De periode van oudvaders
In die periode van Adam tot Noach leefden de 'oudvaders', zoals ze vaak in de christelijke volksmond genoemd worden. Het zijn Adam en diens afstammelingen tot en met Noach.

Noot 1: We rekenen bij het geboorte- en sterfjaar vanaf de schepping van Adam

In het Morgenroodboekje Van Adam tot Noach staan nog enkele wetenswaardigheden over de 'oudvaders'. Zie Van Adam tot Noach - De namen van de oudvaders (ISBN 9789066943520), blz. 7.):

- Zij vertegenwoordigen de tien geslachten van Adam tot de zondvloed. Een periode van 1656 jaar;
- via deze mannen loopt een erflijn van Adam tot en met Noach;
- alle oudvaders stierven vóór de zondvloed, behalve Noach;
- elke oudvader heeft Adam persoonlijk gekend, met uitzondering van Noach en
- we vinden hun namen terug in het geslachtsregister van Christus (Luk. 3:23 e.v.), Die de uiteindelijke en laatste Erfgenaam van Adam is. Vandaar dat Hij de 'laatste Adam' wordt genoemd (1 Kor. 15:45).

We kunnen daar nog aan toevoegen dat het sterfjaar van Methusalach samenviel met het begin van de zondvloed. Opvallend daarbij is dat zijn vader Henoch - die wandelde met God (Gen. 5:22) - hem die naam gaf. 'Metusalach' betekent namelijk: als hij sterft, komt het. Vanaf zijn geboorte 687 jaar na de schepping van Adam klonk 969 jaar lang dat getuigenis. En toen kwam de zondvloed.

In Handelingen 17:26 hebben we gelezen dat God uit "één bloed heel het menselijke geslacht (= ethnos)" heeft doen voortkomen. Die ene is vanzelfsprekend Adam, dat is duidelijk. Maar in Noachs dagen werd de mensheid weer teruggebracht naar slechts acht personen: Noach, zijn drie zonen en hun vier vrouwen. In 2 Petrus 2 staat: "... en als God de oude wereld niet gespaard heeft, maar het achttal van Noach, de prediker van de gerechtigheid, bewaard heeft, toen Hij de zondvloed over de wereld van de goddelozen bracht ..." (vs. 5). 
Met deze acht begint de Heere opnieuw. Adam is een type van Christus. En Noach dus ook! De Heere Jezus Zelf vergelijkt Zijn dagen - de dagen van de Zoon des mensen - immers met de dagen van Noach.
In het eerste artikel in deze serie (in AMEN 170) ging het al over het plan van de eeuwen (de aionen). Als het om de periode van Adam tot Noach gaat, hebben we het over de tweede aioon in dat plan. In die eeuw ging het om de mens als individu. Te beginnen bij Adam en eindigend bij Noach. Zoals gezegd zijn beiden een type van de Heere Jezus Christus. Met beiden begon een nieuw tijdperk of eeuw. Ook met de komst van de Heere Jezus in heerlijkheid zal een nieuw tijdperk aanbreken: de toekomende aioon. Zoals onder Noach de mensheid van de ene naar de volgende aioon ging, zo zal dat ook het geval bij Christus zijn. Deze volgende aioon zal een periode van werkelijke rust en vertroosting zijn. Het is mooi om te weten dat de naam 'Noach' rust betekent. In die zin verwijst ook zijn naam naar Hem, Die werkelijke rust en vrede op aarde zal brengen.
Overigens staat in het gedeelte van de Bijbel dat over de tijd van Adam tot Noach gaat, nergens het woord 'volk'. Wat het Oude Testament betreft, werden de mensen in die periode niet aangeduid met 'volk'. In het Nieuwe Testament is dat wel het geval. Immers: God heeft uit Adam heel het volk der mensen (= ethnos) doen voortkomen. Het ligt voor de hand dat met de uitdrukking 'volk der mensen' alle mensen bedoeld worden die vóór en ná de zondvloed leefden. In Handelingen 17:26 wordt voor "geslacht" het woord ethnos gebruikt. Meestal verwijst dit woord naar heidenvolkeren. In grote lijnen zijn dat de volkeren waarmee God géén verbond heeft. Daarover later in deze serie meer!
De mensheid vormde aanvankelijk dat ene 'heidenvolk'. De redding daarvan staat centraal in het plan van de bedelingen (ofwel: het plan met de mens; dit loopt van Adam tot en met de laatste 'dag', de dag van de Zoon des mensen, de tweede Adam). Als we aan de bedelingen denken, gaat het vooral om de mens en de Mens.

Kaïn en Abel
In het overzichtje met de oudvaders zien we als directe nakomeling van Adam de naam Seth staan. Eigenlijk zou je daar een andere naam hebben verwacht: Kaïn. Adam verwekte "nadat hij Seth verwekt had (...) zonen en dochters" (Gen. 5:4). Maar ook vóór Seth was verwekt, is er al sprake van twee zonen van Adam en Eva: "En Adam had gemeenschap met Eva, zijn vrouw, en zij werd zwanger en baarde Kaïn, en zei: Ik heb een man van de HEERE gekregen! En zij baarde opnieuw: zijn broer Abel" (Gen. 4:1 en 2a).
Kaïn is de eerste zoon van Adam. Zoals één en ander beschreven is, lijkt het er niet op dat er vóór Kaïn al een zoon, laat staan zonen geboren zijn. De geschiedenis van Kaïn en Abel - onder christenen algemeen bekend - is belangrijk.
De geboorte van Kaïn is de eerste geboorte die in de Bijbel beschreven wordt. Deze Kaïn pleegt ook de eerste moord die in de Bijbel beschreven wordt. Omdat later geschreven wordt dat Kaïn gemeenschap had met zijn vrouw (vs. 17) wordt er wel eens vanuit gegaan dat God meer mensen geschapen moet hebben. Toch hebben we het Schriftwoord dat simpelweg zegt, dat God uit één bloed het volk van de mensen heeft doen voortkomen. We kennen de tekst uit Handelingen 17:26 inmiddels. Bovendien staat er dat Adam zijn vrouw de naam Eva gaf, "omdat zij moeder van alle levenden is" (Gen. 3:20).
De kern van deze geschiedenis lezen we in de volgende verzen: "En het gebeurde na verloop van dagen dat Kaïn van de opbrengst van de aardbodem aan de HEERE een offer bracht. Ook Abel bracht een offer, van de eerstgeborenen van zijn kleinvee en van hun vet. De HEERE nu sloeg acht op Abel en op zijn offer, maar op Kaïn en op zijn offer sloeg Hij geen acht" (Gen. 4:3-5).
Het grote verschil tussen beide offers zit hem in het geloof, dan wel het gebrek daaraan: "Door het geloof heeft Abel God een beter offer gebracht dan Kaïn. Daardoor kreeg hij getuigenis dat hij rechtvaardig was; dit heeft God met het oog op zijn gaven getuigd. En door dit geloof spreekt hij nog, nadat hij gestorven is" (Hebr. 11:4). Het geloof heeft alles te maken met het gehoorzamen aan wat God gezegd heeft.
In deze geschiedenis gaat het om twee wegen om tot God te naderen. De weg van Abel is die van het geloof. De weg van Kaïn die van eigen werken. Het draait dus om geloven wat God gezegd heeft. Blijkbaar deed Kaïn dat niet. Door het geloof bracht Abel als eerste mens een dierlijk offer. Hij deed dit in overeenstemming met Gods opdracht en in ieder geval met wat de Heere Adam en Eva al getoond had in Genesis 3:21. Zij hadden weer toegang tot God doordat het bloed gevloeid had van de dieren waarvan God de huiden had genomen om Adam en Eva daarmee te bekleden. We lezen in Hebreeën 9:22 dat er zonder bloedstorting geen vergeving is. Daarom is het ook zo belangrijk en waardevol dat wij in Christus de vergeving van onze zonden hebben ontvangen door de verlossing door het bloed (Efe. 1:7 en Kol. 1:14). Door deze verlossing en vergeving staat er niets meer tussen God en ons in!
Kaïns offer was een 'bloedeloos' offer. Geen 'leven voor een leven'. En dat ging Kaïn dan ook niet helpen.

De weg van Kaïn
Het offer dat Kaïn naar eigen goeddunken bracht, heeft niet met geloof te maken. Er wordt in het Nieuwe Testament waarschuwend gesproken over dit handelen van Kaïn. Ja, eigenlijk staat het handelen van Kaïn model voor alle latere tegenstand ten opzichte van Gods plan. Zo staat er in 1 Johannes 3:11 en 12: "Want dit is de boodschap die u vanaf het begin gehoord hebt, dat wij elkaar moeten liefhebben; niet zoals Kaïn: hij was uit de boze en sloeg zijn broer dood. En waarom sloeg hij hem dood? Omdat zijn werken slecht waren en die van zijn broer rechtvaardig". Dramatische woorden over Kaïn: "... hij was uit de boze en sloeg zijn broer dood ...". 
Over dwaalleraars schrijft Judas: "Maar deze mensen lasteren alles waarvan zij geen kennis hebben, en met de dingen die zij, net als de redeloze dieren, van nature wel begrijpen, richten zij zichzelf te gronde. Wee hun, want zij zijn de weg van Kaïn ingeslagen en hebben zich om loon in de dwaling van Bileam gestort en zijn door het tegenspreken als van Korach omgekomen" (vs. 10 en 11). Hier wordt "de weg van Kaïn" letterlijk genoemd. Het gaat in de Bijbel regelmatig over het geslacht dat zich tegen de Heere keert en dat ten tijde van de aanwezigheid van de Heere Jezus op aarde zeer actief was. Zo staat er bijvoorbeeld in Lukas 17: "Want zoals de bliksem flitst van de ene plaats onder de hemel en naar de andere plaats onder de hemel licht, zo zal ook de Zoon des mensen zijn op Zijn dag. Eerst moet Hij echter veel lijden en verworpen worden door dit mensengeslacht" (vs. 24 en 25). Tussen twee haakjes: Het woord geslacht is een ander woord dan ethnos in Handelingen 17:26, dat eigenlijk 'volk' betekent. Over het algemeen is geslacht in het Nieuwe Testament de weergave van het Griekse genea.
Over datzelfde geslacht zegt de Heere Jezus in Lukas 11: "Daarom heeft de wijsheid van God gezegd: Ik zal profeten en apostelen naar hen toe zenden, en van hen zullen zij sommigen doden en anderen vervolgen, opdat van dit geslacht afgeëist wordt het bloed van alle profeten dat van de grondlegging van de wereld af vergoten is, van het bloed van Abel tot het bloed van Zacharia, die omgebracht is tussen het altaar en het huis van God. Ja, Ik zeg u, het zal afgeëist worden van dit geslacht" (vs. 49-51). Hier wordt dit geslacht direct in verband gebracht met Kaïn. Het gaat immers over "het bloed van Abel" dat door Kaïn vergoten werd.

Het ligt niet echt voor de hand dat er door de mensheid heen een bloedlijn loopt die begon bij Kaïn en die tot op de dag van vandaag doorloopt. Dat zou betekenen dat Kaïns nageslacht de zondvloed zou hebben overleefd. En eigenlijk zou dat ook betekenen dat mensen die in vleselijke zin tot die lijn behoren, niet tot geloof in de Heere Jezus zouden kunnen komen. Het lijkt er al met al meer op dat wie zich direct tegenover het plan van God in Christus stelt, in overdrachtelijke of geestelijke zin vereenzelvigd wordt met dat geslacht; en zelfs 'adderengebroed' (nakomelingen van een slang) genoemd wordt. Voor hen geldt zoals het in Johannes 8:44a staat: "U bent uit uw vader de duivel ...". Het zijn de 'zonen van de ongehoorzaamheid' over wie de toorn van God zal komen (Efe. 5:6 en Kol. 3:6). In Filippenzen 2:15 noemt Paulus hen "een verkeerd en ontaard geslacht".

Abel vervangen door Seth
Terug naar de lijn (wél een bloedlijn) die uiteindelijk naar de Heere Jezus loopt; die van Adam naar Noach. Ook voor ons geldt dat de weg van Kaïn je niet bij God brengt. De weg van Kaïn is eigenlijk de weg van alles wat met religie, eigen werken en eigen oplossingen te maken heeft.
De weg van Abel en diens offer wijst ons op het offer van de Heere Jezus Christus, Die dé weg tot de Vader is. Vanwege de weg die Kaïn ging, loopt de geslachtslijn niet via hem, maar in eerste instantie via Abel, met name vanwege zijn geloof. Maar nadat Abel vermoord is, komt er een vervanger voor Abel; niet voor Kaïn: "En Adam had opnieuw gemeenschap met zijn vrouw en zij baarde een zoon, en zij gaf hem de naam Seth. Want, zei ze, God heeft mij ander nageslacht gegeven in de plaats van Abel; Kaïn heeft hem immers gedood" (Gen. 4:25). Het staat er duidelijk: "in de plaats van Abel". De naam Seth betekent: vervanging, vergoeding. Abel betekent: adem, ijdelheid. We kunnen Abel ook als een beeld zien van de huidige schepping, die door ijdelheid en vruchteloosheid wordt gekenmerkt. En daarmee ook als een beeld van de mens die in die schepping leeft. Seth wijst op de vervanging van dit alles.

Al met al kunnen we ook zeggen dat Abel een verwijzing is naar de Heere Jezus Christus als mens op aarde. Het offer van Abel wordt immers in verband gebracht met het offer van Christus? Hebreeën 12:24b zegt het zo: "... het bloed van de besprenging, dat van betere dingen spreekt dan dat van Abel". De Heere Jezus werd gedood door het geslacht waar Kaïn model voor staat. Seth verwijst naar de opgestane Heer, de tweede Mens, Die Abel en alles wat met hem te maken heeft, vervangt.

In het volgende artikel maken we de sprong naar de tijd na de zondvloed, de periode waarin de volkeren ontstonden die uit de drie zonen van Noach zijn voortgekomen. Net als de Heere een bepaalde geslachtslijn heeft bewaard in de tijd vóór de zondvloed, zo heeft Hij dat ook gedaan ná de zondvloed. Want ook dan zien we dat uit al die volken één lijn naar voren komt die ons bij Abraham brengt.