Leven en gezin

Gert van Putten, geboren in 1936 in Terschuur, groeide op op een boerderij met koeien, varkens, kippen en een kuikenbroerderij, waarmee zijn vader in 1927 begon. Als kleuter deelde hij zijn vreugde en verdriet met de koeien op de deel. In zijn jongensjaren leefde Gert dicht bij de Here en ervoer Zijn troost toen een van zijn broertjes overleed. Als tiener volgde hij de Lagere Landbouwschool en behaalde ook het middenstandsdiploma. In 1960 trouwde Gert met Rie van Ee uit Woudenberg. Als trouwtekst kregen zij mee: "God is ons een toevlucht en sterkte, ten zeerste bevonden een hulp in benauwdheden" (Psalm 46). In hun huwelijk zou blijken dat deze tekst meer malen bewaarheid werd. Het echtpaar ontving een zoon en vijf dochters. Ze hebben veertien kleinkinderen, waarvan een bij de Heer.

Eerste bedrijf

Gert en Rie begonnen samen een kleine kuikenbroederij. In 1965 reisde Gert met een groep collega’s naar Amerika. Daar liep de pluimveesector voor op Europa. Wat hij daar zag paste hij toe in zijn eigen bedrijf. Het was hard werken, maar met succes. Binnen veertien jaar was hun bedrijf de grootste kuikenbroederij voor legkuikens in Nederland. Echter, in 1979 verloor het bedrijf een groot deel van haar kapitaal. Er waren teveel uitbreidingen op touw gezet, waardoor het overzicht vervaagde.

Ommekeer

Het ongeluk achtervolgde Gert. In 1980 brak hij tijdens het skiën in Oostenrijk een been. Er traden levensgevaarlijke complicaties op, wat hem confronteerde met de diepste levensvragen. Hoe zou God zijn leven beoordelen? Was hij wel een goede man geweest voor vrouw en kinderen? Hoe was hij met zijn medewerkers omgegaan en met zijn klanten? Waar had hij zijn leven op gericht? Hoe leefde hij met God? De kuikenbroeder kon er niet omheen en trok in de stilte van de nacht onder tranen zijn conclusie. Hij had zich enkel gericht op geld verdienen. Zijn koers was: groot en rijk worden. En God? Welke plaats had Hij in dit geheel? Nagenoeg geen, moest Gert bekennen. Zijn geloofsleven stond op een laag pitje. In zijn nood riep hij de Here aan en vroeg om vergeving. Door Psalm 103 kwam hij - zwaar ziek - tot volle overgave: 'die al uw krankheden geneest', was de tekst die in zijn hart vervulde. Hij beloofde de Here voortaan te volgen. De volgende dag ervoer Van Putten Gods trouw. De hoge koorts verdween en hij knapte wonder boven wonder op.

Gert, de veldhoen

Deze ontwikkeling nam zijn eigendunk weg en maakte hem klein voor de Here. Jeremia 17:11 raakte Gert diep in zijn hart. Het leek alsof dit vers speciaal voor hem in de Bijbel was opgenomen. "Een veldhoen dat eieren uitbroedt die het niet gelegd heeft, zo is wie zich rijkdom verwerft, maar op onrechtmatige wijze; de helft zijner dagen zal hij die moeten achterlaten." Nu nog kunnen de tranen in zijn ogen schieten. Was hij niet zo'n veldhoen? Gert maakte een rekensommetje. Hoe oud was hij nu? Vierenveertig. Stel dat hij tachtig zou worden, dan restte hem nog zesendertig jaar. Zou ook hij 'de helft zijner dagen moeten achterlaten'? Want zijn rijkdom was niet altijd rechtmatig verkregen. Van Putten nam deze tekst letterlijk. Hem restte nog ongeveer zestien jaar, of minder, veronderstelde hij. Als enige oplossing zag hij voortaan Jezus te volgen en zijn leven naar Zijn Woord te richten. Inmiddels zijn deze zestien jaar voorbij en Gert ontdekte Gods barmhartigheid. De duur van zijn aardse levensweg is niet bekort.

Niet meer verdienen, maar God dienen

Van Puttens omkering tot God was radicaal. Zelfs zozeer dat zijn gedrag thuis vragen opriep. Rie werd met een andere man geconfronteerd. Daar moest zij aan wennen. Gert was namelijk bij tijd en wijle driftig en veeleisend. Hij kon zich bijvoorbeeld kwaad maken om kleinigheden zoals over Rie’s oorbellen. Rie merkte dat zijn drift geleidelijk aan intoomde. Ook ‘s mans zaken doen veranderde. Eerlijkheid werd zijn devies. Door de financiële tegenslag moesten schulden worden voldaan, onder andere aan de belastingdienst, die hij oneerlijk had behandeld. Deze kwesties ging Gert recht zetten en daar was moed voor nodig.

Rie veranderde hierdoor ook. Niet meer geld verdienen en een groot bedrijf opbouwen werd hun levensdoel, maar God dienen. Hun beider getuigenis is nu, dat zij in de loop der jaren steeds meer vertrouwen in de Here mochten ontvangen.

De uitvinder

In 1990 verkochten zij hun broerderij om zich toe te leggen op legkippen. Samen bouwden zij dit bedrijf op, niet meer tot het grootste, maar wel tot het modernste van Nederland. Zij kwamen tot inzicht dat wie van God houdt en Hem gehoorzaamt, met een oprecht hart geld kan verdienen. Met geld kun je vervolgens God dienen. Ze verloren een enkele grote klant, omdat hun bedrijf bewust de christelijke signatuur uitstraalde. Niet iedereen was daarvan gediend. Maar God gaf daarvoor andere klanten terug.

Gert zat niet stil. Met zijn creatieve geest en onder druk van de milieuproblematiek, ontwikkelde hij een lengte-ventilatiesysteem. Hij vond uit dat je kippenmest kunt drogen met de warmte die kippen zelf afgeven. Hij bedacht een methode om deze mest tot korrels te verwerken. Van Putten ziet het als een geschenk van God dat hij een bijdrage kon leveren aan het milieu. Want door zijn vinding daalt de ammoniakuitstoot van kippen met 95%. In de grote stallen waar kuikens verblijven vallen de keutels op een transportband waar permanent lucht overheen geblazen wordt. Na zo'n zes dagen is ± 80% van het water uit de mest. Wat overblijft gaat in een machine. Die haalt er nog meer water uit en maakt er organische korrels van, zeer geschikt voor de tuinbouw. Door het hoge eiwitgehalte zijn de korrels ook geschikt als veevoer. Deze methode wordt inmiddels in veel pluimveebedrijven toegepast. De inrichting van de stallen, computergestuurd, werd een bedrijf op zich, waarmee Van Putten in 1995 de eerste plaats van dit marktsegment innam. Bij veel kippenhouders zijn stallen door zijn bedrijf ingericht. Voor de familie Van Putten was dit het resultaat van praktisch christelijk leven, waarvoor zij enkel de Heer de eer geven: "Ken de Here in al uw wegen, dan zal Hij uw paden recht maken." (Spr. 3:6)

Winnaar Publieksprijs Manager van het jaar: 1995

Daar bleef het niet bij! Vijftien jaar na Gerts levenscrisis overkwam hem een bijzondere zegen. 24 januari 1995 werd de dag van zijn leven. Hij werd hij gekozen als de manager van het jaar. De ‘kuikenbroeder’ ontving deze publieksprijs na vele rondes en toetsingen van zijn bedrijf door bedrijfskundigen, accountants en enkele 'groten' onder de managers. Met zijn vrouw deelde hij deze eer. Op een vragenlijst voor deze prijs vulde Gert in: de vrouw die de hoogste positie in ons bedrijf heeft bereikt is mijn vrouw. Wij doen namelijk alles samen. Wie zijn vrouw niet om wijsheid vraagt, mist 50% van Gods wijsheid. Dat is mijn slagzin.

Ontwikkelingswerk

Inmiddels is Gert van Putten adviseur van zijn bedrijf Zonne-ei-farm BV in Terschuur, met bedrijven in Nederland en Polen. Tot 1 januari 1997 was hij directeur. Zij produceren met hun kippen per week 4 miljoen consumptie-eieren, die voor 90% worden geëxporteerd. Daarnaast is de farm groot in de productie van organische mestkorrels en handelt ze in stalinrichtingen.

Zijn bedrijf verkocht hij bewust aan een Stichting die projecten tot opbouw van het Koninkrijk van God ondersteunt en zendingswerk verricht onder de jeugd. Dit is geen nieuwe activiteit, want al in 1991 startte Gert met ontwikkelingshulp in Ethiopië, Eritrea en Kenia. Hij en andere medewerkers gaan daar regelmatig heen om de projecten te begeleiden. In Ethiopië zijn vijf weeshuizen met kuikens uit Terschuur. Een dochterorganisatie van de stichting verricht in Ethiopië ontwikkelingshulp onder de naam Genesis Farms Ethiopië. De stichting richt zich op de allerarmsten. Zij kan altijd geld gebruiken!

Rentmeester

Waarom hevelde Gert zijn bedrijf over naar een Stichting? Hij voelt zich door God dubbel gezegend in zijn zaken doen. Hij ziet zich als rentmeester, die behoort te waken over al het kapitaal dat de Here hem toevertrouwde. Gert wil niets van dit geld voor zichzelf. Het is en blijft van de Here en het moet in Zijn dienst worden gebruikt.