Het zevende gezicht: de vrouw in de efa
Het achtste gezicht: de vier wagens

De vrouw in de efa

Wij willen niet al te gedetailleerd op de tekst ingaan, maar direct stilstaan bij de betekenis. Eerst is er de vraag wie de vrouw is. Moeten wij hier aan Israël denken? Of betreft het een ander volk of andere macht? Dat het hier over Israël gaat, lijkt niet waarschijnlijk. Israël werd weliswaar in ballingschap gevoerd naar Sinear (Babel), maar dit was voordat deze profetie uitgesproken werd. Er zullen tot aan Christus' komst zeker ook nog Israëlieten in Babel verkeren, zoals bijvoorbeeld in Zacharia 2:7 te zien is: "Op, redt u naar Sion, gij die woont bij de dochter van Babel." ² Echter van een nieuwe massale wegvoering in ballingschap zal geen sprake zijn. Daarnaast is Israël niet direct door hemelse, maar door aardse machten naar Babel overgebracht.³ Als wij hier niet aan Israël moeten denken, aan welke natie of macht dan wel? In Zacharia 2:7 wordt naast Israël (de dochter van Sion) gesproken over de dochter van Babel. De geweldige stad Babel heeft op dit moment niet meer de glorie van weleer, maar zal in de toekomst opnieuw herrijzen. Haar huis zal gebouwd worden en zij zal haar plaats vinden.

De grote hoer

Over de rol van Babel in de toekomst is onder andere iets te lezen in Openbaring 17. Daar wordt de stad voorgesteld als een grote hoer. Zij is gezeten op het beest met zeven koppen en tien horens. Dit beest is dezelfde als het beest uit de zee,⁴ oftewel de mens der wetteloosheid die uit de volken voortkomt. Babel zal in de eindtijd de geestelijke macht vormen in de wereld, terwijl het beest de staatsrechtelijke macht zal hebben. Het bestaan van Babel en alles wat zij voortbrengt, zal gekenmerkt worden door goddeloosheid: "...en zij had in haar hand een gouden beker, vol gruwelen, en de onreinheden van haar hoererij." Babel zal met haar goddeloze leer de koningen en naties in de wereld verleiden en over hen heersen.5 Daarnaast zal zij zich verrijken door middel van handel: "En de vrouw was gehuld in purper en scharlaken en rijk versierd met goud, edelgesteente en paarlen...".⁶ De goddeloosheid en handel worden in Zacharia uitgebeeld door de efa. Deze is enerzijds als aarden vat een teken van het vleselijke denken, anderzijds als inhoudsmaat een teken van koopmanschap.

De twee vrouwen met vleugels

Wat voor betekenis de twee vrouwen die de efa wegdragen hebben, is niet zo eenvoudig te verklaren. De vleugels als die van een ooievaar wijzen in ieder geval op onreinheid, zoals wij in Leviticus 11 kunnen lezen. De ooievaar wordt daar in één adem met de aasgier wordt genoemd: "Deze zult gij verafschuwen onder de vogels, (zij mogen niet gegeten worden, een gruwel zijn zij): (...) de aasgier en de ooievaar..." Zoals de ooievaar haar bestemde tijd kent om te komen en te gaan⁷, zo zal de tijd van komen en gaan van Babel ook vast staan. Haar komst wordt aangekondigd door een engel, en haar uiteindelijke ondergang ook.⁸ Het is moeilijk te bepalen wie de twee vrouwen met de vleugels zijn. Gelet op hun vleugels zouden wij hier wellicht kunnen denken aan een soort cherubs of serafs, die ook vleugels hebben. Het voortbewegen van de vrouwen tussen hemel en aarde maakt dit waarschijnlijk. Wanneer wij van cherubs uitgaan, dan vormt de vrouw in de efa een tegenbeeld van de ark van het verbond, zoals Babel een tegenbeeld vormt van Gods bruid Israël.⁹ De ark van het verbond wordt bewaakt, als het ware 'gedragen', door twee cherubs die op het deksel waren aangebracht. De vrouw in de efa wordt gedragen door de twee vrouwen met vleugels. In ieder geval kan op grond alleen daarvan al gedacht worden aan wezens die zich bevinden tussen hemel en aarde. Het nieuwe Babylonische rijk zal opgericht worden vanuit de hemelse gewesten waar de boze geesten, de overheden, de machten, de wereldbeheersers van de duisternis heersen. De vorst der duisternis zal vanuit deze plaats op aarde geworpen worden en zijn kwaad op aarde verspreiden.¹⁰ Overigens zien wij in de twee vrouwen die de efa dragen ook nog een ander tegenbeeld van Israël. Het ware (gelovige) Israël ontvangt, als de vrouw die door de draak vervolgd wordt, twee vleugelen als van een arend om naar de woestijn te vliegen.¹¹ De vrouw in de efa wordt naar haar plaats gebracht door twee hemelse wezens.

Het einde van Babel

Al eerder spraken wij over het einde van Babels bestaan. Dit zal op zeer abrupte en desastreuze wijze gebeuren. Op één dag zullen dood, rouw en hongersnood haar overkomen. Sterker nog, het oordeel zal haar in één uur treffen. Binnen dat tijdsbestek zal zij verwoest worden, waarna zij met vuur verbrand wordt. Haar goddeloosheid zal zij dubbel terug ontvangen en wat zij eens aan heerlijkheid en weelde had, zal zij in pijniging en rouw terug ontvangen. Voor eens en altijd zal zij vernietigd worden. Maar voordat dit gebeurt, zullen de daar aanwezige gelovigen van Israël de mogelijkheid krijgen om te vluchten: "Gaat uit van haar, Mijn volk, opdat gij geen gemeenschap hebt aan haar zonden en niet ontvangt van haar plagen." (Openb. 18:4) Het zal zijn als in de dagen van Lot, toen de HERE de Zijnen uit Sodom liet wegtrekken om aan het oordeel te ontkomen. Wellicht zullen het in Babel ook boodschappers uit de hemel zijn die de gelovigen waarschuwen. De vlucht uit Babel zal in ieder geval zijn als die vanuit Egypte; het verloste volk zal niet van dorst hoeven omkomen in de woestijn.¹² Wanneer dit alles gebeurd is, zal er blijdschap in de hemel zijn. De weg is vrijgemaakt voor de enige ware vrouw die aan de hand van haar Bruidegom zal mogen regeren over de aarde. De bruiloft van het Lam is aanstaande.

De vier wagens (6:1-8)

Waar de nachtgezichten begonnen met gekleurde paarden, daar eindigen deze gezichten er ook mee.¹³ Zacharia ziet vier wagens tussen twee koperen bergen verschijnen. Voor de vier wagens zijn paarden met verschillende kleuren gespannen. De eerste wagen heeft rode paarden, de tweede zwarte, de derde witte en de vierde gevlekte en sterke.¹⁴ Wanneer de profeet aan de engel vraagt wat de betekenis van het gezicht is, krijgt hij het volgende antwoord: "Deze zijn de vier winden [beter is: 'geesten', red.) des hemels, uitgaande vanwaar zij stonden voor den HEERE der ganse aarde." (vers 5, Statenvertaling). Vervolgens legt de engel uit waar de wagens naar toe gaan. De zwarte paarden gaan naar het Noorderland en de witte paarden gaan hen achterna (wellicht richting het Oosten). De gevlekte paarden gaan eerst met de sterke naar het Zuiderland. Daarna trekken de sterke paarden de gevlekte mee om de rest van de aarde te doorkruisen (wellicht richting het Westen). Van de rode paarden wordt niet vermeld dat zij een bepaalde richting opgaan.

De wagens met paarden

Zoals vers 5 aantoont, betreft het hier vier hemelse geesten die van de HERE uitgaan. Wij zien hier een overeenkomst met de paarden uit Zacharia 1, die ook naar alle waarschijnlijkheid van God uit de hemel afkomstig zijn. In Jesaja 66:15 wordt eveneens gesproken over hemelse heerlegers die als wagens verschijnen: "Want zie, de HERE zal komen als vuur en zijn wagens zullen zijn als een storm, om zijn toorn te openbaren in gloed en zijn dreiging in vuurvlammen."¹⁵ Deze wagens zullen komen om oordeel te brengen over hen die Israël verdrukken (vers 14 en 16).

 Wij worden hier dus bepaald bij de dag des HEREN. De verschillende kleuren van de paarden kunnen hier, evenals in Zacharia 1, zowel duiden op de verschillende windrichtingen als op verschillende vormen van oordeel. De kleur rood wijst dan op het westen en/of het wegnemen van de vrede. De kleur zwart wijst op het noorden en/of hongersnood. De kleur wit wijst op het oosten en/of overwinning. De resterende gevlekte en sterke paarden zouden dan op het zuiden en/of de dood moeten wijzen.¹⁶ De verklaring dat de kleuren van de paarden wijzen op de verschillende windrichtingen lijkt het meest aannemelijk. Immers, de zwarte paarden (symboliseren het noorden) gaan naar het noorden en de gevlekte en sterke paarden (symboliseren het zuiden) gaan naar het zuiden. De witte paarden (symboliseren het oosten) gaan weliswaar naar het noorden, maar het is niet onwaarschijnlijk dat zij vanuit het noorden doortrekken naar het oosten.¹⁷ Wat de kleuren ook mogen betekenen, wij kunnen in ieder geval wel vaststellen dat de wagens hemelse legermachten zijn die over de aarde uitgezonden worden om strijd te leveren.

De missie van de wagens

Wij zagen dat de zwarte en de witte paarden naar het Noorderland trokken.¹⁸ In Zacharia 1 speelden de zwarte paarden reeds een opvallende rol doordat zij ontbraken. Wellicht als gevolg van het feit dat Israël zich op dat moment nog in het Noorderland in ballingschap bevond.¹⁹ Nu spelen de zwarte paarden (samen met de witte) wederom een opvallende rol. Ze brengen namelijk Gods Geest in het Noorderland tot rust. Het lijkt of wij hier in een andere periode zijn beland van Gods heilshandelen met Israël ten opzichte van Zacharia. Dit is ook het geval. Waar de paarden van hoofdstuk 1 uitgingen om te verkennen, daar gaan ze hier uit om ten strijde te trekken. Dit is tegelijkertijd ook de reden van de aanwezigheid van de (strijd)wagens. In hoofdstuk 1 werd geconstateerd dat overal rust heerste, wat een teken is dat Israëls verlossing nog niet aanstaande was. Nu moet echter Gods Geest in het Noorderland tot rust gebracht worden, wat wijst op onrust, dus op een situatie van oorlog en strijd. Deze onrust is kenmerkend voor de periode voorafgaand aan Israëls verlossing. Het Noorderland zal in dit gebeuren een belangrijke rol spelen.²⁰ Maar uiteindelijk zal het de HERE zijn Die het laatste woord heeft. Hij zal Zijn hemelse legers naar de aarde zenden om orde op zaken te stellen. Dit gebeuren zien wij bevestigd in Openbaring 19:11 en 14: "En ik zag de hemel geopend, en zie, een wit paard; en Hij, die daarop zat, wordt genoemd Getrouw en Waarachtig, en Hij velt vonnis en voert oorlog in gerechtigheid (...) En de heerscharen, die in de hemel zijn, volgden Hem op witte paarden, gehuld in wit en smetteloos fijn linnen."

Gods oordelen

Dat in Zacharia, in vergelijking met Openbaring, gesproken wordt over meerdere soorten paarden, duidt erop dat Gods oordeel over de aarde niet eenduidig zal zijn en dat Zijn legermachten zich kenmerken door grote diversiteit. Wij dienen hier niet gering over te denken. Het Noorderland (Assyrië) wordt door andere legermachten bestreden dan het Zuiderland (Egypte). Opvallend is wel dat de rode paarden geen rol toebedeeld krijgen in het nachtgezicht. Hun kleur symboliseert het Westen, maar daar zien wij hen niet naar toe trekken. Wellicht wachten zij op het oordeel zoals dat beschreven staat in Jesaja 63: "Waarom is dat rood aan uw gewaad, en zijn uw klederen als die van iemand die de wijnpers treedt? Ik heb de pers alleen getreden (...) toen spatte hun bloed op mijn klederen (...) Want een dag van wraak had Ik in de zin en het jaar van mijn verlossing was gekomen (...) En Ik vertrapte volken in mijn toorn, maakte hen dronken in mijn grimmigheid en deed hun bloed ter aarde stromen."²¹ Dit oordeel wordt ook duidelijk beschreven in de laatste verzen van Openbaring 19: "Komt, verzamelt u tot de grote maaltijd Gods, om te eten het vlees van koningen en het vlees van oversten over duizend en het vlees van sterken en het vlees van paarden en van hen, die daarop zitten, en het vlees van allen, vrijen en slaven, kleinen en groten." Nadat deze woorden uitgesproken zijn, breekt de strijd los. Daarin wordt het beest samen met de valse profeet en de koningen der aarde verslagen en in de poel van vuur geworpen. Wij zouden hier kunnen spreken over een soort van 'bloedbruiloft' die voorafgaat aan de werkelijk bruiloft van het Lam: "Laten wij blijde zijn en vreugde bedrijven en Hem de eer geven, want de bruiloft des Lams is gekomen en zijn vrouw heeft zich gereedgemaakt; en haar is gegeven zich met blinkend en smetteloos fijn linnen te kleden, want dit fijne linnen zijn de rechtvaardige daden der heiligen." (Openb. 19)

Het vrederijk

Met de bruiloft van het Lam breekt een nieuwe eeuw aan. De vijanden van de HERE en Zijn volk zullen verslagen zijn en Israëls smaad zal weggenomen worden. Er zal een periode aanbreken van werkelijke rust en vrede, waarin gerechtigheid Gods over de aarde regeert. Het zal een tijd zijn waarin de schepping zal herstellen en opbloeien. Er zal geen rouw, verdriet en zorg meer zijn voor Gods rechtvaardigen. Zij zullen veilig wonen, huizen bouwen en wijngaarden planten.²² Gods heerlijkheid wordt zichtbaar op aarde.

"En de HERE zal koning worden over de gehele aarde; te dien dage zal de HERE de Enige zijn, en Zijn naam de Enige (...) Jeruzalem zal veilig gelegen zijn..."
(Zach. 14:9 en 11)

Voetnoten

1. Een normale efa had in het oude Palestina een inhoud van ongeveer 36 liter. Er is in dit gezicht dus sprake van een afwijkende maat. Wellicht duidt dit op het bedrog dat vaak met inhoudsmaten werd gepleegd. Deze werden vaak kleiner gemaakt dan het afgesproken formaat. In dit gezicht is de efa juist groter gemaakt. Dat maakt de verwijzing naar het gepleegde bedrog niet minder, maar juist beter. Immers, met een te kleine efa met goed etenswaar wordt tekort gedaan, maar met een te grote efa met goddeloosheid eveneens. In het ene is te weinig van het goede en in het andere teveel van het kwade.
2. Zie ook 1 Petrus 5:13 "U laat de medeuitverkorene te Babylon groeten, en mijn zoon Marcus."
3. Achter de aardse heersers staan natuurlijk de verschillende engelvorsten, zoals wij bijvoorbeeld in Daniël 10:20 zien "Toen zeide hij: Weet gij, waarom ik tot u gekomen ben? Terstond moet ik terugkeren om met de vorst der Perzen te strijden, en zodra ik uitgegaan ben, zie, dan zal de vorst van Griekenland komen..."
4. Vgl. Openb. 13:1 met Openb. 17:3 "..een beest (...) met tien horens en zeven koppen..." en "...een scharlakenrood beest (...) het had zeven koppen en tien horens...". Vgl. ook Openb. 13:3 met Openb. 17:8 en 11 "En ik zag een van zijn koppen als ten dode gewond, en zijn dodelijke wond genas..." en "...dat het beest was en niet is en er toch zal zijn...." en "En het beest, dat was en niet is, is zelf ook de achtste, maar het is uit de zeven..."
5. Openb. 17:2 en15 "...met wie de koningen der aarde gehoereerd hebben, en zij, die op de aarde wonen, zijn dronken geworden van de wijn harer hoererij." en "De wateren, die gij zaagt, waarop de hoer gezeten is, zijn natiën en menigten en volken en talen."
6. Zie ook Openb. 18:3 "...en de kooplieden der aarde rijk geworden zijn uit de macht harer weelderigheid."
7. Jeremia 8:9 "Zelfs de ooievaar aan de hemel kent zijn vaste tijden..."
8. Nl. in Openb. 17:1 door één van de zeven engelen die de zeven schalen hadden en in Openb. 14:8 door de tweede engel in een serie van zeven die verschillende oordelen aankondigen.
9. Zie ook Openb. 18:7 "Want zij zegt in haar hart: Ik troon als koningin..."
10. Openb. 12:9 en12 "...hij [satan] werd op de aarde geworpen en zijn engelen met hem (...) Wee de aarde en de zee, want de duivel is tot u neergedaald in grote grimmigheid, wetende, dat hij weinig tijd heeft."
11. Openb. 12:14 "En aan de vrouw werden de twee vleugels van de grote arend gegeven om naar de woestijn te vliegen, naar haar plaats..."
12. Jes. 48:20-21 "Trekt uit Babel, ontvlucht de Chaldeeën (...) zegt: De HERE heeft zijn knecht Jakob verlost. Zij leden geen dorst, toen Hij hen door de woestijnen leidde; Hij deed voor hen water uit de rots stromen; Hij toch spleet de rots, zodat het water vloeide."
13. In de Companion Bible zijn de acht nachtgezichten als volgt ten opzichte van elkaar in structuur gezet:
    A) 1e gezicht: Hemelse vertegenwoordiging > paarden
    B) 2e gezicht: Vijanden > de vier hoorns
    C) 3e gezicht: Gods plan met Israël > de herbouw van Jeruzalem
    D) 4e gezicht: DE SPRUIT > Jozua
    C) 5e gezicht: Gods plan met Israël > de kandelaar en de getuigen
    B) 6e + 7e gezicht: Vijanden > de goddelozen en de vrouw in de efa
    A) 8e gezicht: Hemelse vertegenwoordiging > wagens met paarden
14. Wij gaan hier uit van de King James Version wat betreft de beschrijving van de vierde wagen.
15. Zie ook Ps. 68:17 "Gods wagens zijn tweemaal tienduizend, duizenden bij duizenden..." en Ps. 18:10 "Hij reed op een cherub en vloog en zweefde op de vleugels van de wind." en 2 Kon. 2:11 "En, terwijl zij voortgingen, al wandelende en sprekende, zie, een vurige wagen en vurige paarden! en die maakten scheiding tussen hen beiden. Alzo voer Elia in een storm ten hemel."
16. Vgl. met Openb. 6:2-8.
17. Om namelijk vanuit Israël in het oosten te komen, moest eerst noordwaarts getrokken worden, om niet door de woestijn te hoeven trekken. Abraham reisde op deze wijze ook in omgekeerde richting naar het Beloofde Land.
18. Het Noorderland wijst op Assyrië, waar de tien stammen in verstrooiing werden gevoerd. Het oosten wijst op Babel, waar de twee stammen in verstrooiing werden gevoerd. Over het Noorderland wordt dikwijls gezegd dat het Rusland is. Dit is echter onwaarschijnlijk, omdat in Jer. 46:10 het Noorderland verbonden wordt met de Eufraat, welke gelegen is in het huidige Turkije, Syrië en Irak.
19. Jer. 16:15 "maar veeleer: Zo waar de HERE leeft, Die de Israëlieten heeft doen optrekken uit het Noorderland en uit al de landen waarheen Hij hen verdreven had; ja, Ik zal hen terugbrengen in het land dat Ik aan hun vaderen gegeven had."
20. Jer. 6:22 "Zo zegt de HERE: Zie, er komt een volk uit het Noorderland, een grote natie maakt zich op van het uiterste der aarde."
21. Zie ook Zach. 14:12 "Dan zal dit de plaag zijn, waarmee de HERE alle volken zal treffen, die tegen Jeruzalem zijn uitgerukt: Hij zal ieders vlees, terwijl hij nog op zijn voeten staat, doen wegteren, en ieders ogen zullen wegteren in hun kassen, en ieders tong zal wegteren in zijn mond."
22. Ezech. 28:25-26 "Zo zegt de Here HERE: Als Ik het huis Israëls bijeenverzamel uit de natiën, in wier land zij verstrooid zijn, dan zal Ik Mij ten aanschouwen van de volken aan hen de Heilige betonen, en zij zullen wonen in hun land, dat Ik aan Mijn knecht Jakob gegeven heb. Zij zullen daar veilig wonen en huizen bouwen en wijngaarden planten; ja veilig zullen zij wonen, terwijl Ik gerichten voltrek aan allen uit hun omgeving, die hen veracht hebben. En zij zullen weten, dat Ik, de HERE, hun God ben."