Hoofdstuk 16
Al Gods oordelen (zegels, bazuinen, schalen) komen daarop uit. Al in het Oude Testament staat dat Babel als laatste zal drinken van de beker van de toorn van Gods gramschap (Jer. 25) .

16:1-7
Toorn – Eigenlijk staat hier gramschap (zie 15:1 voor het onderscheid).
Eerste engel/schaal (vs. 2)
Mensen met het merkteken – Voordat God Zijn koninkrijk kan oprichten, moeten de aanbidders van satan geoordeeld worden.
Schadelijke zweer – Misschien zit er iets in het merkteken waardoor ze ziek worden. Degenen die hun ziel en zaligheid verkocht hebben aan satan, krijgen als eerste te maken met de toorn van God. Bij de plagen in Egypte was de zesde plaag met zweren.
Tweede en derde engel/schaal (vs. 3 en 4)
Water in bloed – De eerste plaag in Egypte was water veranderd in bloed. God verandert water in bloed, omdat het bloed van heiligen en profeten vergoten is. De zee is waarschijnlijk de Middellandse Zee.
Rechtvaardig – Hoe verschrikkelijk ook, God zal blijken te zijn rechtvaardig in Zijn oordeel.

16:8-9
Vierde engel/schaal (vs. 8)
Verzengende hitte – Mensen willen zich niet bekeren tot de Heere. Bekeren is hier het woord ‘metanoia’ (meta betekent: in een ander schema; noeo is: denken). Het woord betekent: ‘anders denken’, 'omdenken', ‘tot andere gedachten komen’, ‘ tot bezinning komen’. Het gaat om een ommekeer van denken. Ze wilden dus hun denken over God niet veranderen. Zij kozen verstandelijk tegen God!
Vijfde engel/schaal (vs. 10)
Troon van het beest – Die zal staan in Babel.
Zesde engel/schaal (vs. 12)
Eufraat – Een verwijzing naar Babel.
Waar de zon opgaat – Dat is het oosten. Babel ligt ten oosten van Jeruzalem en van de Eufraat, maar ten westen van de Tigris; de Tigris valt niet droog, dus dan gaat het om een leger dat vanuit Babel optrekt naar Jeruzalem.
Onreine geesten – Wordt verklaard als ‘geesten van demonen’ (Gr. ‘pneumata daimonian’).
De wereldleiders handelen niet verstandig (Ps. 2:10), want ze zijn bezeten door demonen. De antichristelijke macht wordt vermenigvuldigd in de eindtijd, waardoor wereldleiders gaan strijden met militaire middelen tegen de God van hemel en aarde, een kansloze missie.
Oorlog – Finale strijd tussen God en satan (en zijn trawanten) wordt op aarde beslecht.
Ik kom als een dief - Tussen de zesde en zevende schaal spreekt de Heere ineens Zelf en wijst op zijn komst. Voor degenen die Hem niet verwachten, komt Hij plotseling. Voor de gelovigen is het een bemoediging.
Niet naakt – Niet letterlijk; ze moeten bekleed zijn met de klederen van het heil.

16:16-18
Hij verzamelt – 'Hij' slaat terug op de draak uit vers 13.
Armageddon – Hier vindt de eindstrijd plaats (zie ook 19:19). Armageddon betekent: berg van Megiddo.
Stem uit de tempel – De tempel is geopend, zeven engelen zijn daaruit naar buiten gekomen en dan klinkt een stem uit de tempel.
Zevende engel/schaal ( vs. 17)
Het is geschied – De zeven schalen werken toe naar dit moment. De toorn, het oordeel is geschied. Het heeft de betekenis van: het is volbracht. Op het kruis is het verlossingswerk begonnen, maar het is nog niet klaar. In Zijn wederkomst maakt de Heere het werk af, d.w.z. Hij voltooit het plan van God.
In hoofdstuk 15:1 werd al gezegd dat met de laatste zeven engelen/plagen de toorn van God tot een einde zou komen. Het eindigt met stemmen, donderslagen, bliksemstralen, aardbeving, hagelstenen.
Aardbeving – Deze is van ongekende proporties: “… zo’n aardbeving, zo groot”!

16:19 Babylon
De grote stad – Uit de context is het aannemelijk dat het gaat om Babel.
Toorn – Eigenlijk staat hier gramschap (zie de vorige aflevering in AMEN 175, pag. 12, voor het onderscheid). Grimmige toorn is: de toorn van Zijn gramschap.
Babylon – Babel is gesticht door Nimrod: "En Cusj verwekte Nimrod; die begon een geweldenaar op de aarde te worden. Hij was een geweldig (in de zin van: met veel geweld) jager voor het aangezicht van de HEERE; daarom wordt gezegd: Als Nimrod, een geweldig jager voor het aangezicht van de HEERE. Het begin van zijn koninkrijk bestond uit Babel, Erech, Akkad en Kalne in het land Sinear" (Gen. 10:8-10). Nimrod betekent: rebellie of opstandig. Nimrod begon een koninkrijk, dit is de eerste keer dat dit woord voorkomt. "Heel de aarde had één taal en eendere woorden. En het gebeurde, toen zij naar het oosten trokken, dat zij een vlakte in het land Sinear vonden. Daar gingen zij wonen. En zij zeiden allen tegen elkaar: Kom, laten wij kleiblokken maken en die goed bakken! En de kleiblokken dienden hun tot steen en het asfalt diende hun tot leem. En zij zeiden: Kom, laten wij voor ons een stad bouwen, en een toren waarvan de top in de hemel reikt, en laten we voor ons een naam maken, anders worden wij over heel de aarde verspreid!" (Gen. 11:1-4). 
Een toren reikt altijd in de hemel. Het kan een eerste uitdrukking van godsdienstigheid zijn. Een naam maken is: jezelf verheffen. De opdracht aan Noach was om de hele aarde te bewonen (Gen. 8:17), maar in Babel willen ze bij elkaar blijven en ze gaan daarmee in tegen de wil van God! Ze komen in opstand. "Toen daalde de HEERE neer om de stad en de toren te zien die de mensenkinderen aan het bouwen waren, en de HEERE zei: Zie, zij vormen één volk en hebben allen één taal. Dit is het begin van wat zij gaan doen, en nu zal niets van wat zij zich voornemen te doen, voor hen onmogelijk zijn" (Gen. 11:5 en 6). Genesis is het begin van de rebellie tegen God en het hoogte- c.q. eindpunt daarvan komt in Openbaring aan de orde.
Vanaf de zondvloed tot de wederkomst is wat genoemd wordt: de tegenwoordige boze eeuw. In deze eeuw (Gr. aioon) gaat het aan de ene kant om de bouw van het koninkrijk van Babel en aan de andere kant om de bouw van het koninkrijk van God. Het koninkrijk van God is nu boven in de hemel der hemelen. Het koninkrijk van Babel is nu op aarde. Satan wordt genoemd: de god van deze eeuw (2 Kor. 4:4). Wij leven op vijandig terrein. Ons burgerschap is in de hemel. Het koninkrijk van God zal zich eerst uitbreiden naar de hemelen, dat duurt dan een tijd en vervolgens breidt dat koninkrijk zich uit naar de aarde. Maar dan moet het huidige koninkrijk van Babel eerst weggeruimd worden. Net als bij de droom van Nebukadnezar met het statenbeeld, waar het beeld helemaal wordt verpulverd door de steen (Dan. 2:44). Het beeld stelt een tijdlijn voor: het Babylonische rijk, het Medo-Perzische rijk, het Griekse rijk, het Romeinse rijk. "Dat u verder de voeten en de tenen, gedeeltelijk van leem van een pottenbakker en gedeeltelijk van ijzer, gezien hebt – dat zal een verdeeld koninkrijk zijn. Het zal iets hebben van de hardheid van ijzer – juist daarom zag u ijzer vermengd met modderig leem. En de tenen van de voeten, gedeeltelijk van ijzer en gedeeltelijk van leem – dat koninkrijk zal gedeeltelijk sterk zijn en gedeeltelijk broos. Dat u gezien hebt ijzer vermengd met modderig leem – ze zullen zich door menselijk zaad vermengen, maar ze zullen zich niet aan elkaar hechten, zoals ijzer zich niet vermengt met leem" (Dan. 2:41-43). Het gedeelte van ijzer en leem zou (een deel van) het (herstelde) Romeinse rijk kunnen zijn, vermengd met de Arabische wereld en Israël. Het gedeelte over menselijk zaad is lastig te verklaren, het zou zelfs ook nog kunnen wijzen op inmenging van gevallen engelen, zoals in Genesis 6:2.
De steen: "In de dagen van die koningen zal de God van de hemel echter een Koninkrijk doen opkomen dat voor eeuwig niet te gronde zal gaan en waarvan de heerschappij niet op een ander volk zal overgaan. Het zal al die andere koninkrijken verbrijzelen en tenietdoen, maar zelf zal het voor eeuwig standhouden" (Dan. 2:44). De tijd tussen de benen en de voeten is onderbroken door de tijd waarin wij nu leven. De macht achter de rijken is de macht van Babel, tegen God gericht. Babel betekent in hun eigen taal: poort van God, het is religieus, uiterlijk. In het Hebreeuws betekent het: verwarring. Babel is de god van wanorde, maar God is de God van orde. Babel staat voor chaos, leugen, wetteloosheid. God staat voor liefde, trouw, waarheid, ordening en vrede. Babel gaat om wat de mens zelf maakt, de materie en materialisme, dat komt van mater: moeder aarde. Maar de zichtbare dingen zijn niet blijvend: "Wij houden onze ogen immers niet gericht op de dingen die men ziet, maar op de dingen die men niet ziet; want de dingen die men ziet, zijn van het ogenblik, maar de dingen die men niet ziet, zijn eeuwig" (2 Kor. 4:18).
Uiteindelijk wordt dus het rijk van de Steen opgericht, die de gehele aarde zal vullen. Dit is het Koninkrijk van God c.q. van Israël dat wereldheerschappij zal hebben. Ooit zei God via Mozes tegen Israël: "Nu dan, als u nauwgezet Mijn stem gehoorzaamt en Mijn verbond in acht neemt, dan zult u uit alle volken Mijn persoonlijk eigendom zijn, want heel de aarde is van Mij. U dan, u zult voor Mij een koninkrijk van priesters en een heilig volk zijn. Dit zijn de woorden die u tot de Israëlieten (lett. zonen van Israël) moet spreken" (Exod. 19:5 en 6; zie ook Openb. 1:6). Dit wordt in de toekomst vervuld. In AMEN is vele malen over Babel/Babylon geschreven. Vul (een van) deze woorden in op de AMEN-site in de zoekfunctie en u zult vele artikelen aantreffen.

16:20-21
Eilanden en bergen – Er vindt een verandering plaats aan de kosmos, de geschapen wereld. Dan is er weer een groot stuk land en zitten alle continenten weer aan elkaar, zoals het was vóór de dagen van Peleg (Gen. 10:25). Precies in het midden van de aarde ligt dan Israël en van daaruit zal het koninkrijk uitgebreid worden tot aan het uiterste van de aarde. Uiteindelijk zal de aarde vol zijn van de heerlijkheid van de Heere: "Maar de steen die het beeld getroffen had, werd tot een grote berg en vulde de hele aarde" (Dan. 2:35).
Hagel – Hagel correspondeert met de zevende plaag in Egypte. Hierna is het oordeel voorbij. En komt het koninkrijk van God op aarde.
Talent – Het gewicht van een talent is niet exact bekend; het kan tussen de 30-70 kilo zijn.

Hoofdstuk 17

Openbaring 17 en 18 kun je leggen naast Jeremia 50 en 51 (zie ook Jes. 13 en 14). Een gedeelte van de profetie uit Jeremia is vervuld, maar een ander gedeelte zal in de toekomst nog vervuld worden. Bijvoorbeeld: "Plotseling is Babel gevallen en stukgebroken" (Jer. 51:8a). Dit is in het verleden niet gebeurd, maar dit zal nog wel gebeuren: "Wee, wee de grote stad Babylon, de sterke stad, want in één uur is uw oordeel gekomen" (Openb. 18:10).

17:3
In geest – Johannes was er niet fysiek (vgl. 1:10; 4:2 en 21:10).
Zeven koppen en tien horens – Vergelijk 13:1 (zie voetnoot onder dit artikel).
Woestijn – Dit is een eenzame of woeste plaats. "De last over de woestijn aan de zee. Zoals wervelwinden in het Zuiderland voorbijtrekken, komt het uit de woestijn, uit een vreselijk land. Een hard visioen is mij bekendgemaakt: de trouweloze handelt trouweloos, de verwoester verwoest. Trek op, Elam! Beleger Babel, Medië! Al haar zuchten heb Ik doen ophouden" (Jes. 21:1 en 2). In verband met Babel wordt er gesproken over een woestijn aan de zee.

17:4
Vrouw – Symbool van Babel (zie 17:5 en 18). De stad zal herbouwd worden.
Gruwelen, onreinheid en hoererij – In het Oude Testament heeft dit betrekking op Israël, omdat Israël het verbondsvolk is, waarmee God een huwelijksverbond heeft gesloten. Israël heeft overspel gepleegd ten opzichte van haar man, de HEERE. Maar in dit vers gaat het over Babel en Babel bestaat uit heidenen. In de tijd van Daniël zaten er Joden in het landsbestuur, namelijk Daniël en zijn drie vrienden. Vandaag zitten Joden ook in het bestuur van belangrijke steden en bedrijven, ze hebben bijvoorbeeld grote invloed op Wallstreet, het financiële centrum in New York en in London City. De macht en rijkdom zijn van oudsher vooral in handen van grote, puissant rijke families, waarbij de families Rothschild en Rockefeller bovenaan staan.
Purper – Een kleurmengsel van blauw en rood. De koninklijke kleur, waardigheid.
Scharlaken – Een rode kleur die symbool staat voor de zonde (Jes. 1:18b).
Goud, edelgesteente – Een uiting van rijkdom en heerlijkheid. Net als bij de overdekkende cherub, de tegenstander van God (Ezech. 28:13 en 14).

17:5
Naam – De naam op haar voorhoofd is: Geheimenis. Het grote Babylon is een geheimenis. Dit geheimenis wordt in de eindtijd openbaar: een systeem van goddeloosheid, rijkdom, hoererij, gruwelen (= afgoderij), kortom: ultieme ongerechtigheid.
De profeet Zacharia heeft een merkwaardig visioen gehad, dat in het licht van de eindtijdgeschiedenis een bijzondere betekenis kan hebben: "En de Engel Die met mij sprak, trad naar voren en zei tegen mij: Sla toch uw ogen op en zie wat daar tevoorschijn komt. Ik zei: Wat is dat? Hij zei: Dat is een efa die tevoorschijn komt. Hij zei: Dat is het oog dat over hen waakt (lett. : zo ziet het eruit) in heel het land. En zie, een loden deksel werd opgelicht, en er was een vrouw, die midden in de efa zat. En Hij zei: Dit is vrouwe Goddeloosheid. Hij wierp haar terug midden in de efa en Hij wierp het loden gewicht op de opening ervan. Ik sloeg mijn ogen op en zag, en zie, twee vrouwen kwamen tevoorschijn met de wind onder hun vleugels. Zij hadden vleugels als de vleugels van een ooievaar en zij tilden de efa op tussen de aarde en de hemel. Toen zei ik tegen de Engel Die met mij sprak: Waar brengen zij deze efa heen? Hij zei tegen mij: Naar het land Sinear om voor haar een huis te bouwen. Is het gereed, dan wordt zij daar op haar voetstuk geplaatst" (Zach. 5:5-11). Een efa is een inhoudsmaat voor droge goederen (graan, voedsel), het is een symbool voor handel. "En het gebeurde, toen zij naar het oosten trokken, dat zij een vlakte in het land Sinear vonden. Daar gingen zij wonen. In Sinear kwam eertijds de mens(heid) in opstand tegen God: “Kom, laten wij voor ons een stad bouwen, en een toren waarvan de top in de hemel reikt, en laten we voor ons een naam maken, anders worden wij over heel de aarde verspreid!" (Gen. 11:2-4). 
De ongelovige Joden, ofwel ‘vrouwe Goddeloosheid’, worden naar Babel gebracht en daar wordt voor hen een huis gebouwd en dan wordt zij op een voetstuk of fundament gezet. Destijds, bij de Babylonische ballingschap, zijn de inwoners in drie deportaties naar Babel gebracht. Ze kregen van God de opdracht: "Bouw huizen en woon erin, leg tuinen aan en eet de vrucht ervan, neem vrouwen en verwek zonen en dochters, neem vrouwen voor uw zonen en geef uw dochters aan mannen, zodat zij zonen en dochters baren. Word daar talrijk en verminder niet in aantal" (Jer. 29:5 en 6). Uitgaande van de profetie van Zacharia is het goed mogelijk dat in de eindtijd Joden naar Babel gaan of worden gebracht. En dat zij mede de elite vormen die het dan voor het zeggen heeft. Je krijgt dan een samensmelting tussen Jeruzalem als het religieuze centrum, daar wordt het beeld opgericht en is de valse profeet en Babel als het handelscentrum. En Jeruzalem wordt dan bestuurd vanuit Babel. Ook Petrus was in Babylon (1 Pet. 5:13).
Grote Babylon – ‘Grote’ geeft niet per se de afmeting van de stad aan, maar vooral de belangrijkheid en het hele rijk, het (goddeloze) systeem dat erachter zit. Groot dus in de zin van belangrijk en machtig. De stad Babel als exponent van het rijk der duisternis, waar de kooplieden c.q. de groten der aarde in de eindtijd hun zetel hebben (Openb. 18:23).

17:6
Heiligen en getuigen van Jezus – Dit zijn Joden die in Israël wonen, daar waar het beeld van het beest wordt opgericht. Het volk wordt verleid een beeld te maken en dat te aanbidden en de meeste Joden zullen dat doen en ontvangen het merkteken. De gelovigen die weigeren worden uitgesloten of gedood om hun getuigenis. Het woord ‘heiligen’ slaat in de Bijbel meestal op Israël en soms op engelen.
Verwonderd – Johannes was verwonderd over de naam en dat de vrouw dronken was van het bloed van de heiligen. Want het gaat over zijn volksgenoten.

17:8
Beest – Het beest was er in het verleden, het is er op dit moment niet, maar het zal opkomen uit de afgrond. De afgrond stond hier nog steeds open.
Beest uit de afgrond – Dit is het beest uit de zee. De wateren bedekken de afgrond (zie ook hoofdstuk 20). Vergelijk 13:1 en 11:7.
Aarde – In dit vers gaat het over Israël.
Boek des levens – Heeft eveneens te maken met Israël.

17:9-13
Zeven koppen – Dit zijn zeven bergen (koninkrijken) en zeven koningen (zie voetnoot onder dit artikel)
Korte tijd – De 7e c.q. 8e koning (vs. 10 en 11) zal maar kort regeren tijdens de laatste jaarweek.
Koningschap – Koningschap en koninkrijk hebben hetzelfde grondwoord (basileia). Bij koninkrijk denk je meer aan het gebied waarover geheerst wordt. Bij koningschap denken we meer aan de persoon die heerst.
Eensgezind – Zoals in het begin: "en de HEERE zei: Zie, zij vormen één volk en hebben allen één taal. Dit is het begin van wat zij gaan doen, en nu zal niets van wat zij zich voornemen te doen, voor hen onmogelijk zijn" (Gen. 11:6). Er zullen tien heersers zijn van tien rijken in het Midden-Oosten en zij geven hun macht aan het beest en zullen samen met het beest heersen.

17:14-18
Lam - Eigenlijk staat er een verkleinwoord: Lammetje.
Heere der heren en Koning der koningen – In hoofdstuk 19 is dit één van de namen van de Ruiter op het witte paard (19:16).
Wateren – Dit is een beeld van de volkeren. De leider in de eindtijd komt voort uit de volkeren, in hoofdstuk 13 genoemd: het beest uit de zee.
Horens – De horens haten de hoer. Waarom dat zo is, wordt niet vermeld. Als we echter denken aan wat we hierboven schreven over Joden die naar Babel gaan (‘vrouwe Goddeloosheid’) en daar een leidende rol zullen spelen, kunnen we ons er iets bij voorstellen. De haat tegenover Joden, die er door de eeuwen heen is geweest, zal kennelijk ook in de eindtijd een rol spelen.
Koninklijke heerschappij – Het gaat hier over koningschap.
Vrouw – Dit is de grote stad, dat is Babylon.

Voetnoot
Om zicht te krijgen op de hier genoemde bergen, koppen, koninkrijken, e.d. is een uitvoerige beschouwing van Daniël 2, 7, 8 en Openbaring 13 en 17 nodig. Dat is te omvangrijk om dat in deze artikelenserie op te nemen.
Vergelijk van genoemde hoofdstukken maakt duidelijk dat de opeenvolgende (wereld)rijken uitlopen op het laatste rijk, dat zich met name in het Midden-Oosten zal manifesteren. We zien vandaag dat de Westerse hegemonie (VS en West-Europa) afbrokkelt en verschuift naar het Oosten (Rusland, China, India e.a.). Concluderend uit wat de Bijbel leert (m.n. in Daniël en Openbaring), zal de macht zich uiteindelijk concentreren in het Midden-Oosten, in Babel en Jeruzalem. Daar zullen de machthebber (het beest uit de zee) en zijn handlanger (het beest uit de aarde) optreden tot het oordeel van de Almachtige zich zal voltrekken. Dan is de heidense heerschappij (de ‘tijden der heidenen’) ten einde en zal de Heere der heren en Koning der koningen zich openbaren en Zijn rijk van gerechtigheid en vrede op aarde vestigen, met (een hersteld) Jeruzalem als wereldhoofdstad.