Gods liefde in de man-vrouw relatie
God schiep Adam met een behoefte die niet kon worden vervuld door de aanwezigheid van God alleen. Adam moest zo leren liefhebben dat hij daarmee kon aantonen dat God liefde is. Alleen was Adam zich daarvan niet bewust toen Hij rondwandelde in de hof van Eden. Welke weg koos God om deze behoefte op te wekken?
We lezen daarover in Genesis 2:19 en 20: “En de HERE God formeerde uit de aardbodem al het gedierte des velds en al het gevogelte des hemels. Ook bracht Hij het tot de mens, om te zien hoe deze het noemen zou, en zoals de mens elk wezen noemen zou, zo zou het heten. En de mens gaf namen aan al het vee, aan het gevogelte des hemels en aan al het gedierte des velds... maar voor zichzelf vond hij geen hulp die bij hem paste.”
God maakt een twee-eenheid
God gaat Adams behoefte aan liefde vervullen. Hij bouwt Eva uit de zij van Adam. Wonderlijk is dat. Het laat zien dat Adam en Eva samen één compleet mens zijn, sterk in eenheid. Toch zijn ze verschillend en van elkaar te onderscheiden. Augustinus zei: “Als het Gods bedoeling was dat de vrouw over de man zou heersen, zou Hij haar uit Adams hoofd hebben genomen. Als het Zijn bedoeling was dat zij Adams slaaf was, zou Hij haar uit zijn voeten hebben gemaakt. God nam de vrouw uit de zij van de man omdat Hij haar als een hulp maakte, gelijkwaardig aan hem; van onder zijn arm, opdat ze beschermd zou zijn; dichtbij zijn hart, opdat ze bemind zou zijn.”
God keek, nadat Hij Eva formeerde, met gespannen verwachting naar Adams reactie. Er staat zo mooi in de bijbeltekst: “En Hij bracht haar tot de mens (Adam)” (Gen. 2:22). Adam is inmiddels wakker. Dan ziet hij Eva die schuchter, maar onbevangen en onschuldig op hem afkomt. En Adam? Hij ziet iets van zichzelf in haar. Zijn hart maakt een sprong van vreugde. Dat ziet er goed uit, zeg. Hij roept het uit: “Eindelijk, dit is het. Been van mijn gebeente en vlees van mijn vlees; deze zal ‘mannin’ heten, omdat ze uit de man genomen is” (Gen 2:23, vrij vertaald).
God identificeert Zijn liefde met de mens
In deze twee mensen wordt de liefde van God zichtbaar! Wat laat God in deze Liefde zien? Dat twee mensen aan elkaar gegeven zijn om elkaars behoeften te vervullen. Dit paar vormt het beeld en gelijkenis van God. Het is niet voor niets dat dit thema doorklinkt in Gods Woord. God wordt Bruidegom in relatie tot Zijn volk Israël, dat Hij ‘bruid’ noemt, (zie bijv. Jes. 61:10; 62:5 en Matt. 25).
Onze liefdevolle God nam in onze ogen een enorm risico toen Hij de mens schiep met een liefhebbend vermogen. Omdat liefde in de praktijk slechts functioneert op basis van vrijwilligheid, schiep God de mens met een keuzemogelijkheid. God maakte geen voorgeprogrammeerd wezen. Nee, daaruit komt geen echte liefde voort. Mensen kunnen God leren kennen, wanneer zij Gods liefde in een huwelijk waarnemen. Het gaat dikwijls mis met dit getuigenis. Nergens wordt vandaag zoveel afbreuk gedaan dan aan het huwelijk. Dit is het gevolg van de verborgen strijd die satan voert. Satanisten bidden satan om het scheuren van huwelijken van christenen. Met als ene doel: dat de liefde van God verborgen blijft voor de wereld. Mensen scheiden steeds meer en blijven verwond achter. We leven in een godloze maatschappij.
Omdat de liefde in huwelijken is aangetast, is dat niet zo verwonderlijk. Satan maakte ook een dramatisch einde aan het romantische scheppingsverhaal. Zelfs hierdoor wordt Gods liefde zichtbaar en wel in de keuze van Adam om te zondigen. Dit is geen voor de hand liggende gedachte en het maakt de verkeerde keuze ook niet goed. Desondanks ligt in de zondeval van Eva en Adam ook het evangelie verborgen.
De schuld mede dragen
Wat gebeurt er? Eva laat zich verleiden door een wezen dat diepe indruk maakt. Zij neemt van de vrucht van de boom waarvan God uitdrukkelijk had verboden om van te eten. Het gevolg is: de dood. Eva doet het toch. Zelfs in het bijzijn van haar man (Gen. 3:6). Deze zwijgt en kiest bewust om ook van de vrucht te eten. Later schrijft Paulus dat Eva is verleid, maar Adam niet! (1 Tim. 2:14). Adam verkoos om met zijn vrouw mee te gaan in de overtreding (Job 31:33). Dat is veelzeggend! Want waarom deed hij dat? Hoewel de Bijbel het niet vermeldt, is na te gaan wat Adam mogelijk dacht. Hij wist dat de dood zou intreden bij het overtreden van dit gebod. Dood betekent scheiding. Op de één of andere manier moet Adam gevoeld hebben wat dit voor hem betekende. De vrouw die God hem gaf, het allermooiste dat hij kon bedenken, zou sterven. Zou hij dit alleen hebben aangekund, na de diepste ervaring van liefhebben te hebben gehad? Of moest hij zich vereenzelvigen met de overtreding van Eva om haar niet te verliezen?
Adam beeld van Christus
Adam is een ‘beeld van de Komende’ (Rom. 5:14). In welk opzicht? In het bewust kiezen om mee te gaan in de overtreding van Eva. Daarin ligt zijn liefde voor Eva. We zien een liefde die zich overgeeft aan de gevolgen. Het loon op Adams zonde is de dood. Deze liefde is een afspiegeling van de liefde van Christus voor zondige mensen, die niet doen wat God graag wil, die eigenmachtig hun leven invullen, die over alles willen heersen, die kiezen voor hun eigen ik. God heeft ons mensen lief met een liefde die vrijwillig koos voor de dood. Paulus zegt in 2 Korintiërs 5, vers 21: “Hem die geen zonde gekend heeft, heeft Hij voor ons tot zonde gemaakt (de vereenzelviging van Jezus Christus met de mens), opdat wij zouden worden gerechtigheid Gods in Hem.” Het overtreden van Gods Woord maakt scheiding tussen de liefdevolle God en de mens. Echter, God maakte Zich in Jezus Christus als gevolg van de zondemacht, met de mens gelijk tot in de dood. Met welk doel? Opdat er toch sprake kan zijn van een volkomen liefdesrelatie tussen God en de mens. Hoewel Adam natuurlijk fout zat – Hij overtrad Gods gebod en werd daardoor zondaar – is hij tegelijkertijd een beeld van Jezus Christus. Hij, Christus werd voor ons bestempeld als misdadiger en zondaar om de straf te dragen die wij hadden verdiend.
Paulus zegt in 1 Korintiërs 11:3 dat de vrouw onderdanig moet zijn aan de man! Waarom? Omdat, verklaard de apostel in vers 13, Adam eerst geformeerd is en daarna Eva: "het hoofd der vrouw is de man".
Die onderdanigheid is tot haar eigen bescherming! Daarvoor gebruikt Paulus de zondeval als voorbeeld, zie vers 14. Wij vinden hier dus een commentaar op de gebeurtenissen in Genesis 3.
Uitdrukkelijk zegt Paulus: Adam heeft zich NIET laten verleiden...! Dus: hij wist wat hij deed! Hij "overtrad" (Rom. 5:14) op een heel bijzondere wijze.
Hij was daarin een beeld van de Komende, letterlijk: van Hem die komen zou, van Christus. Waarom deed hij dat? Het meest voor de hand liggende antwoord is: uit opofferende liefde!
De liefde van Adam voor Eva is een beeld van de liefde van de Here Jezus voor de Zijnen! Adam gaf zich, uit liefde voor zijn vrouw, over en vernederde zich. Hij maakte zich gelijk aan de (zondige) staat van zijn vrouw... en uiteindelijk bracht die vernedering de redding voor zowel Adam als Eva!
God belooft direct na de zondeval verlossing in het zaad van de vrouw (Gen. 3:15). In Genesis 3:20 lezen wij vervolgens: "En Adam noemde zijn vrouw Eva, omdat zij de moeder van alle levenden is geworden." Dat was ze dus eerst niet! Hoe? Door haar zaad, namelijk Christus!
Redder
Door deze gang van zaken is Adam dus inderdaad een beeld van de Komende, zoals Romeinen 5:14 zegt. En dan gaat het uiteraard niet om de overtreding, want Christus was zonder zonde. Nee, het gaat om de vrijwillige overgave van Adam, zowel als van de Here Jezus Christus. Toen Adam zich vernederde (om Eva te redden) werd hij een zondaar.
Dat geldt uiteraard niet voor de Here Jezus. Toch heeft Hij Zich met onze zonde één gemaakt, zoals wij lazen in 2 Korinthiërs 5:21.
De Here Jezus Christus heeft onze zonden op Zich genomen. Dat betekende voor Hem de dood, maar Hij heeft Zich vrijwillig gegeven!
Zo werd de levende God (1 Tim. 4:10) "een Heiland (Redder) voor alle mensen, inzonderheid voor de gelovigen".1)
Christus gaf zich over uit liefde voor de wereld, en in het bijzonder voor al de Zijnen, die "uit Hem" zijn, en nu ook "in Hem": De Gemeente, die Zijn Lichaam is. Voordat Adam en Eva gemeenschap hadden en "tot één vlees" werden, gaf Adam zich voor haar over. Voordat wij in de gemeenschap met Christus zijn opgenomen en waarachtig één vlees met Hem geworden zijn, gaf Hij Zich voor ons over... uit liefde!
Conclusie
Als wij ons nu afvragen hoe Gods liefde zichtbaar is, zijn er twee antwoorden gegeven:
1. In de schepping van man en vrouw die naar Zijn beeld als twee-eenheid zijn geschapen.
2. In de vereenzelviging van Jezus Christus met de mensheid. Zoals Adam zich overgaf aan de dood omwille van Eva, zo gaf Christus zich over in de dood voor mensen. Wanneer zij in Hem geloven, maken zij nu deel uit van Zijn Lichaam.
1) Voetnoot van de redactie
De NBG-’51 vert. heeft hier het woordje ‘voor’, terwijl de grondtekst eigenlijk zegt, dat God een Heiland (soter = Redder) is van alle mensen… Uiteraard maakt dat wezenlijk verschil: het gaat om een feit, niet om een mogelijkheid!
D.i. een zgn. genitivus (2e naamval). Die redding is naar de wil van God (2:4) en tot stand gebracht in Zijn Zoon (2:6). Zie ook Joh. 4:42, waar staat dat de Christus de Heiland (soter = Redder) der (= van de) wereld (Gr. kosmos) is.
Gezien vanuit zijn achtergrond (opgevoed binnen het Jodendom, vgl. hs. 1:3 e.v.) benadrukt Paulus hier dat de Christus, de Zoon van God, niet alleen gekomen is als Redder van Israël, maar ook van alle mensen, van heel de wereld (vgl. ook Jes. 49:6).
Paulus voegt er nog aan toe: “inzonderheid voor de gelovigen”. Ook hier is de correcte vertaling: ‘inzonderheid van de gelovigen’. Zij delen immers nu al daadwerkelijk in de tot stand gebrachte redding. Het woord ‘inzonderheid’ (of: vooral - Gr. malista) duidt op een deel van het geheel: van alle mensen (het geheel) en daarvan een deel, nl. de gelovigen.
Vgl. Gal. 6:10 waar we hetzelfde woord vinden: “Laten wij dus, daar wij de gelegenheid hebben, doen wat goed is voor allen, maar inzonderheid (of: vooral - Gr. malista) voor onze geloofsgenoten.