In de vorige aflevering zagen we dat in het boek Daniël gesproken wordt over ´engelvorsten´. De aartsengel Michaël, de vorst van Israël, kwam de engel Gabriël te hulp omdat hij kwam te staan tegenover de ´vorst van Perzië´ en de ´vorst van Griekenland´.

Aardse rijken hebben kennelijk in de hemelse gewesten hun commandanten. In de mythologische verhalen worden zij als goden gezien die verbonden zijn met (wereld)rijken op de aarde. Hun namen vinden we hier en daar ook in de Bijbel.

De vorst van Babel

Met betrekking tot Babel zijn er drie namen die in de Bijbel voor komen:

1. Bel
De naam Belsassar (koning der Chaldeeën) betekent: Bel beschermt. In deze naam komt dus tot uitdrukking dat de aardse koning zich veilig mag weten bij zijn ´beschermheer´, de (af)god c.q. engelvorst Bel.
Bel was de ´hoofdgod´ van Babel. Hij is in de Bijbel ook bekend met de aanduiding Baäl (= heer).

2. Nebo
De naam Nebukadnezar (= prins van Nebo) c.q. Nebukadressar (= aanbidder van Nebo) wijst op de verbondenheid van de legendarische koning van Babel met de engelvorst Nebo (= uitlegger, voorspeller).

3. Mardoek of Merodak
Deze naam betekent: opstandig. Hij is dus de ´god van de opstand´

Jesaja 46:1 “Bel is ineengezonken, Nebo is terneergebogen, hun beelden zijn toegevallen aan het gedierte en aan het vee; zij, die door u omgedragen werden, zijn opgeladen, een last voor vermoeide dieren.”
Jeremia 50:2 “Boodschapt onder de volken en laat het horen, verheelt het niet, zegt: Babel is genomen, Bel staat beschaamd, Merodak terneergeslagen, beschaamd staan zijn beelden, terneergeslagen zijn drekgoden.”
Jeremia 51:44 “En Ik zal over Bel in Babel bezoeking doen, en hetgeen hij verslonden heeft, uit zijn mond halen, en volken zullen niet meer naar hem toestromen; zelfs de muur van Babel is gevallen!”

Deze ´goden´ worden dus heel duidelijk verbonden met Babel. Zij hebben op aarde hun beelden, waarvoor de mensen zich neerbogen om hen te aanbidden.
Het symbool van de god Mardoek/Merodak is een draak. In Jeremia 51:34 wordt Nebukadnezar een draak genoemd. In Openbaring 13 is de draak een aanduiding van satan, die zijn macht geeft aan het beest, dat uit de zee opkomt, terwijl Openbaring 19 zegt: “En hij (d.i. een engel met de sleutel van de afgrond) greep de draak, de oude slang, dat is de duivel en de satan, en hij bond hem duizend jaren…”

De vorst van de Perzen

De naam die bijzonder verbonden is met het rijk van de Meden en de Perzen is: Mithras. Hij werd beschouwd als de god van het licht of ook wel de zonnegod.
De legende over Mithras verhaalt dat hij een stier doodde en dat uit het bloed van dat dier het leven op aarde ontstond. Afbeeldingen van het doden van de stier door Mithras worden alom aangetroffen op de altaren in de Mithraea (tempels van Mithras). De stier is symbool voor het kwade dat door Mithras werd overwonnen. Hij verrichtte zo een heilsdaad voor de mensheid, een daad van bevrijding en verlossing. Zo lezen we in een inscriptie die op een van de altaren van Mithras werd aangetroffen: "Gij hebt ons verlost door het vergieten van het eeuwige bloed." Hoe bekend klinkt ons deze uitspraak in de oren!

Bijzonder van de Mithras-religie is, dat die een grote invloed gehad heeft op het Christendom! In de laatste eeuwen voor Christus werd de cultus rond Mithras door Romeinse soldaten in het Romeinse rijk binnen gebracht. Mithras werd daar gelijkgesteld aan de alom vereerde 'onoverwinnelijke zon', 'Deus Sol Invictus'. In de eerste eeuwen van onze jaartelling maakte de Mithrascultus een enorme bloei door. Met name onder soldaten en handelaars was Mithras zeer populair. De cultus werd begunstigd door de soldatenkeizers (235-284) en in 307 onder keizer Diocletianus zelfs tot staatsgodsdienst verheven. De Mithraea, heiligdommen gewijd aan Mithras, verschenen door heel het Romeinse rijk. Zelfs in België (Tienen) en Nederland (Helden, Nijmegen, Elst) zijn resten van een Mithraeum gevonden. In Rome zijn er ruim vijftig aangetroffen, in Ostia, de haven van Rome, negentien. Aan het begin van de vierde eeuw was de Mithras-cultus uitgegroeid tot de grootste religie binnen het Romeinse rijk!

Tijdens de regering van Constantijn de Grote wordt door het edict van Milaan (313) godsdienstvrijheid toegestaan en in feite worden vanaf dat moment de andere godsdiensten benadeeld. Ten tijde van het Edict van Milaan was waarschijnlijk nog slechts 10% van de bevolking van het Romeinse Rijk Christen, maar veertig jaar later was dat al ongeveer de helft. Onder keizer Theodosius I wordt het christendom in 380 zodanig bevoordeeld dat we kunnen spreken van staatsgodsdienst. Vanaf 392 worden alle andere godsdiensten verboden.

In die tijd zijn allerlei elementen uit de Mithras-cultus en nog andere heidense geloven overgenomen in de Christelijk kerk en hebben zo hun weg gevonden in het Christendom.

Het Mithraïsme was een mysterie-godsdienst zoals er vele waren in de klassieke oudheid. Je kon trapsgewijs ingewijd worden in de geheimen van de cultus. Je diende dan een leven te leiden volgens de regels van de religie en werd daarin begeleid door een hoger ingewijde. Wie de zeven graden had doorlopen en dus hoogste in rang was en volledig ingewijd, ontving de titel Pater. Een tot priester gewijde monnik wordt nog altijd Pater genoemd en evenals in de Mithrascultus was en is deze rang ook in het christendom alleen weggelegd voor mannen. De keizer als hoogste priester in de Mithrascultus droeg de titel 'Pontifex Maximus', een eretitel die nu nog door de pausen wordt gedragen. Eén van de uiterlijke tekenen van waardigheid was het dragen van de phrygische muts van Mithras, die we vandaag nog steeds kennen als de mijter. Ook het sacrament van brood en wijn was onderdeel van de Mithras-godsdienst, dat net als de Rooms-Katholieke Kerk zeven sacramenten kende.

Dat de datum van 25 december is gekozen als geboortedatum voor Jezus, is niet toevallig. Dit is de midwinterperiode, waarin de dagen het kortst zijn, maar weer beginnen te lengen. De winterzonnewende is de periode waarin heidense geloven de terugkeer van het licht vierden. Deze dag heette onder de Romeinen officieel Dies Natalis Solis Invicti (dag der geboorte van de onoverwinnelijke zon). Keizer Aurelius riep in 274 na Chr. Mithras uit tot beschermer van Rome en 25 december tot zijn feestdag.

Zo kwam de beschermheer van het Perzische rijk uiteindelijk terecht in het Romeinse rijk en later in de kerk van Rome c.q. het Christendom.

De vorst der Grieken

Voordat het Romeinse rijk tot aanzien kwam was eerst het Medo-Perzische rijk overgegaan in het Griekse rijk.
Het Griekse rijk kende ook zijn goden. De Grieken geloofden dat Zeus samen met de belangrijkste goden op de hoogste berg in Griekenland woonde. De berg heet ´De Olympus´ en de top is 2917 meter hoog. In de twee beroemde boeken van Homerus wordt de Olympus beschreven als het huis van de goden. Ze leefden daar in luxe in een paleis met een bronzen vloer.
Olympia, het oorspronkelijke feest ter ere van Zeus is later bekend geworden als de Olympische Spelen.
Zeus was de baas over alle andere goden. Hij werd vaak afgebeeld met een arend en met bliksem. Zijn broers Poseidon en Hades werden de heersers van de zee en van de onderwereld.
De apostel Paulus werd, samen met Barnabas, in de tijd van de Romeinen nog met het geloof in Zeus geconfronteerd toen hij een genezing verrichtte in Lystra: “En toen de scharen zagen, wat Paulus gedaan had, verhieven zij hun stem en zeiden in het Lykaonisch: De goden zijn, in mensengedaante, tot ons neergedaald; en zij noemden Barnabas Zeus en Paulus Hermes, omdat hij het was, die het woord voerde.”
In de Statenvertaling lezen we in plaats van Zeus en Hermes over Jupiter en Mercurius. Het gaat hier om dezelfde goden onder andere namen. De Griekse goden Zeus en Hermes werden door de Romeinen Jupiter en Mercurius genoemd. Deze Romeinse namen laten trouwens wel de verbinding met de hemelen zien, want Jupiter en Mercurius zijn ook de namen van twee planeten.
Overigens geldt voor alle mythologische goden dat het feitelijk om dezelfde hemelmachten gaat, die in diverse culturen bekend zijn onder verschillende namen.
De Griekse goden Zeus/Apollos of de Romeinse Jupiter/Mercurius kennen we bijvoorbeeld ook als Orisis/Horus (Egypte), Bel/Nero (Babel), Mithra/Zoroaster (Perzië), Wodan/Donar (Germaans).

De stichter/heerser van het Griekse rijk, Alexander de Grote, associeerde zich met Zeus en beschouwde zichzelf ook als de god van nieuwe wereldrijk na de Meden en Perzen.
Olympias, de moeder van Alexander, heeft gezegd dat hij niet van haar man, koning Philippus, stamde, maar van Zeus, die hem in de gedaante van een slang verwekt had. Het is frappant dat, terwijl in de Bijbel het ´slangezaad´verwijst naar de satan en zijn geestelijk ´nageslacht´ (Gen. 3:15; vgl. Joh. 8:44), in de oudheid elke vorst van een wereldrijk die als god vereert werd, noodzakelijk ´zaad van de slang´ moest zijn.
In de eindtijd zal de “mens der wetteloosheid zich openbaren, de zoon des verderfs, de tegenstander, die zich verheft tegen al wat God of voorwerp van verering heet, zodat hij zich in de tempel Gods zet, om aan zich te laten zien, dat hij een god is” (2 Tess. 2:3-4).

De vorst van Rome

Keizer Augustus, die het bewind voerde ten tijde van geboorte van de Here Jezus, beschouwde zich als de zoon van zonnegod Apollo te zijn, dus eigenlijk ook een zoon van Zeus. Ook hij beweerde volgens Suetonius (Vita Augusti 94,4) dat Apollo de gedaante van een slang had aangenomen om hem ter wereld te brengen.
Hyppolytus, bisschop van Rome, heeft in zijn commentaar op het boek Daniël het Romeinse rijk naar zijn wezen satanisch genoemd.
Oude goden leefden voort in de tijd van het Romeinse rijk, soms onder andere namen. Maar in wezen verwijzen al die namen naar machten in de hemelse gewesten. Engelvorsten, die een rol spelen in het bestuur van rijken op aarde.
Ook in de jonge geschiedenis van de afgelopen tweeduizend jaren zijn wereldleiders regelmatig geassocieerd met hemelwezens. Carl Gustav Jung (1875-1961) bijvoorbeeld schreef in 1936 het essay Wotan. Daarin zegt hij ondermeer dat het Duitse volk onder Hitler 'bezeten' was geraakt van een collectieve Duitse geest, gepersonifieerd in het archetype Wodan en gematerialiseerd in de figuur van de nieuwe dictator.
Het rijk van Rome sluimert heden ten dage en wacht op haar wederopstanding in de eindtijd. Dan zal het zich opnieuw manifesteren onder, volgens het boek Openbaring, de naam Babel c.q. Babylon.

Eén ding is wel duidelijk: achter de zichtbare geschiedenis op aarde bevindt zich een onzichtbare in de hemelen. Anders gezegd: de heerschappijen op aarde worden beïnvloed door kosmokraten in de hemelen.
Daarom zal in de eindtijd eerst een strijd worden uitgevochten in de hemel: “En er kwam oorlog in de hemel; Michaël en zijn engelen hadden oorlog te voeren tegen de draak; ook de draak en zijn engelen voerden oorlog, maar hij kon geen standhouden, en hun plaats werd in de hemel niet meer gevonden. En de grote draak werd (op de aarde) geworpen, de oude slang, die genaamd wordt duivel en de satan, die de gehele wereld verleidt; hij werd op de aarde geworpen en zijn engelen met hem” (Openb. 12:7-9).

De vorsten van de wereldrijken zullen moeten buigen voor Michaël, de aartsengel. Hij brengt hen een gevoelige nederlaag toe, zodat zij hun hemelse positie zullen moeten opgeven. Zij worden met hun overste, de satan, op aarde geworpen en ook daar zullen zij geen standhouden!