De gevangenschap van Jozef

Hij had niets verkeerds gedaan; geen aanwijsbare overtreding begaan. Hij was onschuldig gevangen. En dat net in een fase van zijn leven waarin de zaken wat beter gingen. Nadat hij eerst een tijd met een karavaan als slaaf moest meelopen, kwam hij terecht als dienstknecht bij een baas, waar hij opviel door zijn eerlijkheid. Hij werd zo eerlijk bevonden dat hij een fantastische plaats kreeg als hoofd van de huishouding. Alleen de vrouw van de baas zag in hem een vervulling van een leeg leven. Daaraan wilde hij niet mee werken en vervolgens werd hij beschuldigd van verkrachting. Eerlijkheid duurt soms korter dan we denken. Zijn rechtschapenheid was de kortste weg naar de gevangenis.

Daar zat hij dan. Ongetwijfeld peinzend over de wil van God voor zijn leven. Toch was de Heer ook daar. Want ‘al wat hij ondernam lukte’ (Gen. 39:23). Hij had niet willen zondigen tegen God. Gods wet was in zijn hart geschreven. Toch was hij van zijn vrijheid beroofd. Kunnen we hierin nog iets van Gods genade zien? Genade stelt toch juist in de vrijheid? Door Gods genade echter won Jozef – want over hem denken we na – de genegenheid van de baas over de gevangenis. Van hem mocht Jozef naar eigen inzicht in de gevangenis werken. Hij werkte mee aan de vrijheid van een medegevangene die ook ten onrechte was beschuldigd. Opende dit ook voor Jozef de weg naar de vrijheid? Hij hoopte het. “Blijf aan mij denken, wanneer het u goed zal gaan; toon mij uw dankbaarheid door van mij gewag te maken bij Farao, en breng mij uit dit huis. Want gestolen ben ik uit het land der Hebreeën, en ook hier heb ik niets gedaan, waarom zij mij in dit kerkerhol hadden kunnen zetten…” Deze boodschap gaf hij mee aan de schenker die zijn erebaantje terugkreeg. Maar, “de overste der schenkers dacht niet aan Jozef, maar vergat hem.” Pas twee jaren later kreeg ook Jozef een erebaan doordat er weer aan hem gedacht werd. Jozef, de meesterdromer werd onderkoning, de op één na machtigste man in het rijk Egypte.

Gods genade gaat soms vreemde wegen. We voelen ons na enkele grote tegenslagen weer een beetje op de rails. In dat spoor willen wij verder, totdat plotseling de zaken er weer ongunstig voor staan. We vragen ons af of God altijd daar is waar wij zijn. Betekent Gods leiding niet dat we voorspoed mogen verwachten in wat we ondernemen? Een beetje geluk aan onze kant is toch niet teveel gevraagd? Soms moeten we lang op een antwoord wachten. Soms duurt het jaren dat we weer de vrijheid proeven van het leven. Echter, dan hebben we leren verstaan dat dit leven alleen geleefd kan worden met Hem die het Leven is. Als wij Zijn weg leren gaan, raken we soms het spoor bijster, maar God werkt altijd in het verborgene aan Zijn plan met ons leven. Dat is soms spoorzoeken, ons gevangen voelen in de omstandigheden. Als we echter blijven vertrouwen dat God een goede God is, zullen we anderen tot zegen zijn. Het kan zijn dat wij, gevangen net als Jozef, door God uitgezonden zijn om anderen te leren dat er een innerlijke vrijheid is. Een vrijheid waarin we overvloedig gevoed worden door Gods Woord (Ps. 105:17-22; Gen. 50:19-21). Vrij om dit voedsel te mogen uitdelen in tijden van geestelijke hongersnood!

De gevangenschap van Johannes de Doper

Een paar duizend jaar later. “Is Hij het nu wel, of is Hij het nu niet?” Johannes, bijgenaamd ‘de Doper’ vroeg zich dit af terwijl hij zijn gevangenismuren bekeek. Hij herinnerde zich het moment dat hij Jezus zag aankomen en toen zeker wist: Hij is het. “Zie het Lam van God dat de zonde der wereld wegneemt.” En “Ik heb gezien dat de Geest nederdaalde als een duif uit de hemel en Hij bleef op Hem.” Hij hoorde zichzelf weer de woorden uitspreken: “Ik heb gezien en getuigd dat deze de Zoon van God is.” (Joh. 1:29-34) Als evangelist hoorde hij zichzelf de boodschap verkondigen: “De Vader heeft de Zoon lief en heeft Hem alles in handen gegeven. Wie in de Zoon gelooft, heeft eeuwig leven; maar wie aan de Zoon ongehoorzaam is, zal het leven niet zien, maar de toorn van God blijft op Hem!”

Wat een zegen kreeg Johannes op zijn werk. Hij had vele Israëlieten gedoopt. Hij was geweldig gebruikt door God. Hij wist ook dat hij, als wegbereider niet in de schaduw kon staan van Jezus, ‘De Weg’! “Hij moet groeien en ik moet minder worden.” Dat had hij zelf gezegd. Wat was het gevolg? De gevangenis.

We bidden soms met grote woorden. “Heer, neem mij, vul mij, breek mij en zend mij.” Ja, maar als we worden afgebroken door dingen die we niet meer in de hand hebben, slaat de vertwijfeling toe. Is God wel zo goed? Is Hij wel betrokken bij ons leven? Zal er echt geen haar van ons hoofd gekrenkt worden? Philip Yancey schrijft in zijn boek ‘De Bijbel die Jezus heeft gelezen’:

“Waarom krijgen we niet meer duidelijke bewijzen van Gods grootheid? Waarom zijn geleerden die hun leven lang de wonderen van de schepping bestuderen, minder geneigd deze wonderen aan God toe te schrijven, dan ongeletterden? Waarom is onze eeuw zo geteisterd door goddeloze tirannen als Staling, Hitler, Idi Amin, Pol Pot? Waarom zijn in deze eeuw meer christenen ter dood gebracht om hun geloof, dan in alle voorgaande eeuwen samen? God is goed? Waarom stierven al die joden en christenen in de holocaust? Hoe kunnen de christenen in Soedan en Mozambique God danken als ze sterven van de honger?”

Soms valt de wereld rondom ons in stukken en raken we gevangen in onze twijfels en vragen.

Ook Johannes had de weg van ‘minder worden om Christus meer te laten worden’ anders ingeschat. Hij liet zijn leerlingen vragen aan Jezus: “Bent U het die komen zou of hebben wij een ander te verwachten?” Het antwoord was dat Johannes opnieuw moest kijken naar Jezus (Matt.11:1-4). Niet lang daarna werd hij onthoofd. De weg was bereid en de wegbereider zelf kon niet meer in de weg staan. Zijn hoop is nu de openbaring van het Koninkrijk dat hij en Jezus predikten.

In onze vragen en twijfels moeten we van Gods Woord leren en kijken naar de Here Jezus. Wie was Hij? Wat deed Hij? Hoe sprak Hij? Dit betekent van ons oude leven afleggen en opgaan in het nieuwe! Dat maakt ons los van onszelf en onze vragen. We mogen ze wel stellen, maar wel met het ‘onthoofde’ hoofd naar boven! Net als Johannes de Doper.

De gevangenschap van Paulus en Silas

Het hoofd dus naar boven. Aanbidding en lofprijzing als lichten in de duisternis van de gevangenis. We zouden toch verwachten dat wanneer duistere machten gehoorzaam zijn aan de woorden van Paulus, aardse machten niets meer hebben in te brengen? Het tegendeel blijkt waar. Waar de centen in het gedrang komen worden aardlingen furieus. De eigenaars van een slavin met een waarzeggende geest zagen de mogelijkheden verdwijnen om haar uit te buiten en sleurden Paulus en Silas in de gevangenis. Ze werden voor en in het blok gezet
(Hand. 17:16-23).

Wie zou geen andere verwachtingen hebben? Als God ons zo zou zegenen dat zelfs demonen op de vlucht gaan, dan mogen we toch niet gevangen raken door wat mensen ons aandoen. Paulus en Silas werden met de roede gegeseld, hun rug open tot bloedens toe. Een koude douche zal hen niet gegeven zijn. Blijf dan eens in een goed humeur. Aan zingen kunnen we helemaal niet denken. Anderen hebben teveel noten op hun zang. Wij zijn aan het einde van ons liedje.

Hoe anders is het bij Paulus en Silas. Zij gingen in gebed en ‘zongen Gods lof’. Een lofprijzing bedoelt om God te eren. In de gevangenis? Ja, juist daar! Want – dat staat er zo mooi bij geschreven – de ‘gevangenen luisterden naar hen’. Wat zouden ze anders moeten doen? Ze hadden ook tegen Paulus en Silas kunnen schelden dat zij hun mond moesten houden omdat ze wilden slapen! Het was tenslotte middernacht. Toch niet! Er was iets in dit zingen dat ze wel moesten luisteren.

Waarom hebben wij als gelovigen soms zo veel op- en aanmerkingen op mensen? Zou het kunnen omdat wij mensen zien als evangelisatieobjecten en niet als mensen? Of omdat we niet met hen gevangen zitten in hun wereld? (Hebr. 13:3). Wonend in dezelfde wereld, op dezelfde aarde en we maken vaak dezelfde dingen mee. We doen soms zo wereldvreemd en spreken ons eigen taaltje. Als we echter kunnen laten zien dat wij zelfs in de gevangenis nog hoop kennen en God willen eren, dan moet dit bij anderen iets ‘losmaken’.

Dit is het einde,
dit doet de deur….
dicht

Zingen in zulke omstandigheden laat de aarde op zijn grondvesten schudden. De wereld zal niet meer dezelfde zijn. Gevangenschap wordt vrijheid. Niet alleen voor Paulus en Silas want de ‘boeien van allen raakten los. “Dit is het einde, dit doet de deur…. dicht”, dacht de gevangenisbewaarder toen alle deuren juist open gingen. We moeten eerst tot het besef komen van ons eigen einde, om een nieuw begin te kunnen maken.

Slot

Gevangenschap hoeft niet te betekenen dat we onze innerlijke vrijheid kwijtraken. Het gaat in het leven met God ook niet om uiterlijke veranderingen en verbeterde levensomstandigheden. Het gaat om innerlijke keuzes in de vragen en het lijden. Kiezen we voor zelfmedelijden of meelijden? Kiezen we voor het vasthouden van de vragen of voor het opzien naar Hem Die het antwoord heeft en eens zal geven? Kiezen we voor de smartlap of voor de lofprijzing. De keuze is aan ons!