De eenheid van de Geest

Als gevangene in de Here, vermaan ik u dan te wandelen waardig der roeping, waarmede gij geroepen zijt, met alle nederigheid en zachtmoedigheid, met lankmoedigheid, en elkander in liefde te verdragen, en u te beijveren de eenheid des Geestes te bewaren door de band des vredes: één lichaam en één Geest, gelijk gij ook geroepen zijt in de ene hoop uwer roeping, één Here, één geloof, één doop, één God en Vader van allen, die is boven allen en door allen en in allen. Maar aan een ieder onzer afzonderlijk is de genade gegeven, naar de mate, waarin Christus haar schenkt. Daarom heet het: opgevaren naar den hoge voerde Hij krijgsgevangenen mede, gaven gaf Hij aan de mensen.
Wat betekent dit: Hij is opgevaren, anders dan dat Hij ook nedergedaald is naar de lagere, aardse gewesten? Hij, die nedergedaald is, Hij is het ook, die is opgevaren ver boven alle hemelen, om alles tot volheid te brengen. En Hij heeft zowel apostelen als profeten gegeven, zowel evangelisten als herders en leraars, om de heiligen toe te rusten tot dienstbetoon, tot opbouw van het lichaam van Christus, totdat wij allen de eenheid des geloofs en der volle kennis van de Zoon Gods bereikt hebben, de mannelijke rijpheid, de maat van de wasdom der volheid van Christus.

Wat bedoelt Paulus nu met eenheid in dit Bijbelgedeelte? Ligt deze eenheid in het samen dragen van een uniform zoals bij het Leger des Heils? Ligt deze eenheid in de wijze waarop we op zondagmorgen in een eredienst gekleed (moeten) gaan? Ligt deze eenheid in de dogma’s en onze doctrines over tal van onderwerpen in Gods Woord? Moeten we allemaal op dezelfde manier denken, voelen en ons gedragen? Ligt de eenheid in de wijze waarop wij de eredienst invullen, de wijze waarop wij het avondmaal (moeten) vieren, de wijze waarop wij dopen en bijv. oudsten aanstellen? Ligt de eenheid van de Geest in het feit dat wij bijv. allen in tongen moeten spreken als bewijs van de inwoning van de Geest? Ligt de eenheid in onze opvattingen over de doop in de Geest, het vervuld zijn met de Geest en de krachtige uitwerking van de Geest in ons leven?
Wanneer we nu kijken naar de praktijk van het kerkelijk en gemeentelijk leven over heel de wereld zijn bijna alle bovengenoemde punten redenen geweest tot verdeeldheid. Daarom kan deze studie best enige spanning oproepen. We zullen daarom met nederigheid, zachtmoedigheid en geduld naar het onderwerp van deze les moeten kijken. Laten wij daarbij bidden dat we elkander in liefde kunnen verdragen (Efe. 4:2) Want zo wandelen wij waardig der roeping waarmee wij geroepen zijn (Efe. 4:1).
De letterlijke vertaling van deze tekst is: “Dus roep ik u ernaast (= vertroosten, vertaald met vermanen in de NBG), ik de gevangene in de Here, om te wandelen waardig aan de roeping waarmee u geroepen bent.” De woorden ernaast roepen, roeping en geroepen zijn wijzen ten diepste op het gemeente-zijn. De gemeente als Lichaam van Christus is namelijk een lichaam van ‘uitgeroepenen’!

Overzicht van de studie

In het tekstgedeelte van deze les gebruikt Paulus tweemaal het woord ‘eenheid’ (henotes). Dit is een ongewoon en ongebruikelijk woord in het NT. Het komt ook alleen in dit tekstgedeelte voor. De twee keer in dit tekstgedeelte zijn:

1.      vers 3          De eenheid van de Geest
2.      vers 13         De eenheid van het geloof en van de volle kennis van de Zoon van God

Wanneer we willen begrijpen wat de eenheid van de Geest in vers 3 is, hebben we feitelijk maar één tekst waarmee we het kunnen vergelijken nl. vers 13. De eenheid van de Geest kunnen we daarom niet los zien van geloof en kennis. Geloof en kennis zijn per definitie geen uiterlijke zichtbare zaken, maar geestelijke dingen. Wat geestelijk is, is per definitie niet zichtbaar. Wanneer we dus de eenheid van de Geest zoeken in uiterlijke zaken, zullen we eerder verdeeld raken dan verbonden met elkaar.
We hebben de gaven van Christus nodig; apostelen, profeten, herders/leraars en evangelisten om de eenheid van de Geest te kunnen bewaren en te komen tot de eenheid van geloof en van de volle kennis van de Zoon van God. Dan zullen wij niet meer onvolwassen zijn in ons geloof en niet meer heen en weer geslingerd door allerlei leringen die heel vaak te maken hebben met uiterlijke, zichtbare zaken. Dan zullen we vrij zijn, doordat we ons aan de waarheid houden (Joh. 8:32) Ook zullen we samen in liefde en in elk opzicht naar Christus groeien; het hoofd van het Lichaam (Efe. 4:13-15.)

De oproep tot eenheid

De oproep tot eenheid vinden we in de woorden ‘u te beijveren de eenheid van de Geest te bewaren door de band des vredes’.

Het bewaren
Bewaren is niet zoeken naar wat nog niet is, maar behouden wat reeds een bezit is. Bewaren is de vertaling van ‘tereo’ dat ook is vertaald met het woord ‘behouden’ (Verg. 2 Tim.4:7 waar Paulus spreekt over het geloof behouden ) We moeten ons beijveren de eenheid van de Geest te bewaren. Beijveren kan ook vertaald worden met ‘haasten’. Daarin zit de gedachte dat we snel ons best moeten doen om de eenheid van de Geest te bewaren.

Als gelovigen hebben we de eenheid van de Geest. Wij zijn als gelovigen met elkaar verbonden door en in één Geest. Elk kind van God mag er zeker van zijn dat de Geest van God in hem/haar woont. Zoals we al eerder hebben geleerd zijn wij allen verzegeld met de heilige Geest. En allen mogen wij ook in één Geest verkeren in de tegenwoordigheid van de Vader in de hemel. En door / in dezelfde Geest mogen wij allen verkeren in het huis van de Vader als huisgenoten Gods. Wij zijn als gelovigen in een volstrekt unieke positie gekomen; gezeten met Christus in de bovenhemelse sfeer (Letterlijke betekenis van ‘hemelse gewesten’). Wanneer we elkaar op deze wijze zien, zullen we ook de eenheid van de Geest kunnen bewaren.

Maar hoewel we allen als kinderen Gods dezelfde Geest hebben ontvangen, betekent dit nog niet dat wij ons allen laten leiden door de heilige Geest. Het is ook mogelijk dat we dingen aan de heilige Geest toeschrijven die niet van Hem komen, maar veeleer rusten op eigen ervaringen.

Hoe leren we onderscheiden van wat van de Geest van God is en niet? Waar we niet op af moeten en mogen gaan zijn de ervaringen van medegelovigen. Ervaringen zijn per definitie persoonsgebonden en kunnen nooit de norm zijn waarop wij het werk van de heilige Geest kunnen en moeten beoordelen. God gaat in iedere gelovige zijn eigen unieke weg. Wat voor de één een noodzakelijke ervaring is om hem of haar dichter bij God te kunnen brengen, kan voor de ander juist een valkuil zijn waardoor hij/zij van het hart van God wordt afgetrokken. Ervaringen van medegelovigen mogen getuigenissen zijn van het bijzondere werk van God in hun hart, maar zijn strikt persoonlijk.

Waar moeten we dan wel op afstemmen? De enige toetssteen die wij hebben is het Woord van God. En in dit woord van God moeten we leren onderscheiden de dingen die verschillen (Letterlijke betekenis van Fil.1:10). In het Oude Testament en Nieuwe Testament tot de openbaring van het geheimenis ligt het accent op de Godsopenbaring aan Zijn volk Israël en de verkondiging van het Koninkrijk van God voor Israël (Hand. 1:6).
Daarin was er onderscheid tussen de Jood en de heiden. Dit onderscheid is weggevallen in de openbaring van het geheimenis. De gelovige Jood en de gelovige heiden zijn nu samengebracht in één Lichaam en in één Geest verbonden.
Wanneer we de dingen die verschillen niet onderscheiden in het Woord van God, zullen we ook het werk van de heilige Geest in onze dagen onvoldoende verstaan. De uitwerking hiervan ligt dan vaak in dingen die gelovigen verdelen in plaats van één maken. En in die dingen gaat het niet meer om de eenheid van geloof en de volle kennis van de Zoon van God.

De band des vredes
Letterlijk schrijft Paulus niet over de band des vredes, maar over de samenbinding van vrede. Samenbinding is een –sun- woord. Je mag het ook vertalen met ‘dat wat samenbindt. We kunnen dit vergelijken met een rits. Twee delen van een stuk kleding zijn met elkaar verbonden door de rits. In Paulus brief aan de Efeziërs zijn er twee groepen gelovigen die met elkaar verbonden zijn in dezelfde Geest! De sfeer waarin deze verbondenheid mag worden ervaren is de sfeer van vrede, die er dankzij het verzoenende werk van Christus gekomen is (Efe. 2:14-17). Het is Christus die voor zowel de gelovige Jood als de gelovige heiden ‘vrede’ is. Zij zijn namelijk niet meer van elkaar te scheiden in het Lichaam van Christus. De vrede is dus de sfeer waarin gelovigen met elkaar mogen omgaan en de eenheid van de Geest moeten bewaren. De samenbinding van de vrede wordt hier in Efeziërs 4 vervolgens beschreven in zeven elementen.

De elementen van eenheid
Deze zeven elementen zijn: één lichaam, één Geest en één hoop, één Heer, één geloof en één doop, één God en Vader.
Bij deze elementen gaat het om de eenheid van de Geest. Deze elementen zijn dus geestelijke zaken. Wanneer je deze elementen ziet als uiterlijke zichtbare zaken, worden ze al snel aanleiding tot verdeeldheid. Denk bijvoorbeeld aan de verschillende wijzen waarop men meent te moeten dopen. Wanneer we de zeven elementen nader bestuderen zien we dat we ze kunnen verdelen in drie groepen. Deze drie groepen kunnen we karakteriseren aan de hand van de samengestelde eenheid van God, bestaande in Vader, Zoon en Geest.

Geest:          één lichaam, één Geest, één hoop.
Zoon:           één Heer, één geloof, één doop.
Vader:          één God en Vader, die boven allen en door allen en in u allen is.

Dat de volgorde hier begint met Geest en eindigt met Vader is omdat Paulus onderwerp is: de eenheid van de Geest.