalem is op dat moment al herbouwd. Voordat de man de stad bereikt, wordt een engel gezonden om hem tegen te houden. De stad zal geen muren hebben, zo wordt meegedeeld. Het zal, zo staat er letterlijk vanuit het Hebreeuws vertaald, dorpsgewijs gebouwd zijn. Mens en dier zal in die tijd vruchtbaar zijn en in menigten in de stad wonen. Bescherming tegen eventuele vijanden wordt door de HERE Zelf geboden. Hij zal als een vurige muur rondom de stad zijn.

In deze profetie worden wij meegenomen naar het aardse Jeruzalem ten tijde van het duizend jarig rijk en wat daar wellicht nog op volgt. De stad dient niet verward te worden met het Jeruzalem dat uit de hemel neerdaalt. Het Jeruzalem uit de hemel zal op zijn vroegst pas na het duizendjarig rijk openbaar worden. Het Jeruzalem uit Zacharia komt overeen met de heilige stad zoals beschreven in Ezechiël 48. Waar het Jeruzalem uit de hemel met een lengte, breedte en hoogte van 2.400 kilometer immense afmetingen heeft, daar zal deze aardse stad wat bescheidener van omvang zijn. Het zal ongeveer 14,5 kilometer lang en breed zijn. Poorten heeft de stad weliswaar, 12 in getal, maar muren ontbreken. De stad zal aan de rand van een aan de HERE gewijd gedeelte van Israël liggen. Deze zogenaamde 'heffing' meet zo'n 82,5 bij 82,5 kilometer. In het midden van dit gebied zal de nieuwe tempel liggen met een afmeting van 1,65 kilometer lang en breed. Heiligdom en stad zullen dus in de toekomst gescheiden zijn. Dit wil overigens niet zeggen dat de HERE niet aanwezig is in Jeruzalem. In Ezechiël 48 vers 25 lezen wij dat de naam van de stad voortaan zal zijn: de HERE is aldaar.
De HERE Zelf heeft bepaald dat Hij temidden van Zijn volk wil wonen. Over dit gebeuren wordt in het vervolg van Zacharia 2 met veel mooie woorden gesproken. Aangaande Israël zegt de HERE: "...want wie u aanraakt, raakt Mijn oogappel aan..." (vers 8)¹
De dochter van Sion wordt opgeroepen om te jubelen en te juichen want: "...zie, Ik kom in uw midden wonen, luidt het woord des HEREN..." (vers 10). Als gevolg daarvan zullen vele volken in die dagen de HERE willen dienen en ontmoeten (vers 11). Tot slot volgt dan nog een soort conclusie: "En de HERE zal Juda op de heilige bodem als Zijn erfdeel in bezit nemen en Hij zal Jeruzalem nog verkiezen." (vers 12). Het is verkiezende genade wat Israël zal redden en hen veilig zal doen wonen in het land dat de HERE hen geeft. Dat Israël de redding en bescherming van God nodig heeft, blijkt wel uit de geschiedenis van dit volk en datgene wat met hen nog moet gebeuren rond de dag de HEREN. Maar ook de tijd daarna zal het leren. Na het duizendjarig rijk zal satan losgelaten worden en Gog en Magog aanvoeren tegen de geliefde stad, zo staat in Openbaring 20. Jeruzalem zal dan zonder muren een gemakkelijke prooi zijn. Echter, de HERE zal dan, zoals Hij reeds in Zacharia voorzegde, Zelf als een vuur rondom haar zijn. Zij die de stad omsingelen zullen door vuur uit de hemel verslonden worden, zo lezen wij in Openbaring. De HERE laat niet toe dat iemand aan Zijn oogappel komt!

Wat een betrouwbare God en Vader hebben wij dat Hij de beloften Die Hij doet ook daadwerkelijk nakomt en Hij dat Zijn kinderen bescherming biedt. Dit is niet alleen ten aanzien van Israël zo, maar ook ten opzichte van ons als gelovigen in deze tijd. Nu vormt de HERE dan wel niet in letterlijke zin een muur van vuur rondom ons, maar wel in geestelijk opzicht. Wij mogen ons verzekerd weten dat geen enkele macht, kracht of schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde Gods die in Christus Jezus is, zo staat in Romeinen 8. Een nog sterkere belofte is in Filippenzen 4 te vinden, waar staat geschreven dat onze harten en gedachten in Christus Jezus bewaard worden, dat is dus in de hemel. Wat een veilige gedachte!

Voetnoot:

1 In de verschillende vertalingen en manuscripten wordt gesproken over "zijn oogappel", echter de oorspronkelijke onbewerkte tekst leest "Mijn oogappel".
Bij correctie van de onbewerkte tekst is deze aanpassing door de Soferim gemaakt (het is één van de zogenaamde 'achttien veranderingen' die zij aangebracht hebben). Uit eerbied voor de HERE vonden zij het ongepast om over Zijn oogappel te spreken. De Soferim verrichtten hun werk gedurende 110 jaar vanaf Nehemia. Wij vinden hen terug in Nehemia 8 vers 8. Ook Ezra was één van hen als schriftgeleerde (Ezra 7:6 en 11).