Genade is onverdiende gunst
Genade is dat je krijgt wat je niet verdient. Maar het is ook andersom: je krijgt niet wat je wel verdient. Genade is onverdiende gunst. We kunnen er niets aan toedoen of afdoen. Het is alleen het werk van God ten behoeve van ons en dat is ook meteen de moeilijkheid. Wij zijn van God afhankelijk, we kunnen het zelf niet. Terwijl wij menen zoveel te kunnen doen in eigen kracht. De mens is tot veel in staat en er is in deze wereld zo veel mogelijk gemaakt door de mens, dat hij denkt dat hij God niet nodig heeft.
Maar bij genade hoeven wij niets te doen. Nooit is er sprake van enig werk dat wij zouden moeten doen. Blijf rustig zitten en geniet van alles wat je ontvangt. Het gevolg is trouwens dat je in de rust die je hebt ontvangen, actief zult worden om de blijdschap en het getuigenis van God uit te dragen, ieder op zijn eigen wijze. Dat is wat genade tot stand brengt.

We krijgen deel aan geweldige dingen: "Maar God, Die rijk is in barmhartigheid, heeft ons door Zijn grote liefde, waarmee Hij ons liefgehad heeft, ook toen wij dood waren door de overtredingen, met Christus levend gemaakt – uit genade bent u zalig geworden – en heeft ons met Hem opgewekt en met Hem in de hemelse gewesten gezet in Christus Jezus, opdat Hij in de komende eeuwen de allesovertreffende rijkdom van Zijn genade zou bewijzen, door de goedertierenheid over ons in Christus Jezus. Want uit genade bent u zalig geworden, door het geloof, en dat niet uit u, het is de gave van God; niet uit werken, opdat niemand zou roemen. Want wij zijn Zijn maaksel, geschapen in Christus Jezus om goede werken te doen, die God van tevoren bereid heeft, opdat wij daarin zouden wandelen" (Efe. 2:4-10). Overal waar ‘ons’ en ‘wij’ staat, mogen we ‘mij’ en ‘ik’ lezen. Het geldt voor ons persoonlijk dat we levend gemaakt zijn, opgewekt en in de hemelse gewesten gezet zijn met Christus. En dat allemaal door genade en wij hoeven alleen te geloven, te vertrouwen op het Woord van God.

Vaak stellen we ons de vraag: wie ben ik? Maar we kunnen ons afvragen: wat ben ik? We zijn Zijn maaksel, geschapen in Christus Jezus. Je bent niet meer jezelf, maar in Christus Jezus geschapen. De Bijbel spreekt over oude en nieuwe scheppingen, deze spelen zich af onder de hemel. Dat is de schepping die oud is en vernieuwd zal worden. Maar hier staat dat je geschapen bent in Christus en Christus is gezet in de rechterhand van God, dus dat betekent dat je plaats niet meer in deze schepping, oud of nieuw, is. Wat betekent dat, dat je daar bent, dat je op de hoogste plaats bent? Stel je voor - dat is niet echt zo, want God is geest en we kunnen Hem niet zien - dat: God is in de hoogste hemel en Zijn Zoon zit aan de rechterhand en wij zijn Zijn lichaam, want Hij is het Hoofd. Wanneer God naar rechts kijkt, ziet Hij de Zoon, ziet Hij ons. Zo dicht zijn wij bij de Heere God. Dit is een menselijke voorstelling, maar Hij ziet ons in de ogen. 

Dat wat vreugde geeft
Paulus zegt: "Maar door de genade van God ben ik wat ik ben" (1 Kor. 15:10a). Ben je je bewust van wat je bent en wie je bent? Genade (Grieks: charis) betekent: dat wat vreugde, plezier of lieflijkheid geeft. Paulus is de uitdeler van deze genade: "… als u tenminste gehoord hebt van de uitdeling van de genade van God die aan mij gegeven is ten behoeve van u" (Efe. 3:2). Wanneer Paulus genade uitdeelt, gaat het niet om wetten van God, dit moet en dat mag niet. Nee, het heeft te maken met vreugde, plezier en lieflijkheid.
"Hiervan hebt u eerder gehoord door het Woord van de waarheid, namelijk van het Evangelie. Dit is naar u toe gekomen zoals ook in de hele wereld, en het draagt vrucht zoals ook onder u, vanaf de dag dat u het gehoord hebt en de genade van God in waarheid hebt leren kennen" (Kol. 1:5a en 6). De genade van God leren kennen, is de vreugde van God leren kennen, de blijdschap en de lieflijkheid van God.
"Laat het woord van Christus in rijke mate in u wonen, in alle wijsheid; onderwijs elkaar en wijs elkaar terecht, met psalmen, lofzangen en geestelijke liederen. Zing voor de Heere met dank in uw hart" (Kol. 3:16). Het woordje ‘dank’ is hetzelfde als genade. Zing voor de Heere met de genade die in je hart een plek heeft gekregen. Door genade ben ik wie ik ben.
"Laat uw woord altijd aangenaam zijn, met zout smakelijk gemaakt, opdat u weet hoe u iedereen moet antwoorden" (Kol. 4:6). Het woord ‘aangenaam’ is in de grondtekst ook het woord genade. Laat uw woord een genadewoord zijn, zodat het vreugde tot gevolg heeft. Als je wat zegt, laat het vol vreugde zijn, want je hebt zelf alles ontvangen om niet. En je krijgt wat je niet verdiend had, daar mag je blij om zijn.

Zich verheugen
Een woord dat afgeleid is van charis is chairo, en dat betekent: zich verheugen. Paulus gebruikt ‘genade zij u en vrede’ als een groet en de start van een gesprek. Maar een groet komt vaker voor: "En toen de engel bij haar binnengekomen was, zei hij: Wees gegroet, begenadigde. De Heere is met u. U bent gezegend onder de vrouwen" (Luk. 1:28). ‘Wees gegroet’ is de vertaling van chairo, genade zij met je. Maar je kunt het ook vertalen met: verheug je of wees er blij van. En Maria had alle reden om blij te zijn, want ze kreeg een geweldige boodschap te horen.
"Toen zij de ster zagen, verheugden zij zich met zeer grote vreugde" (Matt. 2:10). De koningen verheugden zich. En Paulus roept ons op: "Verblijd u altijd in de Heere; ik zeg het opnieuw: Verblijd u" (Fil. 4:4). Verheug jezelf in dat wat je ontvangen hebt, in de genade.
Genade komt op verschillende manieren naar voren en heeft een diepe betekenis. Niet alleen: ik ben blij dat ik wat gekregen heb, dankuwel. Maar het geeft vreugde en invulling aan je leven, het geeft diepgang. Paulus zegt tegen de Kolossenzen: "Want al ben ik lichamelijk afwezig, toch ben ik in de geest bij u. Ik zie met blijdschap de goede orde onder u en de vastheid van uw geloof in Christus" (Kol. 2:5). Hij kijkt met blijdschap naar zijn broeders en zusters, dat zij ook genieten van de genade.

Blijdschap is niet iets oppervlakkigs, maar een hartgesteldheid. Dat is iets wat van binnen zit, het is niet gespeeld of gemaakt. En de bron van die hartgesteldheid is de genade van God. Wij kunnen het niet zelf opwekken. Genade is de bron en blijdschap is het gevolg. Als je de bron van genade aanboort, komt er vreugde in je leven. Dan mag je blij door het leven gaan, ondanks de omstandigheden en alle gedoe. Je mag blij zijn, omdat je Zijn maaksel bent in Christus.

Genade schenken
Een ander woord dat afgeleid is van charis is: genade schenken. De Heere Jezus "… genas velen van ziekten en aandoeningen en boze geesten; en aan veel blinden schonk Hij het gezichtsvermogen" (Luk. 7:21). Het woord ‘schonk’ is verbonden aan: genade schenken. De Heere Jezus gaf wat aan een ander. Als er genade geschonken wordt, ga je zien wat je hebt ontvangen: "… één ding weet ik, dat ik blind was en nu zie" (Joh. 9:25). God geeft genade, God schenkt het zicht.
Een ander aspect van schenken is: kwijtschelden. "Toen zij niets hadden om te betalen, schold hij het hun beiden kwijt" (Luk. 7:42). Hij schonk genade en de schuld was er niet meer.
"Hoe zal Hij, Die zelfs Zijn eigen Zoon niet gespaard maar voor ons allen overgegeven heeft, ons ook met Hem niet alle dingen schenken?" (Rom. 8:32). We zullen alle dingen ontvangen. Hij zal genade schenken.

Soms wordt het zo vertaald dat we het in de vertaling niet meer herkennen: "… maar wees ten opzichte van elkaar vriendelijk en barmhartig, en vergeef elkaar, zoals ook God in Christus u vergeven heeft" (Efe. 4:32). Het gaat hier niet om de vergeving van zonden, maar hier staat: schenk elkaar genade, zoals ook God in Christus u genade geschonken heeft. De vergeving van God die hebben we ontvangen. Als ik zelf alles ontvangen heb, moet ik dan een ander iets kwalijk nemen? Nee, schenk ook die ander genade. Als je dan voor genade vreugde, blijdschap en lieflijkheid invult, hoe gaan wij dan om met de ander. We kunnen in vreugde met elkaar omgaan.
"Daarom heeft God Hem ook bovenmate verhoogd en heeft Hem een Naam geschonken boven alle naam" (Fil. 2:9). God heeft de Naam geschonken, dat is ook genade.
Door genade ben ik wie ik ben. In Gods licht gezien is de mens van nature niets, maar door genade zijn we Zijn maaksel in Christus.
"Verdraag elkaar en vergeef de een de ander, als iemand tegen iemand anders een klacht heeft; zoals ook Christus u vergeven heeft, zo moet ook u doen" (Kol. 3:13). Verdraag elkaar en geef elkaar genade; zoals Christus u genade geschonken heeft, zo moet u ook doen.

Goeie genade!
Wanneer Paulus zijn brief begint met ‘genade zij u en vrede’, word je bepaald bij de genade die je hebt ontvangen. Dat betekent heel veel voor je leven, hoe je in het leven staat en hoe je je verhoudt tot anderen. Genade geeft blijdschap voor alles wat je onvoorwaardelijk ontvangt. Het woord dat vertaald wordt met danken, houdt hier verband mee: eucharisteo. "Daarbij danken wij de Vader, Die ons bekwaam heeft gemaakt om deel te hebben aan de erfenis van de heiligen in het licht" (Kol. 1:12). Wij danken de Vader. Eucharisteo: eu is: goed en charis is: genade. Dus: goede genade, of in de volksmond: goeie genade!
We hebben alle reden om te danken en blij te zijn, want door genade zijn wij wie we zijn. Hoe meer we ons dat bewust zijn, des temeer we God danken. Een reden om God te danken, is: "Hij heeft ons getrokken uit de macht van de duisternis en overgezet in het Koninkrijk van de Zoon van Zijn liefde" (Kol. 1:13). Daar hebben wij zelf niets aan gedaan. In dit aardse bestaan heeft de duisternis wellicht nog invloed op ons, maar de macht der duisternis is gebroken. Houd je dus vast aan de geestelijke waarheid in Gods Woord. Houd vast aan de goede genade: "In Hem hebben wij de verlossing, door Zijn bloed, namelijk de vergeving van de zonden" (Kol. 1:14). Hij heeft de losprijs betaald (hier is het woord vergeving: losmaking van gebondenheid – Gr. aphièmi).

Geen oordeel
Genade is ook belangrijk voor de toekomst. Het gaat niet alleen om het hier en nu. Genade bewaart je voor het oordeel. De eerste keer dat genade voorkomt in de Bijbel heeft het te maken met de toekomst: "En de HEERE zag dat de slechtheid van de mens op de aarde groot was, en dat al de gedachtespinsels van zijn hart elke dag alleen maar slecht waren. Toen kreeg de HEERE er berouw over dat Hij de mens op de aarde gemaakt had, en het bedroefde Hem in Zijn hart. En de HEERE zei: Ik zal de mens, die Ik geschapen heb, van de aardbodem verdelgen, van de mens tot het vee, tot de kruipende dieren en tot de vogels in de lucht toe, want Ik heb er berouw over dat Ik hen gemaakt heb. Maar Noach vond genade in de ogen van de HEERE" (Gen. 6:5-8). 
Noach werd gered door het oordeel heen. Hij had toegang tot de ark, een beeld van Christus. Noachs leven was verborgen in de ark. De zondvloed kwam en nam allen weg, maar Noach en zijnen werden door het oordeel heen bewaard, omdat Noach genade had gevonden in de ogen van de Heere. Noach kon ook zeggen: door genade ben ik wie ik ben. God doet dat. En het heeft te maken met luisteren naar Gods Woord en aannemen wat God in Zijn liefde aanbiedt.
Voor ons geldt: "Ook u heeft Hij met Hem levend gemaakt, u die dood was door de overtredingen en de zonden" (Efe. 2:1). De dood was het gevolg van het van-God-afgesneden-zijn, het oordeel van de zonde. Genade bevrijdt je daarvan. Wij waren dood door overtredingen, maar zijn met Christus levend gemaakt. Noach werd bewaard door het oordeel heen. Elke gelovige hier en nu heeft niet te vrezen voor een oordeel, maar gaat in in de vreugde die God geeft, want je bent Zijn maaksel in Christus Jezus. Wij waren van nature kinderen des toorns (Efe. 2:3), maar God Die rijk is aan barmhartigheid heeft ons liefgehad. Noach vond genade in de ogen van de HEERE, elke gelovige vindt genade in Gods ogen.

Heerlijkheid
Laat die genade gepaard gaan met dank, met vreugde, met blijdschap, met elkaar genade bewijzen, zodat je het blij getuigenis van wat je hebt ontvangen, mag uitdragen.

Genade bewaart je voor oordeel en leidt je tot heerlijkheid.

De vreugde die genade teweegbrengt, eindigt in de heerlijkheid van God. Mozes was op de berg en zei tegen God: "Toon mij toch Uw heerlijkheid!" (Exod. 33:18). En God antwoordde: "Ik zal genadig zijn voor wie Ik genadig zal zijn, en Ik zal Mij ontfermen over wie Ik Mij ontfermen zal" (Exod. 33:19). Het feit dat God genadig was, maakte dat Mozes ten dele God kon zien. Gods genade brengt je bij het zien van Zijn heerlijkheid "… tot lof van de heerlijkheid van Zijn genade …" (Efe. 1:6). Het gaat om de heerlijkheid van Zijn genade, want door genade kunnen we in de aanwezigheid van God zijn. Dat is nu al genieten van die heerlijkheid, terwijl de werkelijke heerlijkheid nog over ons geopenbaard moet worden: "Wanneer Christus geopenbaard zal worden, Die ons leven is, dan zult ook u met Hem geopenbaard worden in heerlijkheid" (Kol. 3:4).
Dat heeft alles te maken met de genade die ons ten deel gevallen is. Zo mogen wij zijn "tot lof van de heerlijkheid van Zijn genade, waarmee Hij ons begenadigd heeft in de Geliefde" (Efe. 1:6). We hebben alles ontvangen, "… opdat Hij in de komende eeuwen de allesovertreffende rijkdom van Zijn genade zou bewijzen, door de goedertierenheid over ons in Christus Jezus" (Efe. 2:7). We zijn enorm rijk als gevolg van de genade en daar zijn wij een toonbeeld van. God zal in de komende eeuwen aan alles en iedereen laten zien wat die rijkdom van genade is: dat zijn wij, het lichaam van Christus, verborgen met Christus in God. We hebben daar niets voor gedaan. We konden daar ook niets voor doen. Maar we hebben ontdekt, dat het blijdschap en vreugde geeft, omdat God het allemaal gedaan heeft.

Vrede
Gevolg van de genade is de vrede. Als de genade van God overvloedig is geweest, dan mag dat tot gevolg hebben dat er vrede is, rust. Vrede in de Bijbel is veel meer dan de afwezigheid van oorlog. Vrede is werkelijke rust, shalom, in alle opzichten. Natuurlijk is het de afwezigheid van oorlog, maar ook de afwezigheid van onrust. ‘Hij die rustig en stil, zich steeds voegt naar Gods wil. Hem in alles vertrouwt en gelooft’, zegt een lied. Dát is vrede. Dat je rustig zit en denkt: wat ben ik blij met de goede genade die ik ontvangen heb, dat ik mag zijn wie ik ben, door genade. Dat is vrede, geen conflict, maar harmonie in je persoonlijk leven, tussen mensen onderling, maar vooral de harmonie met God, zoals Hij die tot stand gebracht heeft, "… en de vrede van God, die alle begrip te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten bewaken in Christus Jezus" (Fil. 4:7). De mens heeft heel wat kennis, maar de vrede van God gaat al die kennis te boven. Dat is goede genade. Paulus roept op tot navolging: "Wat u ook geleerd en ontvangen en gehoord en in mij gezien hebt, doe dat; en de God van de vrede zal met u zijn" (Fil. 4:9). De apostel begon elke brief met ‘genade en vrede’, en eindigt met de genade, en in dit vers eindigt hij ook met de vrede.

Ik dank U (genade)
Dat U mij alles geschonken heeft (genade)
En dat ik door die goede genade ben wie ik ben: Uw maaksel in Christus Jezus.
Dank U wel daarvoor!
Amen