Algemeen
Meer dan de brief aan de Efeziërs, de tweelingbrief van de Kolossenzenbrief, gaat deze brief over de positie van Christus en ligt er meer nadruk op leerstellige waarheden. De Efeziërsbrief spreekt meer over de positie van het Lichaam van Christus.
Schrijver, ontstaan en bestemming
Waarschijnlijk is deze brief tegelijk met de Efeziërsbrief geschreven in de eerste helft van de tweejarige gevangenschap van Paulus in Rome (61-63 na Christus; Hand. 28). Beide brieven worden kennelijk door Tychikus overgebracht, die de geadresseerden bovendien meer zou vertellen over Paulus' omstandigheden (Efe. 6:21 en 22 en Kol. 4:7 en 8). De Filippenzenbrief is aan het einde van die tweejarige periode geschreven. Zo zijn dus de drie gemeentelijke brieven voor het Lichaam van Christus vanuit gevangenschap geschreven. De in Kolossenzen 4:15 en 16 genoemde brief aan Laodicea is waarschijnlijk de brief die wij kennen als de Efeziërsbrief. Men meent dat de woorden "[te Efeze]" (Efe. 1:1) er oorspronkelijk niet stonden (vandaar dat het tussen vierkante haken staat). De Efeziërsbrief moet daarom ook zeker niet gezien worden in verband met de brief aan Efeze uit Openbaring 2:1-7.
Hoewel Paulus brieven geschreven heeft aan Laodicea en Kolossenzen, vinden we in het boek Handelingen geen verslag van zijn bezoek aan die steden; laat staan van zijn werk aldaar. Waarschijnlijk heeft hij beide steden zelfs nooit bezocht! In Kolossenzen 1:4 en 9 schrijft hij dat hij "gehoord" heeft van het geloof van de Kolossenzen (vgl. ook Efe. 1:15). Op die manier drukt Paulus zich niet uit in de Filippenzenbrief, die hij immers gezien had (Hand. 16:12-40 en Fil. 1:30). Daarbij komt dat de Kolossenzen de "genade Gods in waarheid" hadden leren kennen door de bediening van Epafras.
Zowel de Efeziërs- als de Kolossenzenbrief zijn dan ook minder 'persoonlijk' dan de Filippenzenbrief.
Doel en inhoud
In het artikel over de Efeziërsbrief zeiden we dat de drie gevangenschapsbrieven elk aan heiligen en gelovigen "in Christus" geschreven zijn; terwijl zijn vroegere gemeentelijke brieven overwegend tot 'gemeenten te ...' zijn gericht. Een ander kenmerk is dat ze het (verborgen) plan van God met betrekking tot de Gemeente van nu, het Lichaam van Christus, openbaren. In de Kolossenzenbrief wordt de basis van deze 'leer' aangaande het Lichaam van Christus compleet gemaakt. Deze brieven informeren ons dus over onze positie en wandel. Een derde kenmerk van deze brieven is, dat Paulus telkens uitvoerig zijn gebed voor de gelovigen omschrijft. Veel meer dan in de andere gemeentelijke brieven (waar Paulus, als hij het al had over zijn gebed, vooral dankt), komt in deze drie brieven zijn bidden (in de zin van vragen) naar voren. En waar hij om vraagt, is steeds hetzelfde: kennis (Grieks: epignoosis, diepere kennis, kennis die hoger ligt dan het algemene kennen, erkentenis):
Efeziërs 1:17 "opdat (...) God (...) u geve de Geest van wijsheid en van openbaring om Hem recht te kennen" (lett.: "u geve een geest van wijsheid en openbaring in Zijn kennis";
Filippenzen 1:9 "dit bid ik, dat uw liefde nog steeds meer overvloedig moge zijn in helder inzicht en alle fijngevoeligheid" (lett.: "meer overvloedig moge zijn in kennis" en
Kolossenzen 1:9 "voor u te bidden en te vragen, dat gij met de rechte kennis van zijn wil vervuld moogt worden".
In deze teksten staat dus steeds hetzelfde Griekse woord epignoosis. Willen we werkelijk "onderscheiden, waarop het aankomt" (Fil. 1:10), dan is het nodig te bidden om deze kennis. De heerlijke dingen van de boodschap van de verborgenheid zijn in eerste instantie zó verborgen voor ons verstand dat God ze niet zomaar heeft laten optekenen. Nee, telkens als Zijn dienstknecht daarover moest schrijven, ging dat vergezeld van een gebed om die kennis te ontvangen. Waaróm verblijdde Paulus zich bijvoorbeeld in zijn zware strijd (Kol. 2:1 e.v.); wat betékent het dat we met Christus opgewekt zijn (Kol. 3:1); wat zíjn de zegenen die verbonden zijn aan onze in Christus verborgen positie (Kol. 3:3) en wat ís onze hoop precies (Kol. 3:4)? Door vervulling met kennis gaan we het begrijpen!
Kernteksten
"Hun heeft God willen bekendmaken, hoe rijk de heerlijkheid van dit geheimenis is onder de heidenen: Christus onder u, de Hoop der heerlijkheid (...) Nu gij Christus Jezus, de Here, aanvaard hebt, wandelt in Hem ..." (hfdst. 1:27 en 2:5).
De structuren die in deze artikelenserie staan, zijn deels gebaseerd op die van Dr. E.W. Bullinger en C.H. Welch.
Voor meer informatie over het ontstaan en de chronologie van de Nieuwtestamentische brieven raden we de Morgenrood-uitgave Gods Woord wijst ons de weg (ISBN 90-6694-199-5) aan. Voor een mooie uiteenzetting over de Kolossenzenbrief raden we u de onder de titel Wandelen met Christus verschenen boekjes van Sebastiaan de Graaf aan. Deel I gaat over De basis (ISBN 90-6694-248-7) en deel II over De praktijk (ISBN 90-6694-251-7). Te bestellen bij Everread Uitgevers: 0343-594495.