De verschillende namen die in de Bijbel aan de Heilige Geest gegeven worden hebben aIle hun eigen betekenis en staan in verbinding met Zijn natuur, Zijn werk en de verschillende relaties waarin Hij tot anderen staat.
1. De Geest (l Tess. 5:19; 1 Tim. 4:1)
Deze naam laat ons de Heilige Geest zien in de aard van Zijn wezen. Hij is een Geest en behoort daarom tot de wereld der onzienlijke dingen. Hij is dus een persoonlijkheid zonder zichtbare vorm. Daarom wordt Hij ook vergeleken met de wind. Men ziet Hem niet maar ervaart Zijn kracht. Daarom wordt het woord 'pneuma' (adem, wind) gebruikt om Hem aan te duiden.
2. De Geest van God (Gen. 1:2; Matt. 3:16)
De Heilige Geest behoort niet alleen tot de wereld der geestelijke wezens, maar Hij is ook van hen onderscheiden en boven hen verheven, omdat Hij 'God' is. De 'Geest Gods' heeft deel aan het scheppingswerk en is daarom almachtig (Gen. 1:2; Ps. 104:30). Hij is alomtegenwoordig (Ps. 139:7). Hij openbaart de Goddelijke dingen en is alwetend: 2 Kronieken 15:1; 1 Korinthe 2:10.
3. De Heilige Geest (2 Kor. 13:13)
Hij onderscheidt Zich van alle andere geesten. Deze naam spreekt ook van Zijn zedelijke natuur. Hij is volkomen afgezonderd ook van alle kwaad. Heiligheid is een der fundamentele eigenschappen van God. De Heilige Geest kan zich niet openbaren waar de zonde heerst. Het zondige vlees en de Geest staan tegenover elkaar (Gal. 5:17). De opsomming van alles wat een gelovige heeft af te leggen (leugen, toom, diefstal, vuile taal) wordt beëindigd met de vermaning: "En bedroeft de heilige Geest Gods niet" (Efe. 4:25-30).
4. De Geest van Christus (Rom. 8:9)
Met betrekking tot de schepping is Hij 'de Geest van God.' Met betrekking tot de herschepping is Hij 'de Geest van Christus.' Als 'de tweede Mens' staat Christus aan het hoofd van de nieuwe schepping (Rom. 5). De Heilige Geest is ook door Christus gezonden na Zijn hemelvaart (Joh. 16:7; Hand. 2:33) om het werk der verlossing op aarde voort te zetten.
5. De Eeuwige Geest (Hebr. 9:14)
Deze naam wijst op Zijn God-zijn. Hij is zonder begin en zonder einde. Hij is de Bron van alle leven en daardoor verheven boven het tijdelijke, boven alle eeuwen. Als de eeuwige Geest is er van Hem geen verleden, heden en toekomst, maar alleen het al tijddurende heden.
6. De Geest des levens (Rom. 8:2)
Als zodanig brengt Hij de verwerkelijking van het nieuwe leven in de gelovige. Ook straks voor het lichaam van de gelovige. Onze sterfelijke lichamen zullen door God levend gemaakt worden wegens Zijn Geest die in ons woont (Rom. 8:11).
7. De Heilige Geest der belofte (Efe. 1:13)
Dat spreekt ons van de grote trouw van God in de vervulIing van Zijn beloften en van Zijn medeleven met de Zijnen.
8. De Geest van het Zoonschap (Rom. 8:15)
Het gaat hier niet om het werk van de Heilige Geest in het werk der wedergeboorte maar om de verwerkelijking van alIes wat het gevolg is van het uit God geboren zijn. Wij zijn niet alleen kinderen van God wat onze relatie tot God betreft, maar ook Zonen van God wat onze positie betreft. Dat brengt voorrechten maar ook verantwoordelijkheid mee.
9. De Geest van genade (Hebr. 10:29, Zach. 12:10)
Als zodanig deelt de Heilige Geest de verdiensten, door Christus aan het kruis verworven, uit aan hen die -niet pleitend op eigen verdiensten- zich volkomen aan Christus toevertrouwen.
10. De Geest der heerlijkheid (1 Petr. 4:14)
Dat is de Geest van Christus, want Hij is de Heer der heerlijkheid, zie Jakobus 2:1. We vinden in deze tekst twee tegenovergestelde begrippen 'lasteren' en 'verheerlijken'. Als de wereld een gelovige smaadt om de naam van Christus wordt de Geest der heerlijkheid wel gelasterd door de wereld, maar God wordt verheerlijkt in de gelovige. Wie deel heeft aan het lijden van Christus heeft ook deel aan Zijn heerlijkheid (Romeinen 8:7).
11. De Geest van de waarheid (Joh. 14:17; 15:26; 16:13)
Waarheid is in de Bijbel alles wat God heeft geopenbaard over Zichzelf en over de mens. Ze is de uitdrukking van Gods gedachten, van Zijn raadsbesluiten, van Zijn wil.
"Uw Woord is de Waarheid" (Joh. 17:17, Ps. 119:160). Christus is de Waarheid, omdat Hij God ten volle geopenbaard heeft (Joh. 14:6). De Heilige Geest is de Geest der Waarheid omdat Hij Christus openbaart en daardoor God.
12. De Geest van geloof (2 Kor. 4:13)
Het geloof is in zekere zin een gave van God en wordt gewerkt door de Heilige Gcest. Het is ook de Geest Die ons voortleidt op de weg van het geloof en ons geloof vermeerdert.
13. De Geest van wijsheid (Efe. 1:17)
Als zodanig is de Geest de bron van alle wijsheid, kennis en geestelijk verstand. Alleen door de Geest kunnen we de dingen verstaan van God (l Kor. 2:14). Paulus bidt dat de gelovigen te Kolosse vervuld mochten worden met de kennis van Gods wil, in alle wijsheid en geestelijk inzicht (Kol. 1:8).