Het is onmogelijk voor een mens om zichzelf en zijn aanwezigheid hier op aarde geheel te verklaren en te bevatten. Als een mens, die niet meer is dan een zandkorrel in tijd en ruimte, zichzelf al niet kan begrijpen, hoe kan hij dan God, Die tijd en ruimte omspant, wel begrijpen? Gods Woord geeft antwoord. Zowel op de vraag wat het leven en de zin ervan is, als wie wij zijn en wie God is en wat Zijn wil is. In dit artikel staan wij stil bij de wil van God en in hoeverre deze zichtbaar voor ons is.

Wat betekent het begrip geheimenis?

In Deuteronomium 29:29 staat ten aanzien van het volk Israël: "De verborgen dingen zijn voor de HERE, onze God, maar de geopenbaarde zijn voor ons en onze kinderen voor altijd, opdat wij al de woorden dezer wet volbrengen." De wil van God is buiten de Bijbel om grotendeels verborgen voor mensen. Vanuit de schepping kan men wel het één en ander opmerken (Rom. 1:20), maar dit is zeer beperkt. In de Bijbel openbaart God in de opeenvolgende boeken gaandeweg steeds meer Zijn wil. Dit wordt de openbaring of bekendmaking van een geheimenis genoemd. Alles wat God niet, deels of aan een beperkte groep mensen bekendmaakt, is een geheimenis.

Een voorbeeld hiervan is te zien in Lukas 8, vers 10: "En Hij zeide: U is het gegeven de geheimenissen van het Koninkrijk Gods te kennen, maar aan de anderen worden zij gepredikt in gelijkenissen, opdat zij ziende niet zien en horende niet begrijpen." Tijdens Zijn bediening op aarde maakte de Here Jezus een deel van Gods verborgen wil bekend. Dit stukje geheimenis kon alleen begrepen worden door Zijn discipelen, voor de (ongelovige) buitenstaanders bleef het verborgen, oftewel een geheimenis.

Het begrip geheimenis kan het volgende betekenen:
1. Gods wil zoals het geheel voor de mensheid verborgen is
2. Gods wil zoals het deels voor gelovigen bekend is, maar voor ongelovigen verborgen.
Deze betekenissen zijn ook terug te zien in het Griekse woord voor geheimenis: 'musterion'. In dit woord herkennen wij ons Nederlandse woord mysterie, wat o.a. 'iets onbegrijpelijks' betekent. Musterion is afgeleid 'muoo', wat zoveel betekent als 'de mond sluiten'.

Als, figuurlijk gezien, de mond van God gesloten is, kan Hij ons niets bekendmaken. Gelukkig heeft God ons in letterlijke en figuurlijke zin Zijn Woord gegeven, waardoor er leven voor ons mogelijk is. Wij moeten echter wel beseffen dat God slechts een klein deel van Zijn wil bekendgemaakt heeft. Dit blijkt wel het meest duidelijk in onze kennis over de persoon van Christus. Wij kennen Hem alleen van ´horen zeggen´ via de Bijbel en het merendeel heeft betrekking op Zijn aardse hoedanigheid en niet op Zijn hemelse bestaan.

Welke geheimenissen heeft God bekendgemaakt?

Feitelijk is alles wat God tot ons gesproken heeft een geheimenis geweest. Dit geldt zelfs voor de schepping, die uit Gods Woord is voortgekomen. In de Bijbel wordt expliciet over geheimenissen gesproken:

1. Geheimenis van het koninkrijk (Mat. 13:11, Mar. 4:11, Luk. 8:10)
2. Geheimenis van de verharding van Israël (Rom. 11:25, 16:25)
3. Geheimenis van het woord van het kruis (1 Kor. 2:7, vgl. met 1 Kor. 1:18)
4. Geheimenis van de opstanding (1 Kor. 15:51)
5. Geheimenis van de wetteloosheid (2 Thes. 2:7)
6. Geheimenis van Gods wil / Christus (Efe. 1:9, Efe. 3:3+5+9, 6:19 - vgl. met Kol. 4:3, Kol. 1:26,27, Kol. 2:2, Kol. 4:3; sommigen onderscheiden dit geheimenis in twee of drie verschillende geheimenissen)
7. Geheimenis van het huwelijk (Efe. 5:32)
8. Geheimenis van het geloof (1 Tim. 3:9)
9. Geheimenis van de godsvrucht (1 Tim. 3:16)
10. Geheimenis van de zeven sterren (Opb. 1:20)
11. Geheimenis van God (Opb. 10:7)
12. Geheimenis van de grote hoer (Opb. 17:5+7)

Het geheimenis van Gods wil / Christus is voor ons als gelovigen in deze tijd het belangrijkste. Wie dit geheimenis enigszins verstaat, krijgt een juist zicht op zijn hoop, positie en roeping in deze tijd.

Hoe kunnen wij geheimenissen verstaan?

De geheimenissen zoals ze hier boven vermeld zijn, hebben wel een moeilijkheid: zij zijn vaak lastig te verstaan. Dit blijkt ook in de praktijk. Eén van de meest elementaire geheimenissen, namelijk die van het woord van het kruis, wordt door een groot deel van de mensheid ontkent en door een aanzienlijk deel van 'gelovigen' wordt er aan getornd. Dit gegeven is echter een aan gelijkenissen inherente bijkomstigheid. Kijk maar eens hoeveel verwarring er onder gelovigen zelf is wat betreft het verstaan van de geheimenissen. Er is weinig eenduidigheid te vinden in studies en verkondigingen over bijvoorbeeld het geheimenis van het koninkrijk en het geheimenis van de verharding van Israël. En dan hebben wij het nog niet eens over het geheimenis van het huwelijk waarvan door veel gelovigen een farce wordt gemaakt.
Eigenlijk is dit wel kenmerkend voor de tijd waarin wij leven. God werkt momenteel niet merkbaar en zichtbaar, maar in het verborgene in de harten van de gelovigen. Voor de wereld is die verborgenheid van God reden om het geloof als dwaasheid af te doen. Maar ook veel gelovigen hebben moeite om te leven met een verborgen God en creëren daarom een ander, eigen evangelie, namelijk die van de God die Zich (zichtbaar en voelbaar) manifesteert.
Daarmee worden belangrijke geheimenissen genegeerd of zelfs geweld aangedaan. Het vraagt een open hart en verstand om Gods geheimenissen te verstaan zoals ze bedoeld zijn. Daarbij moet geleerd worden om tradities en vooroordelen aan de kant te zetten. Of zoals de apostel Paulus in Efeziërs 1:17-19 zegt:

"…opdat de God van onze Here Jezus Christus, de Vader der heerlijkheid, u geve (de) Geest van wijsheid en van openbaring om Hem recht te kennen: verlichte ogen uws harten, zodat gij weet, welke hoop Zijn roeping wekt, hoe rijk de heerlijkheid is Zijner erfenis bij de heiligen, en hoe overweldigend groot Zijn kracht is aan ons, die geloven, naar de werking van de sterkte Zijner macht…"

Wat is het geheimenis van Gods wil?

We komen nu terecht bij de betekenis van het specifieke geheimenis uit Efeziërs 1:9, namelijk het geheimenis van Gods wil. Wat is dit geheimenis? In Efeziërs 1:7-10 staat het volgende:

"En in Hem hebben wij de verlossing door zijn bloed, de vergeving van de overtredingen, naar de rijkdom Zijner genade, welke Hij ons overvloedig heeft bewezen in alle wijsheid en verstand, door ons het geheimenis van Zijn wil te doen kennen, in overeenstemming met het welbehagen, dat Hij Zich in Hem had voorgenomen, om, ter voorbereiding van de volheid der tijden, al wat in de hemelen en op de aarde is onder een hoofd, dat is Christus, samen te vatten…"

Direct kan al gezegd worden dat het geheimenis van Gods wil betrekking heeft op Gods niet waarneembare plan. Dit kan afgeleid worden uit de aanwezigheid van het woord geheimenis, en ook uit de weg waarlangs het geheimenis tot ons komt, namelijk door wijsheid en verstand, en niet door tekenen en wonderen.
Ook is in deze verzen te zien dat de verlossing en vergeving, waar wij het in eerdere artikelen over hadden, onderdeel uitmaken van dit geheimenis. Dus de wijze waarop wij met God in het reine komen en met Hem verenigd worden in de hemel is vervat in het geheimenis van Zijn wil.
Daarnaast heeft het geheimenis van Gods wil te maken met Gods plan om Christus te stellen als Hoofd over alles wat in de hemel en op aarde is. Verderop in Efeziërs 1 (vs. 11) lezen we, dat wij hiervan, als Zijn erfdeel, onderdeel uitmaken. In Efeziërs 1:22-23 wordt dit gespecificeerd en vinden wij onszelf terug als onderdeel van Christus Zelf: "En Hij heeft alles onder zijn voeten gesteld en Hem als hoofd boven al wat is, gegeven aan de gemeente, die Zijn lichaam is, vervuld met Hem, die alles in allen volmaakt."
Wie verder leest in Efeziërs 2 en 3 ziet het gehele onderwerp verder uiteengezet.
Het spreekt voor zich dat deze heilsfeiten nu nog een geestelijke realiteit zijn. Voor God zijn deze heilsfeiten al wel zichtbaar. Wij mogen het in wijsheid en verstand beseffen, maar kunnen het nog niet waarnemen. Voor de wereld is het geheel verborgen en onbegrijpelijk.

Zo hebben wij een antwoord gevonden op de vraag wat het geheimenis van Gods wil is. Samenvattend kunnen wij dit als volgt formuleren: Het geheimenis van Gods wil betreft Zijn onzichtbare plan, dat Hij ten uitvoer brengt door middel van het lichaam van Christus, waartoe wij als gelovigen behoren.

Welke betekenis heeft dit geheimenis voor ons leven?

Wij merkten net al op dat God in deze tijd in het verborgene werkt. Dat geldt ook voor wat betreft de invulling van het geheimenis van Gods wil / Christus. Het komt niet hoorbaar of zichtbaar tot ons, maar door wijsheid en verstand. Ook uit andere gedeelten blijkt dit. Efeziërs 1:3 leert ons dat het kennen van dit geheimenis een onderdeel is van de geestelijke zegen waarmee wij in de hemelse gewesten in Christus gezegend zijn. Daarnaast verwijst de inhoud van het geheimenis voornamelijk naar de toekomst, wanneer alles aan Christus onderworpen zal zijn (Efe. 1:22a). Nu is Hij nog afwachtend tot Zijn vijanden als een voetbank voor Zijn voeten gemaakt worden (Hebr. 10:13).
Ook de wijze waarop Paulus dit evangelie bekendmaakte, draagt het kenmerk van verborgenheid. In Efeziërs 3:3 zegt hij: "…dat mij door openbaring het geheimenis bekendgemaakt is…" Het woord 'bekendgemaakt' is de vertaling van het Griekse woord 'gnorizo', dat zoveel betekent als 'aan het verstand brengen'. Het is dus een zaak die via het innerlijk geestelijk leven aan de gelovige bevestigd wordt. Buiten het verstand van de gelovige om blijft het onzichtbaar.

Wat voor impact heeft dit op ons geloofsleven? Eerder merkten wij al op dat het geheimenis van Gods wil / Christus het belangrijkste geheimenis voor ons is en de basis vormt voor ons geloofsleven. Gods wijsheid, kennis en kracht komt dus onzichtbaar tot ons en onze geestelijke positie behoort tot een niet waarneembare realiteit. Dit zegt veel over de beleving van ons geloof. Wanneer wij een verborgen hoop, positie en roeping hebben, dan kan het nooit zo zijn dat de basisvoorwaarden om ons geloof te beleven, zichtbare uitingen zijn. Dat zou namelijk lijnrecht ingaan tegen het karakter van Gods wil, zoals dat verankerd ligt in het ons bekendgemaakte geheimenis.
Wij zouden zelfs kunnen stellen, dat wanneer ons door andere gelovigen zichtbare verplichtingen worden opgelegd als uiting van het geloof, dit onder een ander geheimenis valt dan dat van God en Christus, namelijk het geheimenis van de wetteloosheid (zie 2 Tess. 2). Satan maakt in zijn werking graag gebruik van religieuze uitingen om de gelovigen een rad voor ogen te draaien en hen weg te houden bij waar het werkelijk om draait, namelijk de verborgen gemeenschap met Christus. Het is belangrijk om opmerkzaam te zijn in deze dingen (vgl. Kol. 3:1-3).

Anderzijds moeten wij ook weer niet te gering denken over Gods werkzaamheid. Wij moeten ervoor waken om God niet in het hokje te passen van onze eigen theorieën. Daarmee doen wij God tekort; we doen af aan onze positie in Hem en verarmen in ons geloofsleven. Daarom kunne we dit artikel het beste afsluiten met de veelzeggende woorden uit Efeziërs 3:20-21 die alle menselijke overwegingen stoppen:

"Hem nu, die blijkens de kracht, welke in ons werkt, bij machte is oneindig veel meer te doen dan wij bidden of beseffen, Hem zij de heerlijkheid in de gemeente en in Christus Jezus tot in alle geslachten, van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen."