DE 15E DAG VAN DE EERSTE MAAND (NISSAN): HET FEEST DER ONGEZUURDE BRODEN

In Leviticus 23:6-8 lezen we over de instelling van het feest der ongezuurde broden; het duurde zeven dagen. Het feest van ongezuurde broden volgde direct op het Pascha en is daar dan ook nauw aan verbonden. Zoals men met het Pascha stilstond bij de verlossing uit Egypte, de tijd van slavernij, zo mocht het volk daarna een week lang zijn vrijheid vieren, met op de eerste en de laatste dag van dat feest heilige samenkomsten. Op die dagen mocht "generlei slaafse arbeid" worden verricht. Het feest der ongezuurde broden was zo nauw verbonden aan het Pascha dat het doorgaans in één adem genoemd werd. Zie bijvoorbeeld Lucas 22:1, waar staat: "Het feest nu der ongezuurde broden, dat Pascha genoemd wordt, naderde". Het begon op de vijftiende dag, één dag na het Pascha. Zowel de eerste als de laatste dag van het feest moesten als een sabbat gevierd worden.

Ongezuurd brood

Dit is brood waar geen zuurdesem (gist) aan te pas gekomen is. Over het algemeen wordt zuurdesem in de Bijbel gezien als beeld van de zonde. Zuurdeeg was de Here niet welgevallig (Lev. 2:11).
Het woord dat in Leviticus 23:6 vertaald is met ´ongezuurde broden´ luidt matsooth (denk aan ons woord matzes). In het Nieuwe Testament vinden we zowel ´zuurdeeg´ als ´zuurdesem´, beide vertalingen van hetzelfde Griekse woord (zumee). Als beeld van zonde, dan wel van verkeerde invloeden vinden we het in de volgende teksten: "Jezus zeide tot hen: Ziet toe en wacht u voor de zuurdesem der Farizeeën en Sadduceeën" (Matt. 16:6). Uit vers 12 blijkt vervolgens dat de Heer het heeft over de leer van de Farizeeën en de Sadduceeën (zie ook Luc. 12:1; 1 Kor. 5: 6 en 7 en Gal. 5:9).

Brood der verdrukking

Het ongezuurd brood deed de Israëliet ook terugdenken aan de (haastige) verlossing uit de verdrukking in Egypte. In Deuteronomium 16:3 wordt het ´brood der verdrukking´ genoemd (SV ´brood der ellende´). Verdrukking (ellende) is in het Hebreeuwse 'onie'.
Dit woord komen we o.a. tegen in Genesis 35:16-19. Het gaat daar over een bijzondere gebeurtenis: de geboorte van Benjamin. De reis gaat van Betel (= huis Gods) naar Efrat (= vruchtbaarheid), dat is Betlehem (= broodhuis). Daar krijgt Rachel (= ooi, vrouwelijk schaap) een zoon, die ze Ben-Oni (= zoon van mijn ellende) noemt. Zijn vader noemt hem echter: Benjamin (zoon van voorspoed, geluk; zoon van de rechterhand).
Het is niet moeilijk om hierin de weg te ontdekken die de Here Jezus ging, toen Hij in deze wereld kwam. Vanuit de hemel naar Betlehem. Hij, het Brood des levens, werd geboren in het broodhuis en door Zijn sterven, draagt Hij veel vrucht (vgl. Joh. 12:24). Toen Hij als Man van smarten stierf aan het kruishout, was Hij als het ware de Zoon der ellende. Daar bleef het echter niet bij: Hij stond op uit de dood en is nu gezeten aan (of eigenlijk: in) de rechterzijde van God. Hij is de Benjamin. Het is opvallend dat de naam Ben-Oni slechts eenmaal voorkomt in de Schrift. Voor de rest kennen wij deze zoon van Jakob alleen maar als Benjamin. Zo is het ook voor ons van belang dat wij Gods Zoon met name kennen als de Opgestane en Verheerlijkte en niet slechts blijven stilstaan bij Zijn komst in vernedering.

In Johannes 11 komen we het oude woord voor 'ellende' ook tegen in de plaatsnaam 'Bethanië', huis van ellende. In het 'huis van ellende' (beeld van de geestelijke toestand van Israël) zijn Maria (= opstand, rebellie) en Marta (= bitter wordende), maar ook is daar Lazarus (= God helpt). En het is juist deze Lazarus in wie Gods kracht door dood en opstanding heen zichtbaar wordt. In zijn sterven wordt Lazarus als het ware één met al het negatieve dat in de naam 'Betanië' naar voren komt. En in die situatie kwam de Heer, toen Hij naar deze wereld afdaalde. Hij stierf in het huis van de ellende; Hij werd één met de ellende waarin Israël zich bevond, door haar opstand en bitterheid tegen God. Maar Hij stond op uit de doden tot eer van God. Immers: God helpt. En elke gelovige uit Israël mag delen in Zijn opstanding.
Overigens was Bethanië 15 stadiën verwijderd van Jeruzalem. Dit maakt dus het verschil uit tussen Bethanië (ellende) en Jeruzalem (vrede).

De vervulling

Het feest der ongezuurde broden kan alleen gevierd worden op grond van het eerste feest. Op grond van de verlossing door het Paaslam, wordt de zonde weggedaan en is er nieuw leven. Zonder bloedstorting is er geen vergeving en is het dus ook niet mogelijk om een leven te leven waarin die vergeving centraal staat. Als we leven vanuit de rijkdom van Gods genade, zullen boosheid en slechtheid (zuurdeeg) steeds minder plaats innemen in ons leven en denken. In plaats daarvan zullen de eigenschappen zoals onder andere genoemd in Kolossenzen 3:12 de boventoon gaan voeren: innerlijke ontferming, goedheid, nederigheid, zachtmoedigheid en geduld. En dat zorgt voor een feestelijk leven!

DE 15E DAG VAN DE ZEVENDE MAAND (TISHRI): HET LOOFHUTTENFEEST

“Op de vijftiende dag van deze zevende maand begint het Loofhuttenfeest voor de HERE, zeven dagen lang…” (Lev. 23:34-36).
Voor wat betreft de vervulling wijst dit feest ons op de zegenrijke periode die volgt op de Jubeldag (de blijdschap die de terugkeer tot Gods Woord met Zich meebrengt) en de afronding van de vervulling van de Verzoendag (de openbaring van de Hogepriester voor Zijn volk). Daarom wordt bij het Loofhuttenfeest doorgaans het verband gelegd met de tijd waarin onze Heiland als Koning zal regeren op aarde. De periode waarin Israël haar door God toebedachte positie in het verbond zal innemen en tevens als priestervolk een bediening zal hebben waarin de Heer geëerd wordt en waardoor de volkeren zegen zullen ontvangen.

Herdenken

Tijdens het Loofhuttenfeest stond het terugdenken aan wat de Here aan Israël deed centraal (Lev. 23:42 en 43). Zeven dagen lang moesten allen die in Israël geboren waren in loofhutten (Hebreeuws: soekooth) wonen, terugdenkend aan Egypte.
Door het Loofhuttenfeest liet de Heer Zijn volk nog eens stilstaan bij hoe het was vlak ná hun verlossing toen het moest wonen in hutten en tenten (Lev. 23:43 en Hos. 12:10). Ze waren nog niet waar ze zijn moesten, maar ze waren bevrijd! Het tijdelijk in loofhutten wonen tijdens dit zevende feest bepaalde hen ook bij de zegeningen waarmee ze gezegend waren doordat ze in het land woonden, waar ze van de opbrengsten mochten genieten.

Hosanna

Toen de Here Jezus op aarde was, verwachtte een gedeelte van het volk al de vervulling van het Loofhuttenfeest te kunnen vieren. Het Loofhuttenfeest staat met name voor het Koninkrijk, zoals dat op de aarde gevestigd zal worden. De blijdschap die er zal zijn; de feestvreugde over de verlossing; de dankbaarheid voor de zegeningen waarin het volk dan gesteld zal zijn; het zijn allemaal aspecten die in het Loofhuttenfeest naar voren komen.
Iets van de feestvreugde komt in Johannes 12:12 en 13 naar voren: "De volgende dag, toen de grote menigte, die voor het feest gekomen was, hoorde, dat Jezus naar Jeruzalem kwam, namen zij palmtakken, gingen uit Hem tegemoet, en riepen: Hosanna, gezegend Hij, Die komt in de naam des Heren! en: De koning van Israël!"
Juist de palmtakken worden normaalgesproken gebruikt bij het Loofhuttenfeest. Maar…Zijn intocht in Jeruzalem werd Zijn aftocht naar Golgotha.
De vreugde bij de intocht was voorbarig. Bovendien: het feest waarvan sprake is in Johannes 12:12 was niet het Loofhuttenfeest, maar het Pascha (Joh. 12:1); het laatste Pascha dat de Here Jezus zou vieren ... het Pascha ook waarbij de Here Jezus Zelf stierf als het Paaslam.
Het was dus niet de tijd om palmtakken van de bomen te trekken en feest te vieren. Voordat er werkelijk Loofhuttenfeest gevierd kon worden - en dan met name de vervulling daarvan - moesten eerst de dood en de opstanding van onze Heiland plaatsvinden.

Vreugde

In Nehemia 8 zien we hoe de teruggekeerden uit Babel grote vreugde bedrijven en het Loofhuttenfeest vieren. Ook in de toekomst zal dat het geval zijn, maar dan niet meer in afwachting van de Koning, maar samen met de Koning!
Elke dag las men voor uit het boek der wet Gods; zij vierden zeven dagen feest, en op de achtste dag was er een feestelijke vergadering…” Volgens het voorschrift in Leviticus 23:35 en 36 omvatte dit feest acht dagen.
Die achtste dag komt ook nog aan de orde in Johannes 7: "En op de laatste, de grote dag van het feest, stond Jezus ..." (vs. 37; vgl. vs. 2). In het Johannes-evangelie wordt vaker over "de laatste dag" gesproken, dan wordt het vertaald met "de jongste dag", wijzend op de dag der opstanding. De opstanding strekt zich uit over een langere periode, waarvan het einde samenvalt met het einde van de vervulling van het Loofhuttenfeest.

Zacharia 14 beschrijft de glorieuze wederkomst van de HERE aan het einde van een periode waarin Hij alle volken tegen Jeruzalem ten strijde zal vergaderen (vs. 1-3). Vers 4 vervolgt met: "Zijn voeten zullen te dien dage staan op de Olijfberg ...". De Here zal Koning worden over Israël en vervolgens zal Zijn Koninkrijk zich gedurende de duizend jaren uitbreiden tot alle dingen Hem onderworpen zijn. Gedurende die zegenrijke periode van Christus' koningschap zullen "allen, die zijn overgebleven van al de volken, die tegen Jeruzalem zijn opgerukt (...) van jaar tot jaar heentrekken om zich neer te buigen voor de Koning, de HERE der heerscharen, en het Loofhuttenfeest te vieren" (Zach. 14:16). De heilsgeschiedenis van de Bijbel eindigt in één groot feest, tot eer van de levende God!