Eigenschappen
We komen de vijgenboom vaak tegen in de Bijbel, bij verschillende gelegenheden, en hij wordt in totaal een keer of vijftig genoemd. Toen de twaalf verspieders terug kwamen uit het beloofde land namen ze ook al vijgen mee. Het is een vruchten leverancier waarvan in warmere streken wel drie keer per seizoen kan worden geoogst.
De vrucht is zoet, want Richteren 9:11 zegt: “Zou ik mijn zoetigheid en mijn vrucht opgeven…?” Het gaat hier om de gelijkenis van de bomen die een koning zoeken.
In Spreuken 27:18 lezen we: “Wie zijn vijgenboom verzorgt, zal zijn vrucht eten. Wie zijn heer bewaakt, zal geëerd worden.” 
‘Onder de vijgenboom zitten’ betekent: rust en vrede hebben, zoals beschreven in 1 Koningen 4, vers 25: “En Juda en Israël woonden onbezorgd, ieder onder zijn wijnstok en onder zijn vijgenboom, van Dan tot Berseba, al de dagen van Salomo.”
De vijgenboom geeft met zijn grote bladeren ook veel schaduw en het is in het voorjaar de eerste boom die zijn vruchten geeft.
Vijgen zijn bijzonder voedzaam en gezond. Minder bekend is dat de bladeren ook eetbaar zijn, hoewel iets minder zoet wellicht. Ze schijnen kokosachtig te smaken. De vijgenboom is een struik of kleine boom die afhankelijk van de snoeiwijze wel een meter of vier hoog kan worden. Je kunt er ook inklimmen als je klein van stuk bent en toch Jezus wilt zien in de massa. Het gebeurde in Jericho met Zacheüs, een hoge pief bij de belastingdienst. Maar Jezus heeft hem in de gaten en zegt in het voorbijgaan: “Zaccheüs, haast u en kom naar beneden, want heden moet ik uw huis verblijven” (Luk. 19:1-10).
En… je kunt er lekker onder gaan zitten in de schaduw, zoals Nathaniël, want als hij aan Jezus vraagt: “Vanwaar kent U mij?” zegt de Heere Jezus tegen hem: “Voordat Filippus u riep, toen u onder de vijgenboom was, zag Ik u” (Joh. 1:47-52).
Zo heel gewoon en alomtegenwoordig is de vijgenboom in de Bijbel en hij komt nog steeds vrij veel voor in landen rondom de Middellandse Zee. Turkije voert bijvoorbeeld meer dan 350.000 ton per jaar uit, nog los van het eigen gebruik.

De oorsprong
De biologische naam van de vijgenboom is: Ficus Garica en hij behoort tot de moerbeifamilie. In oude geschriften van duizenden jaren vóór Christus wordt de vijgenboom al beschreven.’De oorsprong schijnt in Afghanistan te liggen en het verspreidingsgebied is eigenlijk vooral rondom de Middellandse Zee.
Het is een plant die van warmte houdt en daarom in noordelijker streken minder voorkomt en ook veel minder presteert.
De mens is natuurlijk weer aan het hannesen geweest (lees: ‘veredelen’) en zo zijn er tegenwoordig honderden soorten vijgenbomen met allemaal weer verschillende ‘gewenste’ eigenschappen. Er zijn zelfs soorten die wel tegen een beetje nachtvorst kunnen en het in Nederland jarenlang volhouden. Hier worden ze niet voor de productie van voedsel gehouden, maar voor de sier. Voedsel haal je in de supermarkt, toch?

De bladeren van de vijgenboom
Die kunnen wel 25 bij 30 cm groot worden. Daarom is het ook zo’n mooie, schaduwrijke boom. De bladeren zijn heel stevig en dik, en vormen drie tot vijf lobben. De harige en ruwe bladeren zijn aan de bovenkant donkergroen, terwijl de onderkant witte nerven heeft. De stengels zijn stevig en ongeveer een handbreedte lang. 
De eerste keer dat de vijg in de Bijbel wordt genoemd gaat het niet over de vrucht maar over de bladeren en het staat in Gen.3:7:” Zij vlochten vijgenbladeren samen en maakten voor zichzelf schorten”. Adam en Eva maakten voor zichzelf kleding nadat ze tot de conclusie waren gekomen dat ze naakt waren.

De bloei van de vijgenboom
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: de vijgenboom kent geen uitwendige bloeiwijze en is hierin uitzonderlijk. Je zult aan een vijgenboom nooit bloemen zien, want de bloemen zitten in de vrucht als deze nog heel klein is, niet groter dan een glazen knikker. Daarom is de vrucht ook eigenlijk geen vrucht maar meer een vlezige bescherming van de vrouwelijke en mannelijke bloemen. De bloemen zijn daarom ook heel klein en van buiten niet waar te nemen. Er zit een gaatje in de vijg waardoor de bloemen intern bereikbaar zijn. De bloem die het dichtst bij de ingang zit is de mannelijke bloem en dieper naar binnen zit de vrouwelijke. 

De bestuiving
Dat is een verhaal apart, want als de bloemen binnenin de vrucht zitten, inclusief hun meeldraden, hoe moet dan de bestuiving (lees: bevruchting) plaatsvinden?
Er groeien al eeuwen vijgenbomen, dus er moet een oplossing voor zijn en die is er natuurlijk ook.
De super intelligente Ontwerper heeft overal aan gedacht en schiep een heel klein wespje van maximaal 3 mm lengte die speciaal hiervoor ontworpen is en die heet daarom ook de ‘vijgenwesp’ (Blastophaga Psenes).
Dit kleine diertje weet precies waar het moet zijn en zorgt voor de interne bestuiving, maar plant zichzelf ook binnen in de vijg voort, want daarin legt ze haar eitjes.
Door een klein gaatje wurmt de vrouwelijke wesp zich naar binnen met haar kostbare lading stuifmeel en verliest daardoor haar angel en haar vleugels. Die heeft ze daarna ook niet meer nodig. Ze passeert de mannelijke bloem en bestuift de vrouwelijke bloem waardoor deze zaadjes gaat produceren en de vrucht zich vorm in volle glorie.
Nadat ze ook haar eigen eitjes in de vijg legt, is haar belangrijke werk gedaan en sterft ze (soms in de vijg)
Ondertussen gaat de vijg rijpen en de schil wordt zachter, verandert van kleur en de geur wordt intenser. Dat is dus aan de buitenkant te constateren en dat is de bloei van de vijgenboom waarover geschreven wordt door Habakuk.
Na een paar weken komen de wespeneitjes uit. De manlijke wespen zijn vleugelloos en knagen zich uit hun holletje en bevruchten eerst de vrouwelijke wespen in hun eigen holletje die daarom later uitkomen, overal is over nagedacht. 
De mannen verdwijnen naar buiten door het bestaande gat groter te maken. Op deze manier kunnen de bevruchte, vrouwelijke wespen naar buiten, waarbij ze als laatste de mannelijke bloem passeren en er dus stuifmeel meegenomen wordt voor de bevruchting van de volgende vijg.
Maar het is kort dag want de vrouwelijke vijgenwesp moet binnen 48 uur (binnen twee dagen) de volgende vijg binnengaan om haar eieren te leggen en de vrouwelijk bloem te bestuiven om zo de kringloop in stand te houden. Een buitengewoon ingewikkelde procedure die echter al duizenden jaren probleemloos functioneert.

De vruchten
In de eerste plaats is de vijg heerlijk zoet en een rijke vitaminebron. Persoonlijk ken ik alleen de gedroogde vorm en verse heb ik nog nooit geproefd, maar dat hoop ik binnenkort recht te zetten.
De gedroogde kunnen in een koekvorm worden geperst, zijn zeer voedzaam en blijven door hun grote hoeveelheid natuurlijke suikers lang houdbaar.
Men maakte er vroeger ook al vijgenkoeken van om bijvoorbeeld mee te nemen op reis (1 Sam. 25:18 en 1 Sam. 30:12). Maar de vijgen zijn ook vers te eten en verder natuurlijk op allerlei manieren te bereiden, zoals roosteren. Even googelen op dit onderwerp levert een schat aan informatie op.

Oogsten
Zelfs de wilde vijg levert grote hoeveelheden vruchten en je kunt er wel drie keer per jaar van oogsten. Als je dus een vijgenboom op je erf hebt staan in een warm klimaat, heb je het hele jaar door heerlijke zoete en gezonde vruchten vol met vitaminen en mineralen. Het is de eerste boom van alle bomen die in het voorjaar vrucht draagt. De knoppen voor de eerste oogst zitten er al vóór de winter aan en moeten dus overwinteren. De tweede en derde oogst kan in Azië ook nog tot rijping komen. Een vierde oogst is een uitzondering, maar schijnt voor te komen. Bij de hier in Nederland voorkomende vijg is hooguit één oogst mogelijk als de zomer lang genoeg is en dat is dan eigenlijk de tweede oogst, want de knoppen voor de eerste oogst overleven de koude winters hier meestal niet.

Wat zit er allemaal in een vijg?  
Een vijg bevat vitaminen en mineralen. Elke vitamine heeft zijn eigen belangrijke functie in het lichaam. En vijgen bevatten zo’n beetje het hoogste mineraalgehalte van alle huis-tuin-en-keuken vruchten die gegeten worden. 
Hieronder alle 10 vitamines en 8 mineralen met de gemiddelde hoeveelheid milligrammen per vijg.

1. Vitamine K - 0,003 mg -  Is een in vet oplosbare vitamine. Het bevordert de bloedstolling en is goed voor de opbouw van de beenderen.
2. Vitamine B6 - 0,1 mg - Houdt de bloedsuikerspiegel gelijkmatig, helpt bij het aansturen van processen in de hersenen, ondersteunt het zenuwstelsel en het afweersysteem.
3. Vitamine B1 - 0,03 mg - Is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van cellen, het zenuwstelsel en voor het goed functioneren van het hart.
4. Vitamine A - 0,02 mg - Zorgt voor een gezonde huid, goede celgroei, bevordert het gezichtsvermogen en het afweersysteem.
5. Vitamine C - 1,3 mg - Versterkt het afweersysteem en helpt bij een snellere wondgenezing.
6. Vitamine B2 - 0,03 mg - Speelt een belangrijke rol bij de stofwisseling, en beschermt ook het zenuwstelsel en het afweersysteem.
7. Vitamine B5 - 0,2 mg - Is nodig voor energieopname uit voeding en impulsen van het zenuwstelsel.
8. Vitamine B3 - 0,3 mg - Zorgt voor een gezonde huid en speelt ook een belangrijke rol bij de stofwisseling en het zenuwstelsel.
9. Vitamine B11 - 0,0038 mg - Is erg belangrijk voor zwangere vrouwen.
10. Choline - 3 mg - Is een half vitamine wat ook door het lichaam zelf aangemaakt kan worden!
Je lichaam heeft het nodig om celmembranen te versterken.

Vijgen bevatten ook veel mineralen
Vijgen bevatten zo’n beetje het hoogste mineraalgehalte van alle huis-tuin-en-keuken vruchten die gegeten worden.
1. Kalium - 149 mg - Is goed voor een gezonde bloeddruk en vochthuishouding.
2. Mangaan - 0,1 mg - Je lichaam gebruikt het voor de vorming van bindweefsel en botten.
3. Magnesium - 10,9 mg - Dit zorgt dat de spieren en zenuwen goed blijven werken. Magnesium helpt ook de botten en het gebit te versterken.
4. Calcium - 22,4 mg - Is van groot belang voor een sterk gebit en sterke botten.
5. Koper - 0,04 mg - Dit sporenelement is nodig voor een goede bloedstolling, skelet en voor een goed afweersysteem.
6. IJzer - 0,2 mg - Is verantwoordelijk voor het zuurstoftransport in het bloed.
7. Zink - 0,16 mg - Je huid en haar blijft in goede conditie dankzij het zink. Ook voor het afweersysteem en de stofwisseling.
8. Fosfor - 9 mg - Het mineraal fosfor versterkt het gebit.

De vijg is ook genezend voor zweren
Hiervan is sprake in 2 Koningen 20 waar het gaat over koning Hizkia die ernstig ziek blijkt. Uit de tekst zien we dat het geen inwendige ziekte is, maar dat hij zweren heeft en hij krijgt te horen dat hij nog maar kort heeft te leven. Na een aantal verwikkelingen schenkt de Heere God hem genade en hij krijgt er 15 levensjaren bij.
In dat verband lezen we in Jesaja 38, vers 21: “Laat men een klomp vijgen nemen en die als pleister op de wonde leggen, dan zal hij genezen.” En Hizkia genas en leefde nog een extra vijftien jaren en in die extra jaren kreeg hij een zoon, genaamd: Manasse.
Bekend is ook dat zuivere bijenhoning open wonden snel en goed geneest en dat werkt gewoon nog in 2020; een klomp vijgen ook? Vast wel.

De overdrachtelijke betekenis van vijgen in de Bijbel
In Jeremia 24 wordt gesproken over twee manden vol met vijgen die neergezet worden voor de tempel van de Heere in de tijd dat de Joden in ballingschap waren, weggevoerd door Nebukadnezar.
De vraag van de Heere God aan Jeremia is: “Wat ziet u Jeremia?” en hij zegt: ”Vijgen. De goede vijgen zijn zeer goed en de slechte zeer slecht, die vanwege hun slechte kwaliteit niet te eten zijn.”
Dat kan niet de bedoeling zijn, dat vijgen zo slecht van kwaliteit zijn dat je ze n iet kunt eten. Dan maakt de Heere God een vergelijking en verklaart wie de goede en wie de slechte vijgen zijn. Met de goede vijgen worden de Joden bedoeld die op dat moment in ballingschap weggevoerd waren in het land van de Chaldeeën. Vers 6: “Ik zal Mijn oog op hen gericht houden ten goede en Ik zal hen naar dit land doen terugkeren. Ik zal hen bouwen en niet afbreken. Ik zal hen planten en niet wegrukken.”
Dus ook tijdens de ballingschap blijft de Heere God zorgen dat het goed komt met ze.
Er was natuurlijk nog de belofte van de Verlosser. De Nakomeling van de vrouw uit Genesis 3:15 was nog steeds niet geboren. Daarom hadden de tien stammen, Israël, wel een scheidbrief ontvangen (Jer. 3:8), maar de Joden niet. Met de betekenis van de slechte vijgen is het anders gesteld (vs. 8-10).
Hiermee worden koning Zedekia en zijn vorsten en het overblijfsel van de Joden in Jeruzalem bedoeld en de Joden die naar Egypte de wijk hadden genomen. Vers 9: “Ik zal hen voor alle koninkrijken van de aarde tot een schrikbeeld stellen hoe slecht het kan aflopen, tot smaad en tot een spreekwoord, tot een voorwerp van spot en tot een vloek in alle plaatsen waarheen Ik hen zal verdrijven.” 
Ook in Jeremia 29 gaat het over deze Joodse mensen die niet aan Gods beeld voldoen. Vers 17: “Zo zegt de HEERE van de legermachten: Zie ik ga onder hen het zwaard, de honger en de pest zenden. Ik wil hen maken als die afschuwelijke vijgen die niet te eten zijn vanwege hun slechte kwaliteit”. 
En de Joden die in ballingschap waren, zijn later, toen de voorzegde 70 jaren voorbij waren, weer teruggekeerd naar hun land, onder Ezra en Nehemia. Foto p 20-24 jews-in-jerusalem
Daniël had in de gaten hoelang hun gevangenschap ging duren en knielde en bad om vergeving (Dan. 9). En zelfs deze groep Joodse mensen die m.b.v. Gods grote kracht teruggekeerd zijn naar hun vaderland vervielen snel weer in hun oude afgoderij.
Na de Ezra-Nehemia periode lezen we niet veel meer over het volk. Deze twee boeken moeten eigenlijk geplaatst worden in de laatste periode van het Oude Testament. Er volgt een periode van ongeveer 400 jaar waarin de geschiedschrijving over de Joden is stopgezet, totdat Johannes de doper kwam met de boodschap: ”Bekeer u, want het Koninkrijk der hemelen is nabij gekomen” (Matt. 3:3).
De Koning was geboren, maar het volk als geheel moest niets van Hem weten en erkende Hem niet.

Het belangrijkste gebeurt van binnenin
Toch wel uniek dat bij de vijg de noodzakelijke gebeurtenissen als bestuiving voor het oog verborgen blijven. Maar zo is dat met de besnijdenis eigenlijk ook. Dat is een uitwendige gebeurtenis met een duidelijke hygiënisch oogmerk, want in de huidplooi van de penis kan zich gemakkelijk vuil verzamelen wat bijvoorbeeld baarmoederhals kanker bij de echtgenote kan veroorzaken en andere narigheid. Bij volken die de besnijdenis hanteren, komen deze vrouwenkwalen dan ook beduidend minder voor. Toch houdt de ‘besnijdenis’ meer in dan een handeling met een mes.
Jeremia 9:25 (NBG) verklaart dit glashelder: “Zie, de dagen komen, luidt het woord des HEEREN, dat Ik bezoeking zal doen over alle besnedenen die toch de voorhuid hebben.”
Je kunt dus technisch gesproken keurig volgens de regelen der wet ‘besneden zijn’ en toch de voorhuid hebben, want uiteindelijk gaat het natuurlijk om de besnijdenis van het hart.
De bevestiging hiervan vinden we in Romeinen 2, vers 29: “… maar hij is een Jood, die het in het verborgene is, en dat is besnijdenis, die van het hart is, naar de geest, niet naar de letter.”
Deze ‘besnijdenis van het hart‘ stijgt uit boven de handeling met het mes en is inwendig, dat zie je aan de buitenkant niet, net als bij de bloei van de vijg.
Maar het gevolg ervan zijn aardse zegeningen en voorspoed voor Israël in het land dat de HEERE hun gegeven heeft.

De verdorde vijgenboom
Het loopt al tegen het einde van de driejarige loopbaan van de Heere Jezus als hij op een morgen weer terug in Jeruzalem komt (Matt. 21:18-23). Omdat Hij honger kreeg, keek Hij om zich heen, op zoek naar een vijgenboom, maar die Hij zag had alleen bladeren en geen enkele vrucht.
Vers 19b: “Hij zei tegen hem: Laat er aan u geen vrucht meer groeien in eeuwigheid! En de boom verdorde onmiddellijk.” Meer gedetailleerd staat het in Markus 11, vers 13: “… want het was de tijd niet voor vijgen.” Hier wordt de vijgenboom vergeleken met het Joodse volk. De tijd van het vruchtdragen was nog niet gekomen. Er was slechts uiterlijke ‘heerlijkheid’ (bladeren). De combinatie van beide is ook vandaag nog toekomstmuziek. In Jezus’ dagen was Israël daar nog ver vandaan. Ze hadden als eerste van alle volken vrucht kunnen dragen, want aan hen waren immers de woorden van God toevertrouwd (Rom. 3:2), maar er was geen vijg te bekennen. Integendeel, ze herkennen de tijd niet eens, waarin ze op dat moment leven. Zie Lukas 12:56 en 19:42, waaruit blijkt dat ze stekeblind zijn voor de geestelijke zaken die actueel zijn nu de Heere Jezus in hun midden is.

Er zijn nog zoveel beloften en profetieën aangaande hun toekomst e.d. In Mattheüs 24:32 legt de Heere het uit: “Leer dan van de vijgenboom deze gelijkenis: wanneer zijn tak al zacht wordt en de bladeren uitspruiten, dan weet u dat de zomer nabij is. Zo ook u, wanneer u al deze dingen zult zien, weet dan dat het nabij is, voor de deur.” Hij heeft het over wat daarvoor geschreven is over de wederkomst en de tekenen aan de hemel waarmee dat gepaard zal gaan.
Let wel: De vijgenboom die genoemd wordt in Markus 11:20 was (slechts) vanaf de wortel verdord.
De wortel stond nog in de aarde en dat geeft hoop want, Job 14:7-9: “… bij het ruiken van water zal hij weer uitlopen…“

Binnen achtenveertig uur
Binnen twee dagen moet de van stuifmeel voorziene vrouwelijke vijgenwesp dus een andere vijg bevruchten, zodat er vijgen blijven groeien. Lukt haar dat niet dan is alles voor niets geweest en sterft ze zonder haar doel te hebben bereikt. Dat hield me toch wel bezig, want er wordt in de Bijbel vaak geschreven dat er op een bepaalde dag (een derde, een zevende of achtste) iets fundamenteels gebeurt. Het is toch wel frappant dat zo nadrukkelijk beschreven wordt dat deze wesp slechts 48 uur heeft.
Daarom kwam de tekst uit 2 Petrus 3:8 in me op: “Maar laat vooral dit u niet ontgaan, geliefden, dat één dag bij de Heere is als duizend jaar en duizend jaar als één dag.”
Een uitspraak om in dit verband in gedachten te houden. Staan die twee dagen bij de vijgenwesp voor 2000 jaren? Dan moet Israël dus binnen 2000 jaren gehoor geven aan de boodschap van het Evangelie: “Bekeert u, want het koninkrijk der hemelen is dichtbij” en “Dit is Mijn geliefde Zoon, in Wie Ik mijn welbehagen heb, hoort naar Hem.”
Als ik me de chronologie nog even voor de geest haal hoe lang het allemaal geduurd heeft vanaf de eerste roeping van Abraham tot de cruciale gebeurtenis op Golgotha dan is dat rond de 2000 jaren.
En als ik naar Israël kijk, dan zie ik dat ze de grote daden van de Heere God niet aan de volken bekend hebben gemaakt, wat volgens Psalm 105:1 wel de bedoeling is. De ‘bestuiving’ van de volken heeft niet binnen de daarvoor gestelde tijd plaats gevonden. Daarmee is tóen het doel niet bereikt.
Tweeduizend jaren zijn voorbij gegaan zonder vrucht te dragen. En dat heeft tot gevolg dat ‘het heil naar de heidenen is gegaan, die zullen horen’ (Hand. 28:28). En de periode waarin dat zo is, duurt nu ook al bijna 2000 jaar (zonder vrucht voor Israël als volk). 
Uit vele bijbelteksten weten we dat de vervulling van Gods beloften voor Israël aanstaande is. Dan zal het woord van de Heere Jezus werkelijkheid worden: “… wanneer zijn tak al zacht wordt en de bladeren uitspruiten, dan weet u dat de zomer nabij is” (Matt. 24:32), en: “Zo ook u, wanneer u deze dingen zult zien geschieden, weet dan dat het Koninkrijk van God nabij is” (Luk. 21:31).
Als de takken zacht worden en de bladeren uitspruiten, dan bloeit de vijgenboom van binnen. Daarvan is aan de buitenkant (nog) niets te zien. Maar op het juiste moment worden de vruchten zichtbaar en breekt de tijd van de oogst aan. De grote oogst!