Actueel
Bill Gates, bijvoorbeeld, is een groot voorstander van zo’n digitaal ‘vaccinatiepaspoort’. Het kan gebruikt worden om te checken of en waarvoor mensen gevaccineerd zijn om zo - want het moet natuurlijk een goed doel dienen - een pandemie of iets dergelijks te kunnen bestrijden en liefst voorkomen. Juist in deze coronatijd is dit een actueel onderwerp. Veel mensen hebben daar vragen bij en terecht. Want zo’n geïmplanteerde chip kan natuurlijk ook gemakkelijk gebruikt worden om nog meer (persoonlijke) gegevens te bevatten. En hoe zit het dan met onze privacy, onze vrijheid, met de overheidscontrole, et cetera.

Beesten
Sommigen weten wel waar zo’n chip geplaatst zou moeten worden: op de rechterhand of op het voorhoofd. Zij denken daarbij aan wat er in Openbaring 13 staat over het ‘merkteken van het beest’. Maar klopt dat? Met andere woorden: is die ontwikkeling en evt. plaatsing van een chip de vervulling van wat Openbaring zegt over dat merkteken?
In Openbaring 13 wordt beschreven dat Johannes twee beesten ziet. Het eerste beest komt op uit de zee en blijkt een vertegenwoordiger te zijn van satan, die in het laatste Bijbelboek o.a. aangeduid wordt als de ‘draak’ (zie bijv. 12:9 en 20:2).
Vers 2 zegt over dit beest: “En de draak gaf hem zijn kracht, zijn troon en grote macht.” Vanaf vers 11 lezen we over een tweede beest. Johannes schrijft: “En ik zag een ander beest opkomen, uit de aarde, en het had twee horens, als die van het Lam, maar het sprak als de draak.”
Het woord ‘ander’ is de vertaling van het Griekse allos en betekent: een ander van hetzelfde soort (i.t.t. heteros: een ander van een ander soort).
Dit beest ziet eruit als een lam, hetgeen onmiskenbaar een heenwijzing is naar Christus! Dit tweede beest wordt later in Openbaring ook genoemd: de valse profeet (16:13; 19:20 en 20:10). Samen met de draak en het eerste beest vormt hij een satanisch driemanschap, dat in de eindtijd heerschappij uitoefent.
In zijn brieven waarschuwt Johannes voor de komst van valse profeten en schrijft ook over de komst van de antichrist. Schrift met Schrift vergelijkend kunnen we gevoeglijk aannemen dat deze valse profeet (ook) de antichrist is. Het woord ‘anti’ betekent origineel: in plaats van, en dat wordt nu juist ook gezegd van deze figuur, het beest uit de aarde: “twee horens als die van het Lam.” Hij openbaart zich in de plaats van de Christus, de Messias. Alleen: “het sprak als de draak.” Ook hij is dus een exponent van de tegenstander, net als het eerste beest.
En zo hebben we dus: satan, de draak, plus een (politieke) leider uit de volken, het beest uit de (volkeren)zee, ofwel uit de heidenen, en een religieuze leider, het beest uit de aarde. En het is niet onlogisch dat ‘aarde’ hier dan staat voor Israël.
Misschien moeten we zeggen: semi-religieuze leider, want hij is ook machthebber, zoals vers 12 ook zegt: “En het oefent al de macht van het eerste beest voor zijn ogen uit.” Het is dus een uitoefenaar van macht met een religieuze ‘bediening’ tegelijk. Een echte anti-christus, en dan niet een gezalfde van God, maar van de tegenstander.
Zo’n soort combinatie hebben we eerder gezien. Lees maar in Handelingen 4. Daar wordt Psalm 2 geciteerd: “Heere! U bent de God Die de hemel en de aarde en de zee gemaakt hebt, en alle dingen die erin zijn, en Die bij monde van David, Uw knecht, gezegd hebt: Waarom woeden de heidenvolken en bedenken de volken wat inhoudsloos is? De koningen van de aarde stellen zich op en de vorsten spannen samen tegen de Heere en tegen Zijn Gezalfde. Want, in waarheid, tegen Uw heilig Kind Jezus, Die U gezalfd hebt, zijn Herodes en Pontius Pilatus samen met de heidenen en de volken van Israël bijeengekomen om alles te doen wat Uw hand en Uw raadbesluit van tevoren bepaald had dat er gebeuren zou” (Hand. 4:24-28).
Twee autoriteiten, aanvankelijk vijanden van elkaar, maar later vrienden, tegenover Jezus (Luk. 23:12): de Romeinse (lees: heidense) prefect Pontius Pilatus en Herodes, koning over (een deel van) Israël. Een dergelijk tweetal zal er dus ook in de eindtijd zijn.
Tussen twee haakjes: Herodes (= heldenzoon) Antipas (= evenbeeld of vervanger van de vader) was afkomstig uit het geslacht der Idumeërs (Edomieten). Zij waren in 125 voor Chr. door Johannes Hyrkanus verslagen en werden gedwongen zich te laten besnijden en het Jodendom aan te nemen. In wezen kun je Herodes dus rekenen tot de zogenaamde Joden, zoals die er ook in de eindtijd zullen zijn (zie Openb. 2:9 en 3:9).

Aarde en wereld
Goed, deze valse messias, het tweede beest (uit de aarde) zorgt ervoor dat de inwoners van de aarde het eerste beest (uit de zee) gaan aanbidden. Let wel: het Griekse woord dat vertaald is met aarde, kan ook met ‘land’ worden weergegeven. Hetzelfde geldt voor het Hebreeuwse ‘eretz’. Men moet dus uit het verband opmaken wat de beste vertaling is. Het hoeft dus niet per se te gaan over de inwoners op heel de aarde, het kan ook een beperktere betekenis hebben, zoals het land van Israël.
Nog iets: In Openbaring komt het woord ‘wereld’ zes voor. Drie keer is het de vertaling van het Griekse kosmos (11:15; 13:8 en 17:8) en drie keer van: oikoumene (3:10; 12:9 en 16:14).
Kosmos omvat eigenlijk al wat is, hemelen en aarde. Oikoumene heeft een beperktere betekenis: de bewoonde aarde. Het wordt in Lukas 2:1 bijvoorbeeld gebruikt voor “het gehele rijk”, dat moest worden ingeschreven op bevel van de Romeinse keizer Augustus. 
Goed om dit voor ogen te houden.

De gebeurtenissen in het boek Openbaring spelen zich vooral af in en om Israël, in het Midden-Oosten.

Natuurlijk zullen die gebeurtenissen ook gevolgen hebben voor de overige volkeren, in ieder geval deels, maar de focus ligt op het Midden-Oosten, met aan de ene kant Jeruzalem (de stad van God) en -letterlijk- aan de andere kant, in het tegenwoordige Irak, Babel (de stad van de tegenstander).
We weten uit het profetisch Woord (o.a. Daniël), dat er in de eindtijd nog een rijk zal zijn dat zich in ieder geval in de regio van het Midden-Oosten manifesteert, en wellicht in (een deel van) Europa, Azië en Afrika (denk ook aan het vroegere Romeinse Rijk). In die regio bevindt zich dan ook Israël en daar zullen zich ingrijpende gebeurtenissen afspelen.

Beeld
Openbaring 13:13-14 leert ons dat dit beest, deze valse profeet, de mensen ‘op aarde’ (ik zou hier lezen: het land) misleidt door allerlei grote tekenen te doen. Hij laat zelfs vuur uit de hemel regenen. Onwillekeurig denken we aan Elia, die tegenover de Baälpriesters stond en waar ook vuur uit de hemel neerkwam (2 Kon. 1). Dát was een teken van God.
En… hij zegt ook dat die mensen een beeld moeten maken voor het eerste beest (uit de zee). En dat gebeurt ook. Het is een wonderlijk beeld, dat zelfs een geest krijgt om te spreken, en in ieder geval is het een afgodsbeeld! Zo’n afgodsbeeld wordt in de Bijbel ook wel een ‘gruwel’ genoemd. En dat woord komt ons bekend voor uit het boek van Daniël (die o.a. over de gebeurtenissen in de eindtijd schreef) en uit Mattheüs 24. In Zijn rede over de laatste dingen haalt de Heere Jezus de profeet Daniël aan (vs. 15) en spreekt over de “gruwel van de verwoesting” die zal staan “op de heilige plaats”, d.i. in Jeruzalem! De oprichting van dit afgodsbeeld zal een ‘grote verdrukking’ over stad en land teweegbrengen die z’n weerga niet kent. We bevinden ons dan in de laatste van de zeventig (jaar)weken van Daniël 9.
Dat beeld is cruciaal in die (eind)tijd. Het beest uit de aarde, de valse messias, zorgt ervoor dat de mensen daar het beeld gaan aanbidden. Nota bene, op de heilige plaats, daar in Jeruzalem, komt de satansaanbidding tot een hoogtepunt! En die antichristelijke machthebber zorgt er ook voor, dat degenen die niet mee (willen) gaan in de gedwongen aanbidding gedood zullen worden.

Merkteken
Bovendien zorgt hij er ook voor dat de mensen een merkteken ontvangen op hun rechterhand of op hun voorhoofd. Het woord merkteken komt van het Griekse karagma, dat ook weergegeven kan worden met: print, brandmerk, embleem. Het lijkt er dus op dat het om een zichtbaar teken gaat waardoor mensen (uiterlijk) getekend zijn. En dan staat er: “… en het maakt dat niemand kan kopen of verkopen, behalve hij die dat merkteken heeft, of de naam van het beest of het getal van zijn naam” (Openb. 13:17). Dat getal is dan het alom bekende (en beruchte) 666.

Een paar keer wordt over dit merkteken gesproken. Bijvoorbeeld in hoofdstuk 14, vers 9-12:

“En een derde engel volgde hen, die met een luide stem zei: Als iemand het beest en zijn beeld aanbidt, en het merkteken op zijn voorhoofd of op zijn hand ontvangt, dan zal hij ook drinken van de wijn van de toorn van God, die onvermengd is ingeschonken in de drinkbeker van Zijn toorn, en gepijnigd worden in vuur en zwavel voor het oog van de heilige engelen en van het Lam. En de rook van hun pijniging stijgt op tot in alle eeuwigheid, en zij die het beest en zijn beeld aanbidden, hebben dag en nacht geen rust, evenmin als iemand die het merkteken van zijn naam ontvangt. Hier zien we de volharding van de heiligen. Hier komen openbaar die de geboden van God en het geloof in Jezus in acht nemen.”

Om met het laatste te beginnen: wie zijn die ‘heiligen’? Het eerste antwoord staat erachter, nl. degenen die de geboden van God en het geloof in Jezus in acht nemen. Diezelfde woorden worden ook gebruikt voor het nageslacht van de vrouw (= Israël) in Openbaring 12, vers 17: “En de draak werd boos op de vrouw, en ging heen om oorlog te voeren tegen de overigen van haar nageslacht, die de geboden van God in acht nemen en het getuigenis van Jezus Christus hebben.”
Deze ‘heiligen’ zijn dus de gelovigen (m.n. uit Israël), die volharden en weigeren het beeld van het beest te aanbidden. Zij betalen daarvoor een dure prijs: hun leven. Zij lijken op dat moment misschien de grote verliezers, maar dat zijn ze niet! Integendeel, hun (martelaars)dood brengt hen de overwinning, zoals te lezen is in Openbaring 20, vers 4: “En ik zag tronen, en zij gingen daarop zitten, en het oordeel werd hun gegeven. En ik zag de zielen van hen die onthoofd waren om het getuigenis van Jezus en om het Woord van God, die het beest en zijn beeld niet hadden aangebeden, die het merkteken niet ontvangen hadden op hun voorhoofd en op hun hand. En zij werden weer levend en gingen als koningen regeren met Christus, duizend jaar lang.” Wat geweldig om dat te lezen. God zorgt voor de Zijnen, dwars door het leven, dwars door de dood…
In Openbaring 14:9-11 lezen we dat degenen die het beeld wel aanbidden en ook het merkteken ontvangen, de gevolgen daarvan zullen ondervinden. Zij zullen namelijk oordeel van God ontvangen en “… gepijnigd worden in vuur en zwavel …” Het ligt voor de hand dat dit oordeel zal leiden tot hun dood (zie Openb. 16:2 en 19:20-21). 

Chip
Komen we nu bij het antwoord op de vraag van de inleiding. Als zo’n (onderhuidse) chip zal c.q. moet worden ingeplant bij (alle) mensen, is dat dan de vervulling van het merkteken in Openbaring 13? U vermoedt denk ik wel wat mijn antwoord daarop is: Neen!
Dat merkteken zal hoogstwaarschijnlijk een (makkelijk herkenbaar) uiterlijk teken zijn. En welke mensen zijn het, die dat merkteken ontvangen? Zijn dat ‘alle’ mensen van de hele wereld, of moeten we meer ‘regionaal’ denken, aan Israël en evt. het Midden-Oosten? Zeker is, dat degenen die het merkteken niet ontvangen een kleine minderheid is, nl. de ‘heiligen’ van het nageslacht van Israël, zoals we lazen. Als dat zo is en Openbaring 14:9-11 (zie boven) wordt vervuld, dan betekent dat dat nagenoeg de gehele wereldbevolking zal omkomen en verdwijnen. Want: zij die het merkteken niet aanvaarden worden gedood om hun getuigenis en zij die dat wel doen, worden geoordeeld, met de dood als gevolg. Per saldo blijft er dus niemand over. U begrijpt wel: dat gaat ‘m niet worden.

Dat neemt niet weg, dat als zo’n (wereldwijde) implantatie van een chip, met welk doel dan ook, desastreuze gevolgen kan hebben. Er gaan op internet de wildste verhalen, verbanden of noem ze complotten rond. Nieuws en nepnieuws, zeg maar. Geloof niet alles, maar schuif ook niet alles zomaar aan de kant. In het verleden zijn diverse zgn. complottheorieën later duidelijk praktijk gebleken. Zo’n chip kan natuurlijk heel handig zijn voor overheden om de burgerij te kunnen controleren. Het kan wel inbreuk plegen op je vrijheid, je privacy en het kan je eenvoudig afhankelijk maken van de overheid/overheden. En wat de sancties zijn als je weigert, is evenmin al te zeggen. Maar… en daar gaat het in dit artikel nu even om: een onderhuidse (nano)chip ontvangen, betekent nog niet dat je daarmee een aanbidder van het beest bent/wordt, e.d.

Tenslotte
Je staat er misschien niet dagelijks bij stil, maar eigenlijk hebben wij al een merkteken ontvangen! Geen uiterlijk teken, maar ‘onderhuids’. We hebben al een stempel, we zijn al gebrandmerkt. Met ‘wij’ bedoel ik dan gelovigen, die Christus toebehoren. Paulus schrijft daarover in Efeze 1: “In Hem bent ook u, nadat u het Woord van de waarheid, namelijk het Evangelie van uw zaligheid, gehoord hebt; in Hem bent u ook, toen u tot geloof kwam, verzegeld met de Heilige Geest van de belofte, Die het onderpand is van onze erfenis, tot de verlossing die ons ten deel viel, tot lof van Zijn heerlijkheid” (Efe. 1:13-14).
God heeft een onzichtbaar zegel op ons gedrukt: de Geest van de belofte. We behoren Hem toe en zijn bestemd om straks in Zijn heerlijkheid geopenbaard te worden. Dát is de geestelijke realiteit waarin we mogen wandelen, dag in, dag uit, tot (in) de gloriedag van Christus Jezus, onze Heer!